BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 31 | 2020 FOTO: HANS VAN RHOON / A ACHTERGROND 17 ‘ Niet te ingewikkeld doen, maar actie ondernemen’ begin van de coronacrisis deden we dat structureel twee keer per week.’, zegt Nienhuis. ‘We gebruikten elkaars oren en ogen. Zijn er kinderen die niet meedoen met het thuisonderwijs? Hoe gaat het met de mensen die niet meer naar dagbesteding kunnen? Kunnen we alternatieve huisvesting regelen als blijkt dat mensen in de maatschappelijke opvang besmet raken? Dat ging allemaal heel praktisch: snel schakelen en kijken wie uitvoerbare oplossingen heeft.’ Zayaz heeft haar huurders via verschillende kanalen opgeroepen om vooral contact op te nemen als ze hulp nodig hebben. Bijvoorbeeld bij betalingsproblemen met de huur. De bestuurder van de corporatie en Nienhuis waren het er al snel over eens dat in coronatijd niemand vanwege huurschulden uit huis wordt gezet. Huurders die in financiële problemen kwamen, zijn door de corporatie zo nodig verwezen naar het gemeentelijke initiatief Eerste Hulp bij geldzaken. Van Raak: ‘Elke situatie is anders, daarom belden we sommige van hen ook regelmatig. Om even te horen hoe het gaat. Om te horen of andere hulp nodig is.’ In de eerste fase was het vooral een kwestie van snel besluiten nemen, zeggen Nienhuis en Van Raak. ‘Niet te ingewikkeld doen, maar actie ondernemen.’ Daarbij werd natuurlijk wel voor de noodzakelijke bestuurlijke dekking gezorgd. Bijzondere zaken werden met het gemeentebestuur gedeeld. Maar de samenwerking in het sociale domein is in wezen niet veel anders dan voor corona, vervolgen ze. ‘De basis is goed. En als een structuur werkt, hoef je er geen nieuwe dingen aan toe te voegen.’ Ook in Arnhem waren al in de eerste weken zorgen over de bewoners in kwetsbare wijken. Bijvoorbeeld over kinderen die hun huiswerk in de auto moesten maken. Omdat er binnen geen ruimte en rust was nu iedereen gedwongen thuis zat. Het is een van de vele voorbeelden die de gemeentelijke wijkmanager Bianca van der Weijden ter ore kwam. In overleg met de scholen heeft de gemeente huiswerklocaties voor deze kinderen gezocht. Het bestaande lokale samenwerkingsverband blijkt ook hier goed te werken. ‘De lijnen in ons overlast- en zorgoverleg zijn kort. Daarin zitten vertegenwoordigers van de gemeente, de drie grote corporaties uit de stad, een welzijnsorganisatie, de maatschappelijke opvang en de wijkagenten.’ POSITIEF Eigenlijk kan Van der Weijden er kort over zijn. In de coronatijd zijn er geen opvallende dingen veranderd in deze samenwerking. ‘Dat vind ik positief. We weten elkaar gewoon goed te vinden.’ Valt er dan niks te verbeteren in de samenwerking in het gemeentelijke sociale domein? De vraag rijst temeer omdat in juni een rapport verscheen van onderzoeksbureau Andersson Elffers Felix. In opdracht van de branchevereniging van woningcorporaties Aedes. De conclusies zijn niet mals. Gemeenten en hulpverleners moeten eerder problemen signaleren en steun bieden aan kwetsbare bewoners in corporatiewijken. Gemeentelijke wijkteams werken vaak te vraaggericht, terwijl mensen in een kwetsbare positie meestal niet of te laat zelf om hulp vragen. De waakvlamfunctie moet terug in kwetsbare wijken, luidt de aanbeveling. De data voor dit onderzoek zijn vóór de coronacrisis verzameld, zegt Marianne Molenaar, een van de onderzoekers. De afgelopen periode heeft ze geconstateerd dat corporaties creatief zijn in het leggen van contact met huurders. ‘Als de lijnen naar andere maatschappelijke partners goed zijn, kun je elkaar versterken.’ Ook onze gesprekspartners beweren niet dat er geen verbeterpunten zijn. ‘Van onze huurders heeft zeker 30 procent een bepaalde vorm van kwetsbaarheid’, zegt Van Heuven van Parteon. ‘In allerlei gradaties. Ouderen met beginnende dementie, mensen met psychische problemen, verslaafden, jongeren met weinig perspectief. In onze meest kwetsbare buurten kennen we het merendeel van deze mensen wel. Ook omdat kwetsbaarheid daar vaker gepaard gaat met een vorm van overlast. Maar in rustigere buurten kunnen mensen die kwetsbaar zijn lang uit beeld blijven. Bij ons en ook bij de sociale wijkteams. Daar maak ik me ook zorgen over.’ In Den Bosch realiseren ook Nienhuis en Van Raak zich dat de maatschappelijke partners nooit alle kwetsbare bewoners in beeld zullen hebben. ‘Die garantie is er gewoon niet.’ De coronacrisis treft inwoners van kwetsbare wijken zwaar. ‘Wat de sociale gevolgen precies zullen zijn, moet nog blijken’, zegt Van Raak. ‘Het hangt er ook van af hoe lang dit nog doorgaat. Hoe lang houden mensen dit nog vol?’ Er zijn zoveel schrijnende situaties rond bijvoorbeeld onderwijsachterstand, werkloosheid en financiële problemen, zegt de Arnhemse wijkmanager Van der Weijden. ‘We hebben lang niet alles gezien. Ik verwacht dat we nog een lange nasleep krijgen.’ Dat de sociale gevolgen voor kwetsbare bewoners groot zijn, constateerde recentelijk ook een groep burgemeesters, waar onder die van Zaanstad, in een gezamenlijk manifest. Zij vragen het kabinet om financiële hulp. Gelukkig lijkt de sociale infrastructuur lokaal stevig genoeg om verdere acties uit te zetten.
18 Online Touch Home