Blik op Zeewolde - november 2020 Duurzaam Duizenden vrachtwagens vol voedsel weg. Poef, weg. 9 ‘Vroeger’, toen we meer op onze centen moesten letten, gooiden we nauwelijks voedsel weg. Maar de maatschappij is rijk geworden en ach, boeien. Of niet? Tips : • Check wat je in je voorraadkast/laden en de koelkast hebt, dat is vaak meer dan je denkt. • Maak een boodschappenlijstje en laat je niet verleiden door alle uitgekiend uitgestalde verleidingen in de supermarkt. Dat is ook nog een goed voor de portemonnee. • Gebruik de maatbeker voor meer dan alleen een hoeveelheid water af te meten. Ook voor rijst, pasta en dergelijke. Dit helpt je om in te schatten hoeveel je nou daadwerkelijk nodig hebt. • Bewaar eten op de goede plek. Sommige soorten groenten en fruit blijven langer goed in de koelkast en andere soorten juist daarbuiten. Brood vries je in en je haalt er elke dag de boterhammen uit die je nodig hebt. Omdat het steeds om kleine beetjes gaat, wordt voedselverspilling snel onderschat. Volgens berekeningen van Milieucentraal gaat het om ruim 34 kilo weggegooid goed voedsel per jaar. Voedsel weggooien, voedsel verspillen, bijna iedereen doet het. Teveel eten gemaakt, niet goed op de houdbaarheidsdatum gelet bij het pak yoghurt, iets achter in de koelkast gezet en verder niet meer op gelet. Een pot appelmoes voor de helft leeggemaakt en bewaard voor de volgende keer, die er dan niet komt, waarna er zomaar een laag wit pluizig spul op komt. Als voedingsmiddelen die nog prima te eten zijn, in de vuilnisbak belanden, gaan ook alle energie en grondstoffen verloren die nodig waren om die etenswaren te telen, vervoeren, koelen en eventueel te bewerken en verpakken. Welk eten verspillen we het meest? Brood, groente -als we aardappelen hierbij rekenen - zuivel en fruit. Voor de productie van voedsel is land nodig, water, energie. Dat is dus meteen mee-verspild. Reken dan ook transport en verpakkingen mee en de verspilling wordt steeds meer. Het aantal kilo’s weggegooid voedsel komt omgerekend neer op zo’n 120 euro. Alle huishoudens in ons land verspillen samen 590 miljoen kilo goed voedsel. Dat zijn duizenden vuilniswagens vol. De consument is de grootste voedselverspiller, maar er zijn er meer. De producent kan er ook wat van, op afstand volgen de horeca en de supermarkt. Sommige supermarkten hebben een sticker ‘net op tijd’ en/of geven kortingen op producten die tegen de uiterste houdbaarheidsdatum aanlopen. Maak er een sport van ‘Maak er een sport van zoveel mogelijk te gebruiken en ontdek hoe leuk het is om zo weinig mogelijk weg te gooien’, zegt Carlo Cardozo, die als kok heeft gewerkt bij The Lux en daarna als chef-kok bij restaurant Morlang in Amsterdam. ‘Het is vaak smakelijker. De stronk van broccoli bijvoorbeeld. Snipper het klein en verwerk het in de maaltijd. Lekker! De meeste mensen gebruiken van een prei alleen het wit. Het meeste groen belandt in de gft-bak. Zonde, want het lichte groen van de prei is gewoon te eten en het is supergezond. Verdeel de prei in vier stukken, het laatste kwart, het donkerste groen gebruik je niet voor de maaltijd, want dat is erg bitter. Was en bewaar alle afsnijdsels, schillen en kontjes van groente in een goed afsluitbare plastic zak in de vriezer. Zodra de zak vol is maak je er bouillon van. Ook de steeltjes van een kaalgeplukte bosje peterselie en dat laatste kwart van de prei. Je kookt de groenten in ruime pan met water. Breng het op smaak met peper en zout, eventueel laurierblaadjes en andere verse (gangbare) kruiData op de verpakking Het verschil tussen ‘Ten minste houdbaar tot’ en ‘te gebruiken tot’ wil nog wel eens tot verwarring leiden en dat werkt voedselverspilling in de hand. THT staat voor ‘Tenminste houdbaar tot’ is een kwaliteitsgarantie van de producent, meer niet. Deze datum staat op voedingsmiddelen die niet snel bederven, zoals koffie, pasta of een pak diepvriesfrites. Na deze datum kan de kwaliteit, zoals smaak, geur of kleur van het product, achteruit gaan. Je kunt het vaak nog wel zonder gevaar eten. Kijk even goed of het er niet gek uitziet, ruik en proef een beetje. TGT staat voor ‘te den. Laat het op een zacht pitje rustig tot twee uur trekken (of kook het snel met de deksel op de pan). Laat het rustig nog even inkoken, daar wordt het alleen maar krachtiger van. ‘Gebruik de bouillon overal waar je normaal water voor gebruikt, bijvoorbeeld om pasta in af te koken, het wordt er zeker lekkerder op. Of maak er een gebonden soep van door het met aardappel te binden en doe er nog wat extra groenten bij, of vermicelli. Van de topjes van wortels, de stronken van groente en de eetbare blaadjes van groente kun je ook een smoothie maken. Nog leuker? Bewaar schillen van aardappel, bieten, pastinaak of schorseneren in de vriezer, in een afsluitbare plastic zak. Heb je er genoeg: doe ze dan in de frituur en maak er chips van.’ (Frituur op 180 graden en dan één tot anderhalve minuut, afhankelijk van de dikte). Bouillon is prima in te vriezen. Gebruik daarvoor diepvrieszakken.’ (Een tip van kokenmetkarin.nl: zij gebruikt open vierkante bakjes om de diepvrieszakken in te zetten en houd dus makkelijk op te bergen vierkanten over.) Kliekjesdag In hoeveel gezinnen zou kliekjesdag nog een gewoonte zijn? Volgens de Dikke van Dale is een kliekje een restje van een warme maaltijd. In een onbekend aantal huishoudens bestaat nog de gewoonte om de restjes van warme maaltijden te bewaren om ze later na opwarming alsnog te nuttigen. Soms wordt daar een speciale dag voor gereserveerd. Het bewaren van kliekjes komt uit de tijd dat de inkomsten laag waren en weggooien van producten gezien werd als zonde. Bewaar restjes in goed afsluitbare bakjes. Als je het goed bewaart, kun je het later die week nog prima eten en verwen jezelf door een avondje lekker niet te koken. Doggybag In de Verenigde Staten en China is het niet ongebruikelijk in restaurants om een doggybag te vragen om overgebleven voedsel mee naar huis te nemen. Dit fenomeen vond aan het begin van deze eeuw ook zijn ingang in Europa, daarvoor werd het als ordinair beschouwd. De vraag ‘Kunt u wat over is in een zakje doen’ wordt nog niet altijd gesteld als er eten over is. Zonde van dat lekkere eten. Wat mensen ervan weerhoudt? Misschien het idee van mensen dat andere gasten in een restaurant het raar vinden? Dan is de boodschap: niets van aantrekken. Restauranthouders kijken er in ieder geval meestal niet meer raar van op. Bewuste restauranthouders hebben verpakkingen om mee te nemen. gebruiken tot’. Een TGT-datum staat op voedingsmiddelen die maar kort te bewaren zijn, zoals vlees, vis, zuivel, voorgesneden groenten, koelverse maaltijden of verse vruchtensappen. Na deze datum kunnen er ziekteverwekkers, zoals bacteriën, gaan groeien. Het Voedingscentrum heeft een bewaarwijzer. Adressen www.milieucentraal.nl(heeft een coach-app om slimmer te kopen, koken en bewaren) www.samentegenvoedselverspilling.nl www.awkwardduckling.nl www.nofoodwasted.co www.foodwatch.nl
10 Online Touch Home