BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 45 | 2020 ACHTERGROND 31 schillende bewonersgroepen tijd kost, maar ook veel oplevert. Lanxmeer ontwikkelt nu bijvoorbeeld zelf plannen om van het gas af te gaan. Vorig jaar zorgde de wijk met eigen financiële middelen voor een zonnedak boven een bestaande parkeerplaats. AUTO Zoveel betrokkenheid lukt niet overal. Vader: ‘Sommige mensen willen gewoon een auto voor de deur en een gemeente die alles regelt.’ Dat Lanxmeer nog altijd zo betrokken en proactief is, komt door de sociale duurzaamheid in de wijk, denkt ze. ‘Bewoners hebben er natuurlijk ook wel eens ruzie, maar de sociale samenhang is groot.’ Ook Kaptein is nog altijd onder de indruk van de binding tussen haar buren, inmiddels zijn dat er zo’n 1.000 tot 1.200. Dat komt niet omdat er alleen maar ‘intellectuele yuppen’ op afkomen, zegt ze. ‘De gemeente Culemborg eiste vanaf het begin dat de wijk voor 30 procent uit sociale huur zou bestaan en dat de huizenprijzen vergelijkbaar moesten zijn met andere woningen in de stad.’ Kaptein wijst op het sociale bouwontwerp van de wijk. Volgens permacultuurprincipes lopen privé en gezamenlijke tuinen haast ongemerkt in elkaar over. Tussen de huizen staan geen schuttingen, hooguit wat struiken. Dat was een belangrijke trekker voor Baukelien Franken, die sinds 2005 in de wijk woont. Ze verhuisde destijds vooral voor haar zoon. De Jenaplanschool in de buurt leek Baukelien geweldig en dankzij die open tuinen zouden de buurkinderen misschien een soort broertjes en zusjes worden. Haar aandacht voor duurzaam leven, zoals afval scheiden, groeide pas na haar verhuizing. ‘Ik vond het fantastisch dat bewoners ervoor tekenen dat ze geen Gamma-schutting neerzetten of chloor door de wc spoelen. Dat zijn de enige regels waar je je hier echt aan moet houden.’ Ze leerde haar buren al snel kennen tijdens de bijna maandelijkse hofwerkdagen, waarin iedereen samen werkt aan de tuinen op de hofjes. ‘Geen verplichting, gewoon vrijheid blijheid’, zegt Franken. ‘En we grijpen elk excuus aan om weer een hoffeestje te organiseren. Met thema’s van Japans tot campingsmoking.’ Franken is inmiddels verantwoordelijk voor de communicatie op de website van de bewonersvereniging EVA-Lanxmeer. Haar zoon, nu 20 jaar oud, is net terug van vakantie met drie inderdaad bijna broertjes geworden buren. Haar man, die sinds 2015 bij haar in Lanxmeer woont, was een van de initiatiefnemers van het zonnedak waarmee stroom voor de wijk én zeven auto-oplaadpunten wordt opgewekt. De opladers bereiken meerdere parkeerplekken en bewoners kunnen de kabel loskoppelen als een eerdere auto al is volgeladen. In Lanxmeer zijn dat bijvoorbeeld vijf elektrische deelauto’s van Coöperatieauto, met inmiddels 28 aangesloten coöperanten. Trots laat Franken de app zien waarop je de auto’s op een kaartje kunt traceren en reserveren. Een vaste standplaats in het centrum wordt hopelijk binnenkort ook gebruikt door Culemborgse ambtenaren. VOORUITSTREVEND Franken lobbyde zelf voor de auto’s bij de gemeente. ‘Die auto’s van ambtenaren staan ’s avonds en in het weekend stil. Het zou ontzettend efficiënt zijn als ADVERTENTIE Aanbod Online masterclass Scenario denken Online 2-daagse Leergang Democratische Rechtsorde Masterclass Omgevingsplan in een dag Datum 12 november, 10 december en diverse data in 2021 Leergang Gemeentelijke Regie Gezondheid start 16 november 7 & 17 december 14 december Bekijk ons gehele aanbod op vngconnect.nl 5-daagse Leergang Duurzame Inzetbaarheid start 11 januari Twaalfdaagse leergang Urban Communication start januari Online masterclass Succesvol adviseren in een politiek-bestuurlijke context Masterclass Bestuursadviseur in een sterk veranderende omgeving 2020 coöperanten daar ook gebruik van maken en we de kosten delen.’ Ze opperde het idee als inspraak bij een raadsvergadering en kreeg meteen enthousiaste reacties, ook van de burgemeester. ‘Hij zei dat hij het zou oppakken.’ Inmiddels gooit corona roet in het eten en zijn eerdere plannen voor drie auto’s wegens weinig reizende ambtenaren teruggeschroefd naar één auto. Als het college ermee instemt, start het project in januari. Omdat volgens Frankens deelautofilosofie één auto eigenlijk géén auto is – je grijpt dan immers snel mis – wil ze de deelwagens van de buurtcoöperatie ook beschikbaar stellen voor ambtenaren. Zo blijft de relatie tussen buurt en gemeente vooruitstrevend. Ook nu Kaptein vijf jaar geleden eindelijk haar werk voor de wijk heeft neergelegd. Ze kijkt tevreden terug. Het enige wat niet gelukt is, is het bouwen van een groot EVA-kenniscentrum, om het dit duurzame stedenbouwkundige voorbeeld breed uit te dragen. De daarvoor steeds uitgebreidere plannen met congreszalen, workshopruimtes, een restaurant, hotelkamers en een parkeergarage pasten uiteindelijk niet meer op het financieringsbordje van de gemeente. Maar ook zonder dat centrum krijgt de wijk genoeg aandacht. Kaptein gaf zelf al zo’n negenhonderd rondleidingen, ook aan een stedenbouwkundige uit Japan die na de tsunami honderdduizend dakloos geraakte mensen wilde huisvesten. ‘Dat had ik nooit gedacht’, glimt ze. ‘De wijk is boven verwachting geslaagd.’ ‘ Bewoners tekenen ervoor dat ze geen Gamma-schutting neerzetten’ gepland voor voorjaar 2021 gepland voor voorjaar 2021
32 Online Touch Home