BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 33 | 2021 30 ACHTERGROND CYBERSECURITY Als onderdeel van de City Deal wil Leeuwarden, in samenwerking met regionale onderwijsinstellingen als ROC en de MKB Cyber Campus, de weerbaarheid van de Friese agrarische sector verhogen. De scans zijn er onderdeel van. Een belangrijke, wederom menselijke, schakel in de keten is de leverancier. Hoeksma: ‘Een melkrobot is gekoppeld aan het netwerk van de boer, de apparatuur komt van de leverancier. Er worden op de apparatuur echter geen updates gedaan. Leveranciers hebben de digitale weerbaarheid niet tussen de oren, maar ze hebben een belangrijke zorgplicht. De voorbeelden van de pluimveehouder en de wachtwoorden die ik zojuist noemde, zijn gevallen waarbij leveranciers moeten helpen. We proberen elke schakel in de keten ervan bewust te maken dat ze een belangrijke rol hebben.’ De belangen zijn groot. ‘Het gaat hier om de grondleveranciers van voedsel en ze vormen een belangrijk onderdeel van de economie. Dat onderdeel is nu heel kwetsbaar.’ Nederland hoort bovendien bij de wereldtop. ‘Het is onvoorstelbaar wat er aan data wordt bijgehouden. Elke koe heeft al een chip en er wordt bijgehouden COLUMN JAN VERHAGEN ‘ Mensen denken dat ze dom worden gevonden’ welk gras die graast, welk voer die krijgt, hoeveel die drinkt, enzovoort. De snelheid van digitalisering is enorm, zeker met 5G, terwijl de bewustwording op het gebied van weerbaarheid heel laag is.’ Wat het bovendien lastig maakt voor boeren is dat privé en zakelijk door elkaar heenlopen, waardoor een boer ook in zijn privéleven kwetsbaar is. ‘Een van de belangrijkste adviezen is daarom om zakelijke en privénetwerken te scheiden.’ ‘De urgentie wordt gedeeld, maar de snelheid is een tweede. Er zijn er altijd die denken: we gaan zeker maatregelen nemen tegen de kwetsbaarheden, maar ik heb het nu even heel druk dus volgende week. We vinden allemaal dat we het moeten doen, maar we stellen het nog even uit.’ Het is volgens Hoeksma belangrijk dat gemeenten kijken naar wat er op hun terrein gebeurt. ‘Binnen de gemeente Leeuwarden zijn veel agrarisch ondernemers, dus moet de gemeente kijken hoe dat is geregeld. De ervaringen die ze daarmee opdoen, kunnen andere gemeenten gebruiken. Dat is het achterliggende idee van de aanpak: niet opnieuw het wiel uitvinden. De scan is ontwikkeld, die ga je dan toch gebruiken?’ Op 14 oktober worden de resultaten van de projecten gepresenteerd en beoordeeld op het City Deal Cybercrime-congres. Waarmee gaat men verder en waarvoor moet een andere oplossing komen? GROEI VRAAG Wat betreft de geldezels weet Van Meijgaard dat het probleem blijft groeien. ‘Ik hoop op een gegeven moment een daling te zien ten opzichte van andere regio’s, pas dan weet je of zo’n aanpak in de regio werkt.’ Maar het zal in absolute cijfers niet afnemen. ‘Zo lang digitale criminaliteit blijft stijgen, en dat doet het, zal de vraag naar geldezels meegroeien.’ DRAAI ‘De Raad van State heeft een ontwikkeling in denken doorgemaakt. In 2016 was de raad nog voorstander van arbitrage of bemiddeling bij geschillen tussen het rijk en de gemeenten. Maar in de gedecentraliseerde eenheidsstaat wil het rijk het laatste oordeel niet uit handen geven. Daar houdt de raad rekening mee. Dus nu keert de raad zich tegen arbitrage bij geschillen’. Dat zegt Jan Franssen in zijn afscheidsinterview als lid van de Raad van State. Hij draait er niet omheen: de Raad van State heeft een draai gemaakt. En hij geeft er ook de echte reden bij. Die eerlijkheid is te prijzen. En daardoor maakt hij verdere discussie mogelijk. Helaas ontstond na dat interview die discussie niet. Geen enkele burgemeester, geen enkele wethouder, geen enkel gemeenteraadslid reageerde op de draai. En dat is jammer. Want het argument tegen arbitrage ‘het rijk wil het niet’ is uiterst zwak. Sterker nog, dat argument toont juist de noodzaak van arbitrage aan! Het probleem in de relatie tussen rijk en gemeenten is namelijk dat het rijk zijn eigen belang te vaak voorop stelt. Niet het landsbelang maar het belang van de centrale overheid. Dat was bijvoorbeeld de aanleiding voor de toeslagenaffaire. En dat is ook de reden dat de gemeenten al jarenlang veel moeten bezuinigen. De enige arbitragezaak die er is geweest, over het jeugdzorgbudget, toont het nut van arbitrage. Des te fanatieker zouden burgemeesters, wethouders en gemeenteraadsleden voor arbitrage moeten pleiten. De argumenten waarmee de raad in 2016 arbitrage adviseerde bij geschillen tussen rijk en gemeenten, gelden nog steeds. De enige overweging tegen arbitrage blijkt: het rijk wil ‘ Geen enkele burgemeester reageerde’ het niet. Deze overweging getuigt niet van kracht en zelfbewustzijn van de Raad van State. Als die alleen maar adviseert wat het rijk wil horen, dan is hij volkomen overbodig. Sterker nog, dan brengt de Raad van State het landsbelang schade toe. Het rijk hoeft namelijk hierdoor niet in te gaan op de argumenten voor arbitrage, maar kan verwijzen naar het standpunt van de Raad van State dat arbitrage niet aan te raden is. Zo is een vicieuze cirkel in elkaar gedraaid. Het rijk is tegen omdat de Raad van State er negatief over adviseert, en de Raad adviseert negatief omdat het rijk tegen is.
31 Online Touch Home