GEERTEN BOOGAARD COLUMN 11 WAT WIL DE HORDE ONTEVREDENEN? Voor welke opleiding kiest u? Als geen ander weten we hoe complex de inhoud van beleid, wet- en regelgeving kan zijn. Met onze opleidingen sluiten we daarom aan op de doelstellingen van de VNG en zetten de inhoud om tot heldere en praktische opleidingen. Zo verbinden wij mens en kennis. Ons aanbod Leergang: De Gemeentejurist in een complexe bestuurlijke omgeving start 5 november 5-daagse masterclassontwikkellab: Bestuursadviseur start 11 november Leergang: Gemeentelijke regie Gezondheid 22 november Masterclass: Effectief regisseren 23 november VNG Congres: 29 november Training: Omgevingsveiligheid voor planmakers 2 december Ons hele aanbod vindt u op vngconnect.nl In de zoektocht naar een vitale lokale democratie is meer autonomie vaak het doel. Democratievernieuwers hameren op een gebrek aan zeggenschap voor burgers en pleiten voor meer rechtstreeks invloed. ‘De burgers aan het roer in hun leefwereld!’ tamboereerde de Raad voor het Openbaar Bestuur. ‘Directe invloed op klimaatbeleid gewenst’ concludeerde de commissie-Brenninkmeijer. En zo zijn er gemakkelijk meer te noemen. Maar waar blijven de burgers die zo graag zeggenschap willen? Partijen hebben grote moeite om kandidaten te vinden voor hun lijsten in de gemeenteraad. Natuurlijk mankeert er van alles aan de politiek. Zeker nu ze in Den Haag nieuwe wijn uit oude zakken proberen te tappen, is er alle reden om het lokale windjack aan de wilgen te hangen. Ga er maar aan staan, straks bij het tochtige winkelcentrum. Maar voor wie echt invloed wil, blijft de campagne toch een klein offer. Vanaf elke individuele raadszetel valt immers serieuze invloed uit te oefenen. Dus wie werkelijk aan het roer wil komen, kan zich melden. Ook wie zonder verkiezingsdeelname invloed uit wil oefenen, heeft inmiddels ruime mogelijkheden om dat te doen. Aan elke vorm mankeert natuurlijk wel iets, maar er zitten zeker initiatieven tussen met serieuze mogelijkheden voor zeggenschap. Toch loopt het daar niet per se storm. Een gemiddelde groep gelote burgers selecteert zichzelf toch weer redelijk snel uit tot dezelfde usual suspects die we al in het systeem hadden. Zelfs als we daar alle praktische verklaringen voor meenemen, blijft de veronderstelde behoefte aan invloed schril afsteken tegen de feitelijke opkomst en de betrokkenheid van de deelnemers. Er gebeurt in die participatieve democratie natuurlijk veel moois dat een broodnodige aanvulling blijft voor de vertegenwoordigende democratie. Maar de veronderstelde hordes ontevreden burgers die macht willen uitoefenen staan kennelijk ook niet aan de poort van de participatieve democratie te rammelen. Alle reden dus, om verder te blijven zoeken naar nieuwe manieren om invloed te organiseren. Dat geldt zeker voor kleinschalige referenda waarvoor allerhande slimme inpassingen denkbaar zijn. Maar het is ook een goede gelegenheid om nog eens kritisch te kijken naar de democratische onvrede. Wat zit er nou precies achter die redelijk stabiele 40 procent steun die het SCP al jarenlang peilt voor de stelling dat het goed zou zijn als burgers meer konden meebeslissen bij belangrijke politieke kwesties? Studenten en docenten van de Thorbeckeacademie van de Hogeschool Leeuwarden De onvrede vereist niet alleen het openzetten van poorten GEERTEN BOOGAARD IS HOOGLERAAR DECENTRALE OVERHEDEN (THORBECKE LEERSTOEL) AAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN deden de afgelopen jaren lang en breed onderzoek naar democratisering bij de gemeente Heerenveen. Verschillende experimenten werden vrij gedetailleerd gevolgd en geanalyseerd op de website democratie0513.nl. Onlangs haalden ze op een symposium meer abstract het net van hun bevindingen op. En wat bleek? Achter de roep om invloed gaat een wereld schuil die veel geschakeerder is dan een simpele greep naar de macht. Serieus genomen worden, ideeën kunnen aandragen of mee mogen praten zijn op papier de lagere treden van de participatieladder maar in de praktijk voor veel burgers precies wat ze zoeken en als invloed ervaren. Want beslissen in grotere kwesties komt in de praktijk met een gevoelige verantwoordelijkheid voor het organiseren van draagvlak en het beslissen in kleine kwesties gaat al snel over concrete buren. Voor het eerste sta je dan al snel weer bij dat winkelcentrum te kleumen en het tweede kan de verhoudingen langdurig verstoren. Burgers kunnen best ergens zelf een klap op geven, maar dat is lang niet altijd waar ze voor komen. En als het wel de bedoeling is, moet je dat goed organiseren met heldere kaders en georganiseerde schaarste. Anders overheerst de lieve vrede en belanden kool en geit allebei in het besluit. De democratische onvrede vereist dus niet alleen het openzetten van poorten. Misschien gaat de zoektocht naar een vitale democratie wel veel meer over ramen en over loketten. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 41 | 2021
12 Online Touch Home