38 OPINIE WONINGBOUW DREIGT OPNIEUW STIL TE VALLEN WET KWALITEITSBORGING MOET DIEPE BUREAULA IN Welk probleem lost de Wet kwaliteitsborging eigenlijk op? Dat is de vraag die het rijk zich zou moeten stellen voordat het gemeenten en aanvragers van een bouwvergunning opzadelt met grote financiële en personele gevolgen. JOA MAOUCHE Er is nagenoeg geen proefproject van de grond gekomen MARIËTTE CARSTENS / ANP Na de privatisering van het bouwtoezicht via de Wet kwaliteitsborging (Wkb) worden problemen pas zichtbaar als het bouwwerk is opgeleverd. En daar hebben gemeenten veelal geen toezichtprogramma en geen menskracht voor. De gemeente kan via het Omgevingsplan (deadline 2029) weliswaar maatwerkvoorschriften opleggen, maar die zullen vooral gaan over risico’s die te voorzien zijn. Daarom zijn nadere eisen uit het Omgevingsplan gewenst. Dan kunnen gemeenten pas aanvullend maatwerk leveren. Als dat niet geregeld wordt, kan ik alleen aan de achterkant van het bouwproces optreden. Een beoordeling door een particuliere kwaliteitsborger is voor de aanvrager duurder dan de leges. Bij leges is sprake van middelen van de kosten, dat is bij particuliere kwaliteitsborging niet het geval. Met de Wkb moet de opdrachtgever via een private kwaliteitsborger de risicobeoordeling laten uitvoeren. Vooral burgers met relatief kleine bouwinitiatieven worden straks geconfronteerd met een substantiële verhoging van de kosten, omdat de kruisfinanciering weg valt. Er is nog een ander probleem en dat is de beschikbaarheid van gecertificeerde kwaliteitsborgers. De beroepsvereniging schat dat er 850 nodig zijn, maar die zijn er niet. Het zijn bureaus of kleine zelfstandigen en zij zullen eerder kiezen voor de aantrekkelijke opdrachten (seriematige woningbouw) en laten de lastige bouwinitiatieven (kleine bouwinitiatieven en verbouw/restauratie binnenstedelijke omgeving) liggen. Een beperkt aanbod en een grote vraag creëren schaarste en dat heeft direct invloed op realiseren van de afgesproken bouwvolumes. Het zou weleens kunnen betekenen dat de woningbouw stil komt te liggen en dat de gevolgen groter zijn dan de stilstand vanwege stikstof. De Wkb geldt voor 80 tot 90 procent van alle aanvragen. Door de Wkb verandert de rol en positie van gemeenten fundamenteel. Impactanalyses laten zien dat er uitgaande van het huidige beschermingsniveau, bij de gemeenten werkzaamheden vervallen. Er wordt na invoering van de Wkb niet meer vooraf getoetst. Het is een hard gelag voor gemeenten. De lege-inkomsten voor het aanvragen van een deel van de omgevingsvergunningen vervallen, terwijl gemeenten wel aan de bouw gerelateerde werkzaamheden uit moeten voeren. De Wkb privatiseert alleen de technische aspecten van de bouw. En daar wringt de schoen pas echt. UW OPINIE IN BINNENLANDS BESTUUR? De rubriek opinie staat open voor leesbare, opiniërende bijdragen die betrekking hebben op actuele zaken in het openbaar bestuur. De maximale lengte voor inzendingen is 500 woorden. Inzendingen graag naar info@binnenlandsbestuur.nl o.v.v. ‘rubriek opinie’. Via dit e-mailadres kunt u ook reageren. Gemeenten blijven verantwoordelijk voor ruimtelijke ordening (bestemmingsplan, omgevingsvisie), handhaving, veiligheid, welstand, klachten en meldingen, maar daar staan op geen enkele manier vergoedingen tegenover. Als een wet geen oplossing is voor een echt bestaand probleem, dan verwacht ik dat de minister de Wkb stilletjes in een diepe bureaulade laat verdwijnen. Mocht de minister toch vasthouden aan de invoering van de Wkb, dan moet er echt meer informatie komen over de impact ervan. Onder meer door een ruimer aantal proefprojecten op te zetten. Ik wil weten hoe het vergunningenproces verloopt, wat de kosten en baten zijn en of er straks voldoende opgeleide kwaliteitsborgers zijn. Nu zijn dit drie vragen zonder antwoord. Er is nagenoeg geen proefproject van de grond gekomen en wat wel van de grond kwam, is niet representatief of er ontbraken spelregels. Dat is echt te weinig om deze ingrijpende wet in te voeren. Joa Maouche, wethouder voor GroenLinks in Renkum en bestuursvoorzitter van de Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA) BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 31 | 2020
39 Online Touch Home