SPECIAL 35 ‘We hebben onvoldoende zicht of mensen zich met de beperkte hulp goed redden’ ‘De toekomst zal uitwijzen of in sommige gevallen de problematiek verergerd is en dus binnenkort tot zwaardere/meer intensieve zorg zal leiden’, laat Assen weten. Soffer benadrukt namens Ieder(in) dat deze situatie voor mensen met een beperking of chronische aandoening niet lang is vol te houden. ‘Hoe langer het duurt, hoe nijpender de situatie wordt. Bij een substantieel deel van de mensen ontstaan situaties die niet houdbaar zijn. De gezondheid gaat achteruit, de psychische druk wordt groter en mantelzorgers houden het niet vol.’ Alkmaar en Breda stellen beide dat de coronacrisis een versnelling teweeg heeft gebracht in digitale hulpverlening. ‘Beeldbellen wordt meer en meer toegepast; dit bewijst steeds meer zijn waarde bij individuele begeleiding’, aldus de Alkmaarse woordvoerder. ‘We hebben samen met de aanbieders wel geleerd dat E-health een verrijking kan zijn in de zorg en ondersteuning. Dit is iets wat wij en aanbieders vast willen blijven houden’, stelt de woordvoerder van Breda. ‘Het is geen volledige vervanging van het fysieke contact, maar het kan wel een mooie aanvulling zijn. Deze crisis heeft op dat gebied wel bijgedragen aan een snellere doorontwikkeling en acceptatie van inzet van digitale hulpmiddelen in de begeleiding, voor alle doelgroepen binnen de Wmo.’ Stimulansz ziet echter nog veel aanbieders worstelen met die digitalisering, als ook met alternatieve vormen van ondersteuning. ‘Aanbieders zouden daar best meer creativiteit in kunnen laten zien’, vindt Wim Peters, juridisch adviseur Wmo bij Stimulansz. DE KNIP EROP Thuiszorgnl, de brancheorganisatie van thuiszorgaanbieders, vreest net als Ieder(in) dat gemeenten op de Wmo zullen gaan bezuinigingen. ‘Ik ben bang dat gemeenten de knip erop gaan zetten’, stelt Hans Buijing, bestuurder van Thuiszorgnl. Het water stond gemeenten al aan de lippen, en dat is met de coronacrisis alleen nog maar verergerd. ‘Terwijl nu goed zichtbaar wordt hoe belangrijk huishoudelijke ondersteuning is. Dat beseffen gemeenten ook. Voor mensen met COPD bijvoorbeeld is een stofvrij huis heel belangrijk. Maar vergeet ook niet de signaleringsfunctie die de medewerkers in de huishoudelijke hulp hebben. En hoe belangrijk ze zijn in de strijd tegen eenzaamheid.’ ‘Mensen uit onze achterban zijn bang dat ze straks het hardst worden getroffen door beTHUISHULP Afgeleverde boodschappen in Twente zuinigingen. De afgelopen maanden hebben ze minder of geen hulp gekregen en hebben ze dat ‘opgelapt’ met de inzet van mantelzorgers. Zij zijn bezorgd dat dat zo blijft. Gemeenten moeten het geld toch ergens vandaan halen, redeneren ze’, aldus een bezorgde Soffer. ‘Met lichte zorg kun je zware zorg, en hogere kosten, vermijden’, benadrukt Buijing. Volgens Divosa kan corona wel zorgen voor een nieuwe blik op de zorg en ondersteuning die nu geboden wordt in de Wmo. ‘Deze situatie heeft laten zien dat het ook anders kan. Het is net of er nu nog meer gekeken wordt wat iemand echt nodig heeft. Sommige mensen blijken zelfredzamer te zijn dan verwacht of hebben andere ondersteuning nodig. Soms is ook intensiever hulp nodig. Organisaties lijken elkaar ineens makkelijker te vinden en te versterken. Laten we goed gebruik maken van elkaars kracht, dat kan ervoor zorgen dat we nog meer de juiste dingen doen’, aldus Monique van der Meulen, procesmanager sociaal domein bij Divosa. Daarmee doelt ze mede op de vele mooie initiatieven die tijdens de coronacrisis in de samenleving zijn ontstaan om elkaar te helpen. ‘Bij de boodschappen, bij hand-enspandiensten, bij het tegengaan van eenzaamheid, in de samenwerking tussen verschillende organisaties die elkaar ineens weten te vinden en te versterken. Er is veel meer onderlinge verbondenheid. Het zou mooi zijn als dat blijft.’ Dat stelt ook Súdwest-Fryslân. ‘We zien dat er veel initiatieven in de samenleving ontstaan om buurtgenoten te helpen. Deze versterking van de samenleving willen we straks in het ‘nieuwe normaal’ graag vasthouden en benutten.’ VERANDEREN Nu het stof van de crisis is neergedaald en we naar het ‘nieuwe normaal’ toe moeten, dienen gemeenten zich voor te bereiden op zorg en ondersteuning in de anderhalvemetersamenleving. ‘Er gaat iets fundamenteels veranderen’, voorspelt Peters (Stimulansz). Gemeenten zijn wel wat aan het nadenken over hoe de Wmo na de crisis moet worden vormgegeven, maar ze komen er volgens hem nog niet echt aan toe. Bij Divosa komen daarover veel vragen binnen van gemeenten. ‘Hoe organiseer je kwalitatief goede dienstverlening in een anderhalvemetersamenleving? Wat betekent dat voor je toegang, wanneer ga je weer op huisbezoek, wat kunnen we digitaal regelen? Dat zijn vragen die bij gemeenten leven’, weet Van der Meulen. De meeste van de benaderde gemeenten laten veel aan aanbieders over. Roermond gaat zich daar binnenkort over buigen en pakt dat samen op met aanbieders. Ook Breda denkt met de aanbieders mee. ‘De aanbieders hebben dat de afgelopen weken al gedeeltelijk vormgegeven’, stelt een woordvoerder van Assen. Dagbesteding en groepsbegeleiding worden in kleinere groepen gegeven, bilaterale contacten zijn deels op anderhalve meter afstand weer fysiek, en deels blijft er digitaal contact. ‘Misschien is dat net zo effectief en wel zo efficiënt. Dat gaan we monitoren.’ BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 22 | 2020 Foto: Herman Engbers / ANP
36 Online Touch Home