34 SPECIAL ENERGIETRANSITIE DOOR: MARTIN HENDRIKSMA Gemeenten zijn volop bezig met energiestrategieën en transitievisies warmte. Intussen wacht de burger op informatie over de verduurzaming van zijn huis. Die patstelling haalt het tempo uit de energietransitie en zorgt voor onzekerheid bij burgers, laat onderzoek van I&O Research in opdracht van Binnenlands Bestuur zien. ONDERZOEK ENERGIETRANSITIE DOOR I&O RESEARCH BURGER WACHT OP DADEN VAN ZIJN GEMEENTE Ze willen echt wel, de Nederlanders. Ruim twee op de vijf hebben de afgelopen vijf jaar hun huis vooruitlopend op de energietransitie al energiezuiniger gemaakt. En zou de overheid hen een handje helpen met (bijvoorbeeld) meer informatie over verduurzaming, dan belooft 30 procent daar vervolgens iets concreets mee te gaan doen. Maar waar moeten ze zijn voor isolatievraagstukken, of voor een nieuwe warmtepomp als vervanging van hun cv-installatie? Heeft het rijk daar een centrale postbus voor? Is er een gemeentelijk of provinciaal loket? Of moet je te rade bij je cv-installateur? Minder dan een vijfde van alle burgers weet waar hij met dit soort essentiële vragen terechtkan, zo blijkt uit het onderzoek ‘Duurzaam denken is (nog steeds) niet duurzaam doen’. Uiteindelijk heeft het gros VERANTWOORDING Bijna 2.200 mensen vulden de enquête van I&O Research in. Het onderzoek in opdracht van Binnenlands Bestuur werd gehouden van 20 t/m 25 februari. zijn informatie zelf bijeen gescharreld. Vrienden of kennissen zijn de belangrijkste bron. Er dreigt daardoor een stevig gat te ontstaan tussen de op hun warmteaanpak broedende gemeenten en de burger die daarop vooruitlopend al met zijn energievoorziening in de weer wil. Beter gezegd: tussen de gemeentelijke beleidsnota’s en de praktijk op straat. Bijna de helft van de burgers zou nu al graag meer informatie van hun gemeente willen hebben over hun toekomstige energievoorziening. Slechts 8 procent heeft die de afgelopen tijd daadwerkelijk ontvangen. Ruim driekwart van de burgers vernam van de overheid nog helemaal niets over wat de toekomstige ontkoppeling van het gas voor hem of haar zal betekenen. SPAGAAT ‘Je ziet in de energietransitie een opvallende spagaat’, stelt onderzoeker Jasper de Jong van I&O Research dan ook vast. ‘De burger zit eigenlijk te springen om meer informatie, maar het lijkt erop dat een gemeente eerst het totale transitieplaatje kloppend wil krijgen voordat die ermee naar buiten treedt. Liever wat later dan onvolledig. Het gevolg is dat de burger niet goed weet wat hij kan verwachten.’ Volgens zijn collega Peter Kanne doen gemeenten er beter aan de informatievoorziening in drieën op te knippen. ‘Begin ermee dat je burgers bijpraat over de gemeentelijke besluitvorming rond het hele proces. Dat kan nu al. Zo maak je het verloop van de transitie voor iedere burger beter inzichtelijk. Stap twee is informatie over de planning: wanneer is welke wijk aan de beurt, welke warmtevorm wordt daarbij overwogen? En als laatste stap: de financiële compensatie voor burgers. Wat moeten ze zelf betalen? Welke subsidiepotjes zijn er? Wat draagt de overheid bij?’ Aan de betrokkenheid van burgers bij de energietransitie ligt het niet, bewijst het onderzoek van I&O Research. Meer dan de helft van hen vindt het belangrijk om erbij betrokDe burger zit te springen om informatie, maar de gemeente wil eerst de totale transitie kloppend krijgen BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 14 | 2020
35 Online Touch Home