40 SPECIAL ENERGIETRANSITIE DOOR: MARTIN HENDRIKSMA Er moet een tandje bij in ons nationale klimaatbeleid. Aldus een krappe meerderheid van burgers. De rol van gemeenten en provincies daarin wordt voor hen iets minder vaag, maar er leven nog veel vragen, zo blijkt uit onderzoek van I&O Research en Binnenlands Bestuur. ONDERZOEK I&O RESEARCH EN BINNENLANDS BESTUUR BURGER WIL MEER GROENE AMBITIE ZIEN Is het een doorbraak? Voor het eerst vindt meer dan de helft van de Nederlanders dat de regering te weinig ambitie vertoont ten aanzien van haar klimaatbeleid. Het is weliswaar een krappe meerderheid van 52 procent, maar wel substantieel meer dan de uitkomsten van 2019 (44 procent) en 2020 (38 procent). En toch, geeft onderzoeker Milan Driessen van I&O Research aan, moet je je als overheid met duurzame ambities nu niet meteen rijk rekenen. ‘We zagen iets vergelijkbaars rond het Klimaat akkoord van 2019. Toen dat er nog niet was, vond 44 procent dat de regering meer aan klimaatbeleid moest doen. Toen het er eenmaal wel was, schrok een aantal mensen van de inhoud terug en daalde het percentage meteen sterk. Dat mechanisme zul je waarschijnlijk ook zien als er straks een nieuw kabinet komt met een ambitieus klimaatprogramma.’ Daarom vindt Driessen dat je beter kunt kijken naar dezelfde statistiek voor gemeenten. Daar zie je, stelt hij nuchter vast, dat de aandelen voor- en tegenstanders van een ambitieuzer lokaal klimaatbeleid de laatste drie jaar ongeveer gelijk blijven. Voor ruwweg een derde van de burgers is hun gemeente zo al ambitieus genoeg. Van een even grote groep mag er nog wel een schepje bovenop. Dat schepje zou bijvoorbeeld kunnen bestaan uit beter communiceren wat burgers zelf nu al kunnen doen, zoals isoleren. Ook wordt er door voorstanders gepleit voor een sterkere gemeentelijke rol als investeerder, bijvoorbeeld in de verduurzaming van het openbaar vervoer, het subsidiëren van windmolens of zonnepanelen of het aanleggen van meer gemeentelijk groen. Met die gelijkblijvende percentages lijkt het of burgers weinig merken van wat gemeenten de laatste jaren op het gebied van de energietransitie doen. Dat klopt niet helemaal. Het VIER SUGGESTIES VAN BURGERS: ‘Gemeenten dwingen mensen van het gas en dat moet je zo niet doen. Je moet beginnen met een gemotiveerde kopgroep om de problemen bij invoering op te lossen en met die ervaring breder gaan.’ ‘Particulieren helpen bij het opzetten van een meerjarenplan qua onderhoud, waarbij klimaatzaken op het juiste moment zijn ingepast.’ ‘Informatieposters maken over hoe de omgeving impact heeft, bijvoorbeeld over een complete versteende achtertuin.’ ‘Voorlichting meer aanpassen aan de diverse bevolkingsgroepen en sneller bijeenkomsten organiseren wanneer er zich in bepaalde wijken mogelijkheden ter verbetering of juist optredende gevaren voordoen.’ aantal burgers dat geen enkel beeld heeft van de gemeentelijke inspanningen daalt van 36 procent in 2019 naar 32 procent nu. De recente provinciale inspanningen komen nog ietsje beter uit de verf. In 2019 had de helft van de burgers daar geen idee van, nu is dat gedaald tot 40 procent. ‘Er is de laatste tijd geregeld aandacht geweest voor de regionale energiestrategieën’, geeft Driessen aan. ‘Ik denk dat dat de reden is dat vooral provincies onder burgers opvallend beter scoren.’ VERTROUWEN Hoe staat het intussen met die burger zelf? Gaat die al een beetje van het gas af of denkt hij of zij daar op z’n minst al over na? Een derde van de huurders zegt – via de verhuurder – bezig te zijn van het gas af te gaan of de eerste voorbereidingen daartoe te hebben gedaan. Een mooie score, vindt Driessen. ‘Al moeten we nog zien of al die verhuurders dat doorzetten. Maar de grootste opgave voor gemeenten zit ‘m natuurlijk bij de koophuizen.’ Daar ligt het aandeel algasloze huizen lager, maar het percentage mensen dat met een gasloze toekomst bezig is significant hoger. Zij het dan dat de meeste huiseigenaren zich nog in de oriënterende fase bevinden. Een opvallende uitkomst voor Driessen is dat burgers bij hun oriëntatie het meeste vertrouwen hebben in de adviezen van hun gemeente. Bijna de helft van alle burgers zegt die adviezen ‘volledig of grotendeels’ over te nemen. Dat is een beduidend hogere score BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 41 | 2021
41 Online Touch Home