Een kleine geschiedenis van Lemelerveld en het Kanaal: Van woestenij naar bruisend dorp (2) Ik sta aan de afslag van het Overijssels kanaal naar Deventer. Daar waar nu de Driepuntsbrug ligt. Waar ik nu om me heen kijk, was vroeger bijna uitsluitend woeste grond. De omgeving bestond voornamelijk uit moerasveengebied, uitgestrekte heidevelden, wilgenbosjes en drassig land. Een bijna onbewoond gebied, begrensd door het Reelaer, Dalfsen, Vilsteren en de Lemelerberg. De doodse stilte zou niet lang meer duren. Nog voor het kanaal helemaal gereed was, vestigde zich hier iemand die in hoge mate medeverantwoordelijk werd voor het ontstaan van Lemelerveld. Zijn naam: Dirk Blikman Kikkert. Hoe en waarom hij zich hier vestigde is niet meer te achterhalen. Dirk werd geboren in Amsterdam, maar zou ondanks het financieren van lokale industrie- en ontginningsprojecten nooit een echte Lemelervelder worden. Zijn riante huis, met uitzicht op de Lemelerberg, stond weliswaar in Lemelerveld, maar in oude adresboeken staat als woonadres vermeld KrommeWaal 22 in Amsterdam. Hij was een kapitalist pur sang. Overal zag hij mogelijkheden om te investeren en die hebben hem bepaald geen windeieren gelegd. Hoewel hij zich zeer betrokken voelde met het lot van de plaatselijke bevolking, bleef hij sterk verbonden met het westen. Oorspronkelijk trad hij in de voetsporen van zijn vader: hij werd scheepsbevrachter. Maar daar bleef het niet bij. Hij ontwikkelde zich verder tot reder, effectenmakelaar en zorgde voor het in- en uitklaren van schepen. In die tijd bleek het ontginnen van woeste gronden een lucratieve bezigheid te zijn. Maar hoewel Dirk zeker ook betrokken was bij het wel en wee van de plaatselijke bevolking, zag hij zijn vermogen zich ook gestaag vergroten door zijn bemoeienis met de ontginning. Immers, in 1847 bericht de Staatscourant dat Dirk in minder dan twee jaar zestig bunder woestenij aan de cultuur onderwierp en omtoverde “tot heerlijk koren- en klaverland”. Het kapitaal van deze onderneming was in die tijdspanne verviervoudigd! Met al zijn activiteiten verdiende hij een goed belegde boterham, dat is zeker. Zeker is ook dat Dirk Blikman Kikkert zich bezig gehouden heeft met bosbouw. In de onmiddellijke nabijheid van zijn woning heeft hij veel aangeplant. Zoveel dat de omgeving van zijn huis een parkachtig aanzien kreeg. Er werden lanen aangelegd met beuken, eiken en platanen. Ook kwam er een boomgaard, een tennisbaan en een vijver met zwemgelegenheid. Het huidige Heidepark is er een overblijfsel van. Het was een oase temidden van de heidevelden. De aanleg ervan verschafte veel werk aan mensen uit de omgeving. Voor enkele van hen werden eenvoudige, geschikte woningen gebouwd, maar die zijn in de loop van de tijd afgebroken. Er wordt verteld dat Dirk ook een deel van de Lemelerberg bebost heeft, maar heel zeker is dat niet. Zoals eerder vermeld was Dirk Blikman Kikkert een industrieel die overal mogelijkheden tot investeren zag. Hij had op veel plaatsen een vinger in de pap. Zo had hij aandelen in een spinnerij en een kalkbranderij en was bestuurslid van een verzekeringsmaatschappij. Daarnaast probeerde hij zo goed en zo kwaad als het ging de technische ontwikkelingen van zijn tijd toe te passen in de armere gebieden van ons land. Hij was een echte ontginner, die niet ongevoelig was voor het wel en wee van zijn medemensen hier. Maatschappelijk gezien heeft hij heel wat werk verzet voor de plaatselijke gemeenschap, maar ‘inburgeren’ …. daarvoor bleef hij teveel op Amsterdam gericht en op zijn belangen daar in het westen. Dat hij een van “founding fathers” van Lemelerveld geweest is, staat buiten kijf. (wordt vervolgd) © Bert rodenBurg Bronnen: oud ommen, Issuu.com, sukerBIet.nl, thuIskranten.nl, canon van nederland. Foto’s: Issuu.com, amsterdamhv.nl
11 Online Touch Home