BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 14 | 2020 ACHTERGROND 15 ‘Leidinggevenden moeten meer op resultaten gaan sturen’ Hij verwacht dat de coronacrisis zal leiden tot een versneld doorvoeren van digitale dienstverlening, zoals het digitaal aanvragen van rijbewijzen en paspoorten. LIMIET Er zit wel een limiet aan thuiswerken. Volgens Henry Potman en Herma Harmelink van KplusV moet het gaan om twee en bij uitzondering drie dagen per week. Als nadeel van thuiswerken noemen zij het ver‘Gemeenten zijn plotsklaps in de eenentwintigste, digitale eeuw beland’, meent Jasper de Wit, directeur van BMC. ‘Wat de afgelopen jaren in prachtige visies over Het Nieuwe Werken heeft gestaan, is nu in een keer in de huiskamer van gemeenten geland.’ Hij ziet koplopergemeenten die vrij eenvoudig op thuiswerken konden overschakelen. ‘Maar er zitten ook gemeenten bij die nog tokens aan hun medewerkers moesten uitdelen.’ Gemeenten die al volop met vormen van zelfsturing en met opgavegericht werken aan de slag waren, hebben het nu makkelijker. ‘Ik verwacht dat heel veel gemeenten hier nu versneld stappen in gaan zetten, waarbij de autonomie van de medewerker centraal staat.’ ‘Door het coronavirus raakt thuiswerken versneld ingeburgerd. Je ziet nu dat de processen doorgaan. De transitie zat er aan te komen, maar zal nu sneller gaan’, meent ook Michel te Riele, business director lokale overheid bij EIFFEL. In ‘normale tijden’ kan 90 procent van de ambtenaren hun werk vanuit huis doen, stelt Menno Spaan van Haagse Beek organisatieadvies. Bijvoorbeeld brainstormen over de gevolgen van wet- en regelgeving, inhoudelijk overleggen met je team en het afhandelen van (bouw)aanvragen; het kan gemakkelijk vanuit huis. ‘De systemen om het voor ambtenaren mogelijk te maken vanuit huis hun werk te doen, bleven tot nu toe onderbenut. Nu worden ze noodgedwongen beter benut’, aldus Te Riele. dwijnen van de spontane, sociale ontmoetingen. ‘De effectiviteit, helemaal bij gemeentelijke taken, is voor een groot deel afhankelijk van de relaties tussen uitvoerend professionals en tussen beleidsmakers en uitvoerend professionals. Even langslopen, een praatje maken, koffiedrinken met elkaar, samen lunchen. Digitaal moet dit altijd worden gepland; dingen ontstaan minder spontaan. Daarnaast is de binding met de organisatie belangrijk. Die verschraalt door een deel van de week thuis te werken’, stellen Potman en Harmelink. Spaan en Te Riele denken aan een maximum van vier dagen per week. ‘Als je alle dagen thuiswerkt, heb je kans dat medewerkers keuzes gaan maken die afwijken van het staande beleid. Je moet zorgen dat de neuzen dezelfde kant op blijven staan’, stelt Spaan. Te Riele adviseert om als team aan het begin en aan het einde van de dag online bij elkaar te komen. ‘s Ochtends om de komende dag door te nemen en aan het einde van de dag om te inventariseren hoe het is gegaan. ‘Dat hoeft allemaal niet lang te duren, maar contact houden en zaken op elkaar afstemmen is belangrijk.’ ‘Interactie met je team is heel belangrijk en dat moet je als leidinggevende echt organiseren’, stelt ook De Wit. ‘Leidinggevenden moeten niet alleen mails met informatie rondsturen; er moet echt beeld bij waarbij interactie plaatsvindt.’ CONTROLFREAK Leidinggevenden hebben er mogelijk nog wel de grootste moeite mee dat al hun mensen thuis werken. Er kwamen her en der al gekscherende tweets voorbij dat nu duidelijk is dat ook zonder een leider aan het roer het werk gewoon wordt gedaan. Ze voelen zich wat overbodig. Dat zijn ze zeker niet, maar ze moeten wel een andere rol pakken, stellen de vier bureaus. ‘Als je een controlfreak bent, is het heel lastig, maar je moet vertrouwen hebben in je mensen’, benadrukt Te Riele. ‘Leidinggevenden moeten meer op resultaten gaan sturen’, adviseert Spaan. ‘Spreek bijvoorbeeld af hoeveel vergunning
16 Online Touch Home