BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 45 | 2020 ACHTERGROND 23 nig op. De oplossing moet een complete transformatie zijn. Niet één deel weg, en een deel blijven.’ Evers ziet dat het onderwerp inmiddels vaker bij gemeenten op de agenda komt. ‘Maar de buitenstad krijgt niet dezelfde aandacht als de binnenstad. Als er in de buitenstad 20 procent leegstand is, dan wordt een wethouder daar nauwelijks op aangesproken. Gaat het om een centrumgebied, dan heb je een groot probleem.’ IKEA Ruimtelijk adviesbureau Stec Groep doet onderzoek naar transformatie van winkelgebieden. Het accent lag lang op het aanpakken van de leegstand in binnensteden en niet op die van de woonboulevard, zeggen adviseur Martijn Exterkate en Stec Groep-directeur Wim Eringfeld. Exter kate: ‘Bijna iedere gemeente heeft wel een ‘perifeer cluster’. Tussen de tien en twintig jaar geleden zijn er nog veel locaties bijgekomen. Twee derde ervan doet het overigens prima. Op plaatsen waar een Ikea zit, loopt het bijvoorbeeld altijd goed. We hebben de afgelopen jaren ook een grote toename gezien in de Hornbach- en Bauhausvestigingen, die een regionale aantrekkingskracht hebben. Consumenten kiezen óf voor de plek waar alles zit óf de bouwmarkt om de hoek voor een snelle aankoop. Alles daartussen staat onder druk.’ Slecht draaiende buitensteden lijken potentie te hebben als woongebied. Maar dat geldt zeker niet voor alle, zegt Eringfeld: ‘Veel woonboulevards vind je in gebieden waar de druk op de woningmarkt niet hoog is. Daarnaast liggen ze vaak ver van voorzieningen, openbaar vervoer en stadscentrum. Maar de woonbehoefte is juist groot onder groepen die van die voorzieningen afhankelijk zijn, zoals senioren. Je kunt geen blauwdruk maken voor de transformatie van een woonboulevard. Je moet iedere locatie op zijn eigen merites beoordelen.’ Volgens Exterkate en Eringfeld zijn transformaties in dit soort gebieden duurder en lastiger voor een gemeente. Die krijgt te maken met sloopkosten, sanering en bouwrisico’s. Maar ook met vastgoedeigenaren die hun bezit niet zomaar willen afschrijven en retailers die hun concurrentiepositie in gevaar zien komen. Eringfeld: ‘Gemeenten vinden het moeilijk. Omdat dit vaak langdurige projecten zijn en het gemeentebestuur nogal eens wisselt, is de aanpak weinig structureel.’ Daarbij helpt de coronacrisis niet. Exterkate: ‘Mensen mijden nu binnenstedelijke gebieden, maar dat geldt niet voor de periferie. Sinds corona is de toeloop naar de bouwmarkten en tuincentra flink toegenomen. Ook woonwinkels hebben gemerkt dat mensen hun vakantiegeld anders gingen besteden. Het idee dat de bouwmarkt het ineens goed doet, kan ertoe leiden dat het gemeentebestuur denkt dat er niets hoeft te gebeuren. Maar het onderliggende probleem blijft bestaan.’ DUIDELIJKE VISIE Voor een succesvolle aanpak speelt de gemeente de hoofdrol, denkt Eringfeld. ‘Die moet met een duidelijke visie het beleid afstemmen op de transformatie van een locatie. Veel ondernemers zien de problemen, maar zijn vaak afwachtend. De gemeente moet ze een wortel voorhouden, nauw contact houden. Het is daarbij belangrijk dat er een goede afstemming plaatsvindt met provincies en omliggende gemeenten. Zo maak je het voor marktpartijen ook makkelijker om erin mee te gaan.’ Volgend jaar wil de Beverwijkse wethouder Ferraro de toekomst van de Parallelweg in kaart hebben. Dat het een project van de lange adem wordt is duidelijk. ‘We zijn nu bezig de fundering te leggen voor een nieuw deel van Beverwijk.’ Nauw contact met de bedrijven op de woonboulevard is belangrijk. ‘Als gemeente moeten we aangeven welke kant we op willen. Maar het is ook van groot belang om begrip te kweken voor elkaar en om te weten hoe de ondernemers de toekomst zien. Het is als bestuurder altijd een vergissing om te denken dat je slimmer bent.’ TRANSFORMATIE KAN 10.000 WONINGEN OPLEVEREN Brancheorganisatie INRetail ziet in haar notitie ‘Tijd voor een vitale buitenstad’ ook dat het niet goed gaat met de buitenstad. Er zijn te veel vierkante meters waarop te veel dezelfde winkels met hetzelfde aanbod staan. De kansrijke gebieden moeten behouden blijven, de kansarme moeten worden getransformeerd. Die keuze ligt bij (samenwerkende) gemeenten en de provincie. Gemeenten kunnen actief transformatiebeleid voeren. Bijvoorbeeld door de bestemming te wijzigen van panden die worden verlaten, door geen nieuwe ontwikkelingen meer toe te staan in transformatiegebieden en het stimuleren van clustering in gebieden waar dat nog wél mag. Om transformatie te versnellen, moeten gemeenten en marktpartijen aansluiting zoeken bij landelijke opgaven als de woningbouwversnelling en de energietransitie. Of door op de leegstaande woonboulevards ruimte te bieden aan ontwikkelingen waar anders groene weilanden voor moeten worden opgeofferd, zoals XXL-logistiek en mobiliteithubs. Uiteindelijk kan een succesvolle transformatie van overtollige meters in de detailhandel ten minste tienduizend woningen opleveren, verwacht INRetail. Dat getal kan worden verdubbeld bij meer verdichting en als wonen wordt gemengd met bedrijvigheid en winkels. ADVERTENTIE Modernisering arbeidsvoorwaarden Veel gemeenten hebben de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) gebruikt om de arbeidsvoorwaardelijke regelingen technisch te herzien en te bundelen. Een mooie vervolgstap is het moderniseren van de arbeidsvoorwaarden, waarbij u al deze regelingen gebruiksvriendelijk aanbiedt op een manier die past bij deze tijd én bij uw medewerkers. BMC helpt u hier graag bij. Bijvoorbeeld door: • een gebruikersonderzoek en -analyse te doen van uw personeelshandboek of lokale regelingen; Meer weten? Kijk dan op www.bmc.nl/arbeidsvoorwaarden • uw personeelshandboek of lokale regelingen te herschrijven en in een modern, interactief jasje te steken.
24 Online Touch Home