SPECIAL 65 De inzet van het project heeft er mede toe geleid dat er nu een Landelijk Convenant Vroegsignalering bestaat, waarin de landelijke brancheverenigingen van de vaste lastenpartners met gemeenten overeenkomen hoe de samenwerking gaat verlopen. Buur: ‘De partners wilden niet met alle 355 gemeenten apart aan tafel gaan zitten.’ ‘De signaalpartners zien ook echt de meerwaarde’, vult Tijdhof aan. ‘Die zien dat verderop in de incasso de problemen toenemen, terwijl grotere schulden op deze manier worden voorkomen en de achterstand toch wordt betaald. Vroegsignalering is eigenlijk voor iedereen positief: voor de inwoner die sneller hulp krijgt, de signaalpartner die de achterstand betaald krijgt, en de gemeente die minder aan dure en intensieve hulverlening hoeft uit te geven. Voor de hele maatschappij winst.’ In zekere zin komt de wet dus op het best mogelijke moment: de vaste lasten-partners zijn er klaar voor, veel gemeenten hebben al wat ervaring opgedaan met vroegsignalering, en vanwege de crisis wordt het nóg belangrijker om hierop in te zetten. Anderzijds zou de timing ook onhandig kunnen uitpakken: vanwege de coronacrisis krijgt de schuldhulpverlening het al druk genoeg. Het risico bestaat dat gemeenten geen tijd en middelen hebben om serieus aan de slag te gaan met vroegsignalering. DUBBELE DRUK Zo maakt Marleen Smit, procesmanager bestaanszekerheid bij Divosa, zich zorgen om een ‘dubbele druk’ die ontstaat door de combinatie van de verhoogde vraag naar schuldhulp vanwege de coronacrisis én de verplichtingen vanuit de nieuwe wet. De druk wordt ook nog verhoogd door het feit dat het rijk geen aanvullende middelen beschikbaar stelt voor de uitvoering van de nieuwe wet. De redenering is dat een investering in vroegsignalering zichzelf terugverdient. Als gemeenten krap bij kas zitten, is het denkbaar dat ze aan de wettelijke verplichting voldoen door alleen maar een brief te sturen aan elke inwoner van wie ze een signaal binnenkrijgen. ‘Maar het is bekend dat een brief sturen niet werkt’, zegt Marion Bijveld, adviseur schuldhulp bij kennis- en adviesorganisatie Stimulansz. In dat geval resulteert de wet vooral in meer administratief werk. ‘Dan gaat er veel tijd verloren die beter kan worden gebruikt voor het daadwerkelijk oplossen van schulden’, aldus Bijveld. Nadja Jungmann, lector schulden en incasso bij de Hogeschool Utrecht, deelt de zorgen. ‘Niets stopt gemeenten om te zeggen: weet je wat, zet het kopieerapparaat maar aan en stuur al die mensen een brief.’ Jungmann denkt dat het aantal signalen in een deel van de gemeenten wel eens overweldigend zou kunnen zijn. ‘Als het gaat om alle mensen die twee maanden de zorgpremie niet betaald hebben, gaat die optelsom tot enorme aantallen leiden.’ Bovendien vraagt ze zich af of de signalen van de vaste lasten-partners de beste signaBINNENLANDS BESTUUR - WEEK 47 | 2020
66 Online Touch Home