l l l lez Ing ven in een typische ‘Haussmanniaanse’ woning. De afwijzing maakt dat Caillebotte zich aansluit bij die andere afgewezenen. Impression, soleil levant uit 1872 van Claude Monet, eerst beschimpt door pers en publiek, bezorgt deze afvalligen de naam van Impressionisten, de ‘ontrouwen’ aan de klassieke academische waarden. Caillebotte koopt hun werken, steunt hen en organiseert tentoonstellingen. In 1876 stelt hij zes tableaus voor op de Salon van deze ‘Onverzettelijken’. De periode van verbondenheid met de Impressionisten is de vruchtbaarste voor zijn oeuvre. Zijn werk past perfect in de galerij der Impressionisten op de hoogste verdieping van Musée d’Orsay. Na de zesde impressionistische tentoonstelling in 1881 stopt zijn participatie. Hij heeft het ook niet nodig werken te verkopen, waardoor hij als schilder aan bekendheid inboet ten opzichte van zijn mecenaat aan de groep. De andere passies van Gustave caillebotte Gustave deelt menige passie met zijn broer Martial. Beiden zijn gepassioneerd door watersport: zwemmen, zeilen, en winnen van regatta’s. Liefde voor water en boten vertaalt zich in zijn schilderijen. Gustave verbetert en ontwerpt bovendien zeilboten. Ook in het verzamelen van postzegels gaan de broers hand in hand en nemen het meteen groot op. Naast het verzamelen, publiceren ze ook over hun zoektocht naar de meest excentrieke exemplaren. schilderen met een fotografische blik? Fotografie is nog een hobby die de broers delen. Critici beweren dat sommige schilderijen van Gustave doen denken aan een fotografische opname. In Een naakte vrouw die op een bank ligt (1873), een pastel, zijn de details van kussens, bankbekleding en gedrapeerde doeken precies en gedetailleerd weergegeven. De vrouwenfiguur is duidelijk afgelijnd, bijna zoals op een foto. Ook de Tuinmannen (1875) zijn vrij fotografisch weergegeven. Vaak stelt hij zich op vanaf een ongewoon hoog gezichtspunt, soms vanuit een hoek. Fascinatie voor een abrupte uitsnede van het beeld is hem niet vreemd. Dit komt heel vernieuwend over voor die tijd. Bij De man in de boot, met hoge hoed, is het alsof hij een close-up foto neemt van zijn metgezel-roeier. Het is zelfs opletten geblazen geen waterdruppels op de lens te krijgen, monsieur Gustave! Geliefkoosde onderwerpen Uiteraard alles wat met water en boten te maken heeft. Er is altijd een elegantie en savoir-vivre aanwezig; de man in de boot is bijna ongepast netjes gekleed. Wisselende jaargetijden inspireren hem. In Musée d’ Orsay krijgt de toeschouwer zelfs op een hete dag rillingen van zijn Daken onder de sneeuw (1878). Ook de stad is bron van inspiratie: de diepe perspectieven van de brede boulevards van het door Haussmann vernieuwde Parijs profileren zich op de achtergrond. In het straatbeeld flaneren elegante mensen. Bij het uitzicht op een straat vanaf een balkon krijgen de gietijzeren krullen van de balkonbalustrade vaak een hoofdrol toebedeeld. In De koffieshop (1880) gebruikt hij spiegels om meerdere taferelen te exposeren. Mannelijke naakten zijn vrij ongewoon en zelfs controversieel in het impressionisme. Man bij zijn bad (1884) schetst een doordeweekse, niet geïdealiseerde man op een intiem moment. Zijn stillevens lijken soms wel reclame voor voedingswaren. Het wild en de kippen in ‘zijn’ etalage wachten alleen op een koper. Hij lijkt zijn stijl aan te passen aan het gekozen onderwerp en balanceert steeds op het koord tussen realisme en impressionisme. Hij verraadt zijn moderne ambities met een lonkend oog naar abstractie. onverwacht overlijden Op 21 februari 1894 overlijdt Gustave Caillebotte aan een beroerte in de stilte van zijn atelier in Gennevilliers, amper 45 jaar oud. De uitvaartdienst is in de kerk Notre-Dame-de-Lorette, waar zijn halfbroer pastoor is. De muziek, gespeeld tijdens de dienst, werd gecomponeerd door broer Martial. Op een bloedhete dag wil ik Gustave alsnog groeten en ga naar Père Lachaise. Hij ligt begraven in het familiegraf; een boom werpt deugddoende schaduw over zijn laatste rustplaats. n tekst en foto’s: chris rachel spatz Met dank aan madame Cécile Lhuillier, hoofdverantwoordelijke van het park te Yerres. Bron: Brochure La Maison Caillebotte/Yerres. Op vrijdag 15 maart geeft Chris Spatz een lezing over Gustave Caillebotte in het BOp. Meer hierover in de kalender. l januari - februari 2024 BOp magazine l l 27
28 Online Touch Home