BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 37 | 2021 04 NIEUWS RUIMTE DOOR: MARTIN HENDRIKSMA Utrecht en Gelderland willen miljarden van het rijk om te investeren in mobiliteit. Anders kan er een streep door hun woningbouwplannen. Ze zijn het oneens met het PBL dat oproept na corona terughoudend te zijn met dergelijke investeringen. RIJK MOET EERST MILJARDEN INVESTEREN IN MOBILITEIT BOUWPLANNEN PROVINCIES ONDER DRUK Minimaal 170.000 nieuwe woningen heeft de provincie Utrecht tot 2050 in de plannen staan. Keihard nodig, aldus gedeputeerde Arne Schaddelee (mobiliteit, ChristenUnie). ‘Er zijn Utrecht waanzinnig veel mensen die geen woning kunnen vinden. Wij hebben Statenleden die op een studentenflatje zitten met een paar oud-studiegenoten. Schandalig.’ De provincie zet in op ‘gezonde verstedelijking’: de bouw van de nieuwe huizen moet worden geconcentreerd rond ovknooppunten, met name in de stad Utrecht en de gemeenten daar direct omheen: Nieuwegein, Houten, Zeist. ‘Maar ook in de regio Veenendaal/Food Valley en in Amersfoort.’ Ambitieuze plannen die volgens Schaddelee onhaalbaar zijn als er niet tegelijkertijd een ‘enorme investering’ van twee à drie miljard euro wordt gedaan in mobiliteit. Geld dat het rijk moet bijplussen. ‘De stad Utrecht heeft er in de jaren zeventig voor gekozen qua ov vooral op de bus in te zetten. Daar redden we het nu niet meer mee. De stad is qua inwoneraantal verdubbeld en gaat ook de komende jaren enorm uitbreiden. Het is de enige stad van de G4 met één intercitystation. Amsterdam heeft er vijf; Rotterdam en Den Haag drie of vier. Als de groei doorzet, vallen de mensen in 2030 op Utrecht Centraal bij wijze van spreken van de perrons. Dat moeten we voorkomen.’ De provincie wil daarom een schaalsprong maken in het ov. De recente Uit‘ Woningen moeten wel bereikbaar zijn’ hoflijn en de tramlijn naar Nieuwegein moeten deel uit gaan maken van een light rail-netwerk in de stad. Deels ondergronds, in de vorm van een metro. En met aansluiting op een tweede intercitystation in de stad om zo Utrecht Centraal te ontlasten. Schaddelee: ‘Dat soort sprongen kun je als regio nooit zelf betalen. Tel daar de hele discussie over de A27 bij op. Of je nou voor of tegen de verbreding bent – ik constateer dat er al vijftien jaar over wordt gepraat, maar dat er intussen door stikstof en door onenigheid nog geen millimeter asfalt is neergelegd. Terwijl we elk jaar duizenden woningen hebben gebouwd.’ GELDERLAND De provincie Utrecht staat niet alleen in haar zorgen. Ook Gelderland laat momenteel de gevolgen van haar woningbouwplannen onderzoeken. ‘Onze wegen, openbaar vervoer, fietspaden zijn al vol. We weten dat er een probleem komt: files, vol openbaar vervoer en onveilige fietspaden door drukte.’ ‘Ik heb het er gister nog met mijn collega uit Gelderland over gehad’, zegt Schaddelee. ‘En in andere provincies leeft dit thema ook.’ Maar wacht even, adviseerde het Planbureau voor de Leefomgeving vorige week niet om mobiliteitsplannen nog eens tegen het licht te houden? Sinds corona werken immers beduidend meer mensen thuis, wat de ochtend- en avondspits sterk ontlast. Schaddelee: ‘Ik mis in de PBLdiscussie de link met de woningbouw, met de groei die er nu al is. Stel dat inderdaad 20 procent van de werknemers blijft thuiswerken. Dat betekent minder file in de spits. Maar we hebben al vijftien jaar een enorme bevolkingsgroei in de stad en de regio en die gaat ook de komende twintig jaar door. Die groei impliceert dat je, los van de gevolgen van corona, sowieso een schaalsprong in het ov moet maken. Utrecht wordt altijd de draaischijf van Nederland genoemd. Maar die moet wel kunnen blijven draaien.’ En als het rijk niet met miljarden over de brug komt? ‘Dan gaan we die woningen ook niet bouwen. Dat zou een schande zijn, wat mij betreft. De plannen zijn er, er zijn locaties genoeg in de regio. Alle gemeenten staan in de startblokken om te bouwen, maar de woningen moeten wel bereikbaar zijn. Zolang er vanuit Den Haag geen boter bij de vis komt, kan het niet. Je ziet dat het rijk dol is op onderzoek, maar geen geld op tafel legt.’
5 Online Touch Home