42 SPECIAL EUROPA DOOR: YVONNE JANSEN FOTO: BERLINDA VAN DAM / ANP-HH Op jacht naar Europese subsidies: een recept voor teleurstelling of hoe dan ook een verrijking? Winnen is belangrijk, maar meedingen levert ook al veel op, zeggen ervaringsdeskundigen. Drie voorbeelden uit de Nederlands-Europese subsidiepraktijk. MEER EUROPEAAN DANKZIJ SUBSIDIEPROGRAMMA’S MEEDOEN BELANGRIJKER DAN WINNEN ‘Wij Nederlanders worden bijna geboren op de fiets’, zegt Ronald Jorna, verkeersconsultant en ingehuurd door de provincie Overijssel als projectmanager bij een Europees project dat fietsgebruik wil stimuleren. Overijssel is lead beneficiary in een Europees consortium met negen partijen (overheden, kennisinstellingen, een belangengroep van fietsfabrikanten en een fietsleasebedrijf) waarin wordt gewerkt aan toepassingen op het gebied van fietsen en zogeheten intelligent transport systems (BITS, waarbij de B staat voor bicycles). Dit binnen een groter programma op het gebied van slimmere mobiliteit, verkeersveiligheid, de reductie van CO2 -uitstoot en gezondheid. Eerdere ideeën over ITS en fiets liepen voor de muziek uit, denkt Jorna. ‘Voorstellen gaan vaak over oplossingen met een chip. Tot voor kort was dat bijna altijd in relatie tot de auto’, weet hij. De fiets als (stedelijk) vervoermiddel wist zich nog geen noemenswaardige plek te verwerven in subsidieprogramma’s, terwijl het vervoermiddel juist prima past bij de Europese Green Deal. Een lacune die met BITS mooi wordt opgevuld, vindt Jorna. Zeker nu de fiets een van de weinige winnaars van de coronapandemie blijkt te zijn. Als slim vervoermiddel dankt het rijwiel zijn succes mede aan de smartphone: ‘Een fiets zet je neer bij het station. Daar zet je geen dure dingen op. Nu zit al die slimheid in je telefoon.’ VOORTREKKERSROL Het Overijsselse voorstel kreeg de goedkeuring van Interreg, een Europees subsidieprogramma voor ruimtelijke en regionale ontwikkeling. Het verbaast Jorna niks dat zijn provincie een voortrekkersrol kreeg – Nederland en Denemarken concurreren immers om het imago van hét fietsland van Europa. Nederland heeft een kennisvoorsprong: ‘Engeland en Duitsland liggen ver op ons achter.’ Maar ook een koploper kan volgens Jorna nog genoeg opsteken, vooral door uitwisseling van kennis over onderling uitgevoerde projecten. Van toepassingen op het gebied van verkeersveiligheid tot betere en gezondere routes en intelligente verlichting: ‘We doen interessante en toepasbare ideeën op. Verder helpt BITS Overijssel bij de visievorming rondom het slimmer maken van fietsverkeer. Vier landen testen en demonstreren verschillende systemen. Daardoor zien we wat werkt en wat niet, en waar we op moeten letten. Een mooie proeftuin. Daarnaast is meedoen aan zo’n Europees project ook goed voor je imago.’ Het technisch projectmanagement besteedt Overijssel uit aan Mobycon, het bureau waar Jorna werkt, terwijl een ander gespecialiseerd bureau het financieel-administratief management doet. ‘Aan Europese projecten kleven verschrikkelijk veel regeltjes, dus het is zaak zeer deskundig te zijn. Binnen Interreg moeten bijvoorbeeld uitbestedingen boven de 5.000 euro aan drie partijen worden ‘ Engeland en Duitsland liggen ver op ons achter’ uitgevraagd. Bij hogere bedragen gelden nationale of Europese aanbestedingsregels. Alleen publiceren is niet genoeg, de kosten verantwoorden ook. Je moet al je documenten bewaren, evenals de publicatiepagina. Tot vijf jaar na afloop.’ Waar het er eerst vooral over ging, meer mensen op de fiets te krijgen (‘in Engeland is dat nog steeds zo’), verschuift de scope steeds meer naar smart mobility. Aangetrapt door data, die aanvankelijk vooral bijvangst waren. ‘De aandacht voor data zie je ook in de strategie van de Europese Commissie met betrekking tot het vervoersbeleid.’ GROEN-BLAUWE TOEKOMST Alphen aan den Rijn ziet een ‘groen-blauwe’ toekomst voor zich. Het wil z’n stadsplanning stutten met meerdere pijlers: gezondheid, vergroenen, waterbeheer, schone en slimme stadslogistiek en de energietransitie. Het masterplan dat in 2020 geschreven is, moet de leefbaarheid vergroten en de lokale economie versterken, en bijdragen aan BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 25 | 2021
43 Online Touch Home