4

40 JAAR DE LEMELERVELDER Broos Seemann Dit jaar bestaat De Lemelervelder 40 jaar. In dit 8e lustrumjaar willen we zo nu en dan iets of iemand uit het verleden onder de aandacht brengen. Dit keer is dat: Vanaf de oprichtingsvergadering in 1980 tot aan zijn overlijden op 29 september 1998 was Broos Seemann betrokken bij De Lemelervelder. Hij zag zijn rol vooral als de Sallandse schrijver voor De Lemelervelder weggelegd en had het idee om met een serie verhalen te komen over een ouder echtpaar dat met pensioen ging. Dat werden Harm en Eultien. Daar bleef het echter niet bij. Hij interviewde ook echtparen die 50 jaar of nog langer getrouwd waren en schreef andere artikelen als dat nodig was. Wie was Broos Seemann? Broos Seemann werd op 2 februari 1934 in Deventer geboren. Zijn vader was in Duitsland geboren. Zijn familie kwam in 1892 naar Nederland in de buurtschap Junne bij Ommen. Als kind logeerde Broos regelmatig in Junne en daar ontstond zijn liefde voor het buitenleven en het Sallandse dialect. Zijn verhalen en boeken spelen dan ook grotendeels in Salland. Nadat hij aan de kweekschool zijn onderwijzersakte gehaald had, trouwde Broos met Hilde van Etten. Eerst woonden ze samen in Deventer, waar Broos onderwijzer was. In 1964 werd hij in Lemelerveld benoemd tot Mariaschool en onderwijzer verhuisde aan de hij met Hilde en zijn twee kinderen Karin en Bas naar Lemelerveld. Ze woonden eerst aan de Nijverheidstraat, later op de Strenkhaar en als laatste in een verbouwde boerderij aan de Glinthaar in Lemele. Lesgeven aan kinderen vond Broos heerlijk. Degenen die bij hem in de klas gezeten hebben, herinneren zich vooral zijn verhalen. Middels verhalen leerde hij de kinderen veel. En vooral Piet Stuiver, die later in boekvorm verscheen, was favoriet. Jammer genoeg moest hij zijn werk als onderwijzer neerleggen omdat hij grote moeite had met de veranderingen in het onderwijs. Hij raakte daar erg overspannen van. Gelukkig had hij zijn schrijverij, waar hij zich toen helemaal op kon richten. Helaas overleed bij gebracht. hij plotseling Drukkerij Van op 64-jarige leeftijd. Hij had ’s ochtends nog 4 columns voor de komende weken Asselt Harm en Eultien In de eerste Lemelervelder begon Broos met de serie over Harm en Eultien. Gedurende 5 jaren iedereen het wel en wee van dit echtpaar volgen. Bij het eerste lustrum van De Lemelervelder werden er 100 verhalen samengebundeld in een boek dat door Drukkerij Van Asselt werd uitgegeven. De illustraties daarin zijn van Geesje Exel. Daarna volgden Sara en Seine en natuurlijk De wereld van Piet Stuiver. De laatste jaren verzorgde hij een column met de titel “Lang verhaal kort”. Naast het schrijven voor De Lemelervelder schreef Broos ook voor het Sallands Dagblad de column Broenvenne. Verder was hij actief in verschillende dialectkringen. kon Daarnaast was hij een graag geziene gast bij RTV Oost en Radio Gelderland om zijn verhalen, meestal in het dialect, te vertellen. Ook hield hij spreekbeurten in het land, die altijd goed bezocht werden. Een verhaal van hem: “De Motorman” werd zelfs verfilmd. Meer informatie over Broos en wat hij allemaal geschreven heeft is te vinden op de website: https:// www.wieiswieinoverijssel.nl/ zoekresultaten/p2/366-broos-seemann In het kader van het vierde lustrum plaatsen wij nogmaals zijn eerste Harm en Eultien. annet scHoorlemmer Foto: Hans Heerink HARM EN EULTIEN (1) Aan de rand van het dorp staat een ovenvers bungalowtje. Het ruikt er nog zwaar van de specie en de verf. Daarin woont het echtpaar Harm en Eultien Kruudbeld. Ofschoon de mannelijke helft meer jaren telt, heet de vrouw toch ‘t olle mense. Deze titel kreeg ze zo’n tijdje terug pas, maar Harm heet al sinds trouwen: de baas. Dus een halve eeuw geleden waren hier de mannen al geëmancipeerd. Harm en Eultien zaten op een spulletje op de Sallandse hoogvlakte, in een huisje met min muur en ruim dak. Daaronder waren veertien wichter geboren. “En denk niet dat d’r ’n missen bij tussen zat!” pocht Eultien, “ze zijn allemaal groot geworden; vraag me niet hoe dat lukte, maar het lukte.” “Vroeger vroegen we niks,” zegt Harm “dat konden we onder het werk niet wachten. Een wonder gebeurt of het gebeurt niet, maar die wichter zijn groot.” Eigenlijk hadden ze daar best veilig gezeten in dat keuterboerenhuisje. De Krieghuusbelten hadden ze als buur en hielden voor hen het alderguurste weer en de strabante stormen tegen. Maar toch waren Harm en Eultien net goochem genoeg geweest niet in het harnas te willen sterven. Uit hun taaie krachten ging de rek en ze verkochten de klungelakkers en de pruts-weitjes; en die scheve rietmuts werd op drie vrachtwagens; naar de stortplaats; weggereden. In hun vrije tijd bouwden de kinderen voor vaa en moe een sierkeet, zoals Harm dat noemde. Met Eultien kwam hij mooi te pronk te zitten achter de thermopeen. In het eersten hadden ze het idee dat ze bij deftig volk verzocht waren. Geleidelijk leerden ze dat af en zaten niet langer op de punt van de stoel. Ze hebben het mooi voor mekander: kort bij de winkels en de kerk en het café. Met dat laatste is Eultien niks te gelukkig, want Harm is lid van de kiep-club. Ze zal hem echter extra in de smiezen houden en dan zal de kore wel niet zo gauw uit het spoor vliegen. Harm en Eultien zijn niet van zins op hun nieuwe plekje domweg hun levensavond de slijten en het wereldgebeuren de kladden bij langs te laten stuiven zonder er acht op te geven. Oh nee, en ze zijn voort bij de bejaardenzang gegaan en bij de soos. Eultien heeft op haar verjaardag van de kinderen een weefgetouw gekregen. “Wat allemachtig leuk!” riep ze uit: “een piano!” Uiteraard nemen de kinderen haar deze vergissing niet kwalijk; ze begrijpen best dat het geen minnigheid is als je op je oude dag voor ’t tweede maal geboren wordt. Broos Seemann (PS: Het huis op de Strenkhaar van Broos en Hilde Seemann heette De Minnigheid en daarna aan de Glinthaar: Broenvenne) Seniorenorganisatie KBO-PCOB Overijssel komt 23 april a.s. digitaal naar u toe! Om Corona buiten de deur te houden blijven wij zoveel mogelijk binnen. En omdat u nu niet naar ons kunt komen, komen wij naar u toe met het Webinar ‘Verbonden zijn rond zingeving’. Het Webinar wordt live uitgezonden op vrijdag 23 april 2021 om 13.30 uur. Iedereen met een internetverbinding kan meekijken. Ga daarvoor naar de website van de KBO Overijssel: www. kbo-overijssel.nl en klik op de link voor het Webinar. Het Webinar is, in samenwerking met de provincie Overijssel en met medewerking van gedeputeerde Roy de Witte, georganiseerd. Het is een uurtje verbondenheid, zingeving en gewoon gezellig ontspannen met elkaar kijken en luisteren. Geen sprekers met een ingewikkeld betoog, maar items door mensen uit het veld, een paar luchtige sketches en bekende liedjes. Daarbij ook wat gedachten die ons verbinden, met elkaar, met wat dieper in ons leeft en over wat ons leven zin en betekenis geeft. 40 jaar 40 jaar 40 jaar

5 Online Touch Home