44 SPECIAL FINANCIËN & CORONA zicht te hebben op de ontwikkelingen en de impact. ‘De ondersteuning voor zzp’ers en het regelen van bedrijfskredieten zijn regelingen die door het ministerie zijn getroffen en worden vergoed, dus dat heeft nog geen directe nadelige invloed. Op bijvoorbeeld toeristenbelasting en bijstandsuitkeringen worden wel tegenvallers voorzien.’ De gemeente rekent met de scenario’s van het Centraal Planbureau (CPB) en let op wat het Internationaal Monetair Fonds over Nederland heeft gezegd, maar kan daar nog weinig concreets mee omdat er veel onzekerheid is. Onzekerheid is de enige zekerheid. Om met de onzekerheid om te gaan, heeft Koedijk een tip: maak een zomernota en werk met scenario’s. ‘Ik zou uitgaan van minimaal drie scenario’s. Je hebt in ieder geval een positief, gemiddeld en negatief scenario. Maak daarbij een stevige impactanalyse van wat er nu gebeurt, wat dat betekent voor waar we stonden en waar we naartoe gaan. Het blijft onzeker, maar zo kun je een beter gevoel krijgen over wat de crisis kan betekenen. COLUMN JAN VERHAGEN Het helpt bij keuzes maken. Uiteindelijk moet je beslissen waaraan je je geld gaat uitgeven en die scenario’s kunnen dan helpen met de mogelijke impact. Zo weten raadsleden en collegeleden beter waar ze aan toe zijn.’ Dit punt wil Koedijk benadrukken: ‘Het is belangrijk om de gemeenteraad in positie te brengen.’ ONDERSCHEID Zo wil Van Vugt van Deloitte gemeenteraden ook iets op het hart drukken: geef aan wat er verwacht wordt qua informatievoorziening. ‘Ik snap wel dat het college het nu moeilijk vindt in te schatten wat de raad precies wil. Ik weet van bepaalde gemeenten dat ze geen voorjaarsnota gaan maken en de integrale keuzes bij de begroting 2021 zullen maken. Dat is dan het voorstel aan de raad. Dat kan, maar geef als raad zeker aan wat je van het college dan wél verwacht met betrekking tot de informatie over de effecten van de coronacrisis en in de aanloop naar de begroting 2021.’ Richting de gemeenteraad is Van Vugt een voorstander van het maken van onderscheid: tussen wat wel en niet zonder corona was gebeurd en tussen de korte- en langetermijneffecten van de crisis. ‘Als je corona loskop‘De begroting voor 2020 zal moeten worden aangepast’ pelt van wat je sowieso gedaan zou hebben dan kan de raad die lijn vasthouden volgen van de begroting 2020 naar de begroting 2021. Splits de gevolgen van de crisis in twee componenten: de korte- en langetermijneffecten. Kies een paar scenario’s, bijvoorbeeld gebaseerd op die van het CPB, en dan kun je zo de raad meenemen. Op de korte termijn worden gemeenten stevig geraakt, maar misschien is het effect van een milde recessie op de lange termijn te overzien.’ Utrechtse Heuvelrug richt zich met name op dit jaar en volgend jaar. ‘De economische vooruitzichten zijn zeer somber, maar we wachten tot na de zomer om de begroting van 2021 te actualiseren, zodat we meer en beter informatie hebben. We houden de vinger aan de pols.’ EUROBONDS We willen ze niet maar we krijgen ze toch: eurobonds. Dat zijn gezamenlijke schulden van alle landen die de euro hebben. Landen met weinig schuld staan zo garant voor de hoge schuld van andere landen. Zo zijn de landen solidair met elkaar. Iedereen weet al welke landen daar nadeel van hebben (Nederland, Duitsland) en welke landen voordeel (Italië, Frankrijk, Griekenland). Wij zijn solidair met die zuidelijke landen, zij niet met ons. De eurobonds kunnen Nederland meer dan 30 miljard euro kosten. Dat is 2.000 euro per Nederlander. En zonder twijfel wordt dat nog meer. De Tweede Kamer wil de eurobonds daarom niet maar minister Hoekstra van Financiën heeft er al mee ingestemd. Waarmee trouwens ook pijnlijk duidelijk is dat de Tweede Kamer niet meer over de rijksbegroting gaat. Kan het erger? Ja, het kan erger. Erger dan solidair zijn met schulden is solidair zijn met inkomsten. Landen die veel geld van de bevolking vragen, zoals Nederland, moeten dan een deel daarvan afstaan aan landen die weinig geld van hun bevolking vragen. Als de inkomsten zo ‘solidair’ worden gedeeld, kan iedereen wel raden welke landen dan geld moeten afstaan en welke landen dan geld krijgen. Gelukkig eist nog geen enkel euroland dat de inkomsten worden gedeeld. Maar als die eis komt, zal minister Hoekstra vast en zeker ook daarmee instemmen. Hoe ik dat weet? Hij is namelijk ook de beheerder van het gemeentefonds. Hij verdeelt het gemeentefonds – samen met de minister van Binnenlandse Zaken – tussen alle gemeenten. Die verdeling gaat veranderen. Met de nieuwe verdeling willen deze twee ministers de erfpachtinkomsten van alle gemeenten ‘solidair’ gaan verdelen. De ministers willen dat de gemeente Amsterdam, die veel erf‘ Hoekstra stemt ermee in’ pacht van zijn inwoners vraagt, vanaf 2022 een deel ervan afstaat aan de andere gemeenten. Die geen erfpacht van hun inwoners vragen. Daarvan heeft dus één gemeente, Amsterdam, nadeel en alle andere gemeenten voordeel. Dat is geen onderlinge solidariteit, dat heeft meer weg van onteigening. Als de Tweede Kamer tegen solidair zijn met schulden van eurolanden is, is hij zeker ook tegen solidair zijn met inkomsten van eurolanden. En als de Kamer consequent is, is hij dus ook tegen solidair zijn met de inkomsten van de gemeenten. En mag Amsterdam de Amsterdamse erfpacht zelf houden. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 18 | 2020
45 Online Touch Home