48 SPECIAL ARBEIDSMARKT DOOR: ELISABETH VAN DEN HOOGEN FOTO: SABINE JOOSTEN / ANP-HH Over de thuiswerkvergoeding voor rijksambtenaren was veel te doen. Voor een andere bijzondere levensperiode staat in de nieuwe cao ook een extraatje: het geboorteverlof. Naast de wettelijke vijf dagen kan de rijksambtenaar vijf weken doorbetaald geboorteverlof opnemen. Komt het daar ook van bij gemeenten? VAKBONDEN WILLEN PARTNERREGELING OOK IN CAO GEMEENTEN VOLLEDIG BETAALD GEBOORTEVERLOF ‘Dit hebben we echt hard nodig. Mensen lachen je gewoon uit in het buitenland. Hoe kan dat, Nederland is toch zo’n egalitair land? We zitten met onze verlofregelingen onderaan de lijstjes in de Europese Unie.’ Universitair docent Stéfanie André doet aan de Radboud Universiteit Nijmegen onderzoek naar het gebruik en de effecten van het vaderschapsverlof. En ze pleit al langer voor een ruimere verlofregeling. Sinds 1 juli van dit jaar is de wettelijke regeling voor geboorteverlof uitgebreid. Naast de wettelijke vijf dagen hebben partners bij de geboorte van een kind voortaan de mogelijkheid om vijf weken geboorteverlof op te nemen tegen 70 procent van het zogeheten ‘gemaximeerde dagloon’. André: ‘Deze wettelijke uitbreiding vind ik zeker een vooruitgang, maar door de vergoeding van 70 procent blijft er ongelijkheid. Mensen met een hoger inkomen kunnen 30 procent gemakkelijker missen.’ De ongelijkheid is voor rijksambtenaren nu weggepoetst. In de nieuwe cao rijk – geldend van 1 juli dit jaar tot 1 januari 2021 – is de 70 procent verhoogd naar 100 procent. Het rijk betaalt zelf de laatste 30 procent. ‘We willen met deze volledige doorbetaling het geboorteverlof inderdaad interessanter maken voor medewerkers in de lagere schalen,’ beaamt Gerard de Koe van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij voerde namens het rijk de onderhandelingen over de cao. ‘Zeker voor mannen in lagere schalen is het minder gebruikelijk om parttime te gaan werken of zorgtaken op zich te nemen. En we weten dat juist het zorgen voor je kind in de beginfase, doorwerkt op de langere termijn.’ Volgens André blijkt uit alle onderzoeken naar vaderschapsverlof inderdaad dat vaders die in het begin langer bij hun kind zijn een betere band opbouwen en ook meer betrokken blijven. ‘Het is belangrijk om bij de start veel thuis te zijn, niet alleen voor een goede band met je kind, maar ook om je vrouw te kunnen ondersteunen. Zo kan ze ook beter herstellen. Ik vind het best vreemd dat een moeder er na tien dagen kraamhulp alleen voor staat. En ik denk dat het voor een moeder gemakkelijker is om weer aan het werk te gaan, als ze weet dat haar kind in goede handen is bij haar partner.’ Dit speelde ook een rol bij cao-partner CNV Overheid. ‘De arbeidsparticipatie van vrouwen is weliswaar toegenomen in de afgelopen decennia, maar ze maken nog steeds minder uren en zijn daarmee afhankelijker,’ zegt Patrick Fey, vice-voorzitter van het CNV en voorzitter van CNV Overheid. Een goede geboorteverlofregeling draagt volgens hem bij aan grotere zelfstandigheid. Fey hoopt dan ook dat de nieuwe cao-bepaling volop wordt benut. ‘En als de ervaring naar meer smaakt, hoop ik dat ouders met elkaar gaan bespreken of er na het geboorteverlof nog meer kan.’ GELIJKHEID Fey is blij dat voor rijksambtenaren de financiële drempel weg is voor een langer geboorteverlof dan vijf dagen. ‘We willen bevorderen dat ouders de tijd nemen om voor hun kindje te zorgen. Ik denk zelf dat het voor mannen leuk is om daar meer tijd voor te hebben. En het bevordert de gelijkheid in rol en hun taakverdeling.’ Geheel betaald geboorteverlof van in totaal zes weken. Het mag een goede zaak zijn, je moet het nog wel even ‘binnenslepen’. Maar de vakbonden hebben het niet te vuur en te zwaard hoeven bevechten. ‘Het rijk was erg welwillend,’ zegt Fey. De Koe verklaart die houding aan de onderhandelingstafel: ‘Het rijk vindt dat het als werkgever een maatschappeljike verantwoordelijkheid heeft. Het ziekteverzuim onder vrouwen is nog steeds hoog, de burn-outcijfers zijn ook hoog. En dat heeft deels te maken met de balans tussen werk en privé. Met deze verlofregeling willen we stimuleren dat de partner al in een vroeg stadium betrokken wordt bij de opvoeding van de kinderen.’ Niet dat dat een nieuw inzicht is bij het rijk. De balans tussen werk en privé is al langer een thema in het arbeidsvoorwaardenpakket. De Koe: ‘We zijn bijvoorbeeld een van de weinige werkgevers met een betaald ouderschapsverlof, we betalen 60 procent door gedurende dertien weken. Ook is parttime werken bij ons geen issue meer. En het is mogelijk om voor een sabbatical te sparen.’ De Koe wil er maar mee zeggen: het rijk wil een aantrekkelijke werkgever zijn voor jongere medewerkers. Alles wat daaraan kan bijdragen wordt welwillend bekeken. En vooral het tekort aan ict-ers bij de ministeries maakt het urgent om een aantrekkelijk pakket te bieden. ‘Het tekort aan ict-ers wordt in alle sectoren gevoeld en we moeten ons als werkgever zien te onderscheiden. Van ict-ers weten we dat ze de balans tussen werk en privé belangrijk vinden. En al kunnen we het salaris van de meeste commerciële werkgevers niet betalen, op de arbeidsvoorwaarden scoren we wel goed.’ Fey herkent zich in het verhaal van De Koe. ‘Dit helpt zeker om het werken bij het rijk aanBINNENLANDS BESTUUR - WEEK 45 | 2020
49 Online Touch Home