6

Een Lemelervelder in Australië Oud ijzer Onlangs vierde John (vroeger Jan) Berends zijn 82-jarige verjaardag in Lemelerveld met familie en enkele kennissen bij Reimink. Normaal gesproken is daar natuurlijk niets bijzonders aan want verjaardagen worden op die manier wel vaker gevierd. Maar in dit geval lag het toch anders: John Berends woont namelijk al 60 jaar in Australië en dan is het toch wel speciaal dat je hier na 60 jaar je verjaardag viert. John en zijn vrouw Judy waren gedurende een aantal weken op bezoek bij broer Lex en schoonzus Willy in Lemelerveld. Een mooie gelegenheid om zijn bijzondere levensverhaal op te tekenen. Tweeëntachtig jaar geleden werd Jan, de oudste zoon van Ap Berends en Zus Blekkenhorst, geboren aan de Bergweg in Lemelerveld. Hij had nog twee broers Harry (in Lemelerveld bekend onder de naam Poppe) en Lex. Het gezin verhuisde later naar de Kanaaldijk in Lemelerveld, kort naast de N348. Als kind maakte hij een groot deel van de oorlog al bewust mee. Hij is tenslotte van 1937. De laatste jaren komen er steeds meer herinneringen terug aan die tijd. Veel indruk maakte het bombardement op de Heideparkbrug op de jonge Jan. Hij herinnert zich nog dat ze over een houten balk van 30 cm breed op klompen naar de andere kant van het kanaal moesten om op school te komen, de Heideparkschool. Een andere herinnering maakte diepe indruk. Iedere week in het midden van de oorlog kwam er een Joodse man, ene meneer Levy, helemaal in het zwart met hoge hoed en pijpenkrulletjes, op de bakfiets in Lemelerveld vis verkopen. Jan kreeg regelmatig een blokje ijs van deze aardige man. Dat was in die tijd heel speciaal want koelkasten kenden ze nog niet laat staan koelwagens. Op zaterdag zag hij die man dan langs hun huis lopen richting de Lemelerberg. Op de Lemelerberg kwamen in die tijd Joodse mensen op Sabbat samen in het theehuis omdat een synagoge te gevaarlijk was. De man droeg ook een Jodenster herinnert Jan zich. Helaas kwam hij op een bepaald moment niet meer. Vermoedelijk is hij afgevoerd naar een van de beruchte concentratiekampen. Jan kon goed leren en dat zag meester Den Bakker, hoofd van de Heideparkschool, ook. Hij vond dat Jan naar Zwolle naar de HBS moest. Dat was een hele onderneming voor een timmermanszoon uit Lemelerveld. En ook nog als eerste uit het dorp. Iedere dag op de fiets naar Zwolle. En hij moest hoge cijfers halen want dan hoefde er geen schoolgeld betaald te worden en kreeg hij de boeken, wel tweedehands, gratis. Jan was een ijverige leerling en haalde na 5 jaar zijn diploma. Jan herinnert zich nog goed hoe zijn vader daar stond bij de diploma-uitreiking, als eenvoudige timmerman met zijn grote handen, met van trots tranen in zijn ogen. Bijzonder was dat van de 23 leerlingen die samen met Jan aan de studie begonnen er maar 3 examen deden. Na zijn examen moest Jan in dienst. Hij had graag piloot willen worden maar door omstandigheden kwam dat er niet van. Na zijn diensttijd wist hij eigenlijk niet goed wat hij wilde. Hij trad daarom in dienst bij het Arbeidsbureau in Hengelo. Het Arbeidsbureau verzorgde voorlichtingsavonden over emigratie naar Canada of Australië. Dat leek Jan wel wat. Canada vond hij te koud dus bleef Australië over. Dat gebeurde in die tijd nog op verzoek van de regeringen van die landen. Jan had een goede opleiding dus vertrok hij op 20 april 1959 als 22-jarige met het oude troepenschip Oranje naar Australië. Zijn jongere broer Lex, waarmee hij een hele goed band had en heeft, herinnert het zich nog goed dat zijn grote broer vertrok. Als 11-jarige begreep hij de reikwijdte van dit besluit nog niet helemaal maar dat zijn grote broer wegging vond hij verschrikkelijk. 60 jaar Australië Na een lange reis kwam Jan in Melbourne aan. Het was daar gebruikelijk dat je £10.-- kreeg voor de eerste week. Je kreeg een identiteitskaart en je moest je melden op het Postkantoor als je van werk of adres veranderde. Hij zou aan het werk moeten (kunnen) in de bossen. Maar dat zag Jan niet zitten. Hij zocht een kosthuis en ging aan het solliciteren. Een groot voordeel was het dat hij Engels sprak. Zijn eerste baan was magazijnbediende bij een elektriciteitsbedrijf. Daarna kon hij aan de slag bij de Bank of New South Wales. Omdat hij zijn talen: Frans, Duits, Engels en een beetje Spaans, goed sprak werd hij Shipboardagent. Dat betekende dat hij vanuit Melbourne naar havens o.a. in Sydney en Perth vloog om allerlei bankzaken op de schepen te regelen. Een fantastische baan om te beginnen. Maar langzaam maar zeker veranderde dat doordat steeds meer mensen gingen vliegen. Ook wilde Jan, inmiddels John, wel wat anders. Als kind was hij altijd heel erg graag op de boerderij. Vaak was hij te vinden op de boerderij van de familie Oostewechel aan de Migaweg. In 1966 begon hij voor zichzelf. Hij zette een bedrijfje in metaalbewerking op. Zelf kon hij niet lassen maar ook dat leerde hij snel. John Berends Implements PTY LTD werd de naam. Het bedrijf is nog steeds gevestigd in Dandenong. Hij fabriceerde allerlei machinerieën voor de landbouw die hij zelf ontwikkelde. Langzaamaan groeide het bedrijf uit tot een onderneming die nog steeds bestaat en wereldwijd klanten heeft. Een prachtig bedrijf. Toen het bedrijf goed liep heeft Jan zijn vliegbrevet gehaald en een vliegtuig gekocht, zodat hij zelf overal naar toe kon vliegen. Een jeugddroom ging toch nog in vervulling. Momenteel werken er zo’n 40 mensen in het bedrijf. Zijn zoon is nu manager en John werkt er toch nog zo’n vier dagen per week. Ook Judy heeft altijd in het bedrijf meegewerkt. In 1970 ontmoette John op een dansavond zijn levenspartner Judy Rumpff. Ze is 11 jaar jonger dan Jan. Ze vond de grote Nederlander wel een leuke man. Bij de planning van hun huwelijk gebeurde iets opmerkelijk. Op 7 augustus 1971 wilde het stel gaan trouwen. De kaarten werden klaargemaakt en opgestuurd naar Nederland, wat in die tijd wat langer duurde dan tegenwoordig. Maar tot hun grote verrassing kwam uit Nederland ook een kaart. Broer Lex trouwde namelijk op 6 augustus 1971 met Willy en vader … was getuige bij dit huwelijk en kon dus niet bij hun huwelijk zijn. Gelukkig hadden John en Judy besloten hun huwelijksreis naar Nederland te maken. Judy kon op die manier kennis maken met haar schoonouders en familie. Ook kregen de ouders van John in 1976 de gelegenheid om vijf maanden naar Australië te gaan. Dat kon in die tijd door te sparen bij de organisatie “Wij komen”. Als je daar gespaard had voor een reis kreeg je nog korting bij de KLM. Een hele bijzondere ervaring voor zowel de ouders van John als voor John en Judy. John en Judy gingen op een boerderij in Cyrrum Downs, ongeveer 40 kilometer van Melbourne, wonen. Daar krijgen ze twee zonen. De een woont nu in Canada en de ander ongeveer 20 minuten vanaf het ouderlijk huis. Ze hebben inmiddels 5 kleinkinderen. John houdt daar als hobby zo’n 80 tot 160 vleesrunderen, iets waar hij vroeger al van droomde. Ook hebben John en Judy als extra investering op diverse plaatsen grond gekocht en daar gebouwen op gezet, die verhuurd worden. Judy houdt zich daar voornamelijk mee bezig. Het stel is lid van de Church of Christ (Doopsgezinde kerk), waar Judy de laatste 15 jaar penningmeester van was. Iedere week bezoeken ze de kerk. Nu ze gepensioneerd zijn, hoewel je daar niet helemaal van kunt spreken want ze werken allebei nog steeds in het bedrijf, reizen ze veel. Regelmatig bezoeken ze Canada, natuurlijk vanwege de zoon en de kleinkinderen. Maar ook maken ze daarnaast grote reizen. Dit jaar waren ze al in Japan, samen met Lex en Willy maakte ze een cruise van Boedapest naar Amsterdam, en binnenkort vertrekken ze naar Zuid-Afrika om daar een groepsreis te maken. In de 60 jaar die John inmiddels in Australië woont is hij wel een flink aantal keren terug geweest in Nederland. De eerste keer in 1971 op huwelijksreis samen met Judy en later ook met de kinderen. En broer Lex heeft zijn broer, samen natuurlijk met Willy, diverse malen bezocht. Een leuke anekdote wist John nog te vertellen. Vroeger voetbalden de broertjes Berends allemaal. De dag voordat er een wedstrijd plaatsvond kwamen op het voetbalveld schapen grazen zodat het gras op de dag van de wedstrijd goed kort was. De schapenkeutels moesten de voetballers dan maar voor lief nemen. Graag wil ik John en Judy bedanken voor het leuke gesprek dat we hadden. John gaf nog aan dat hij in zijn leven veel geluk gehad heeft, speciaal met Judy, en dat dat met een goede gezondheid het belangrijkste in het leven is. Annet Schoorlemmer Foto: hAnS heerink Binnenkort is er een oud ijzer-inzameling t.b.v. de scouting en een inzameling t.b.v. de basisschool te Lemele. SCOUTING DE VERBINDING op zaterdag 12 oktober Buiten de bebouwde kom van L’veld komt de scouting deur aan deur langs. Zet het oud ijzer ’s ochtends voor 9 uur aan de weg Deze week vindt u een flyer bij u in de bus. Wilt u bij grotere partijen de flyer zichtbaar aan het raam hangen, dan weten wij dat wij bij u aan moeten komen. Ook accu’s, elektromotoren en printplaten kunt u meegeven. Het is deze zaterdag ook mogelijk om uw oud ijzer langs te brengen bij ons clubhuis aan de Verbindingsweg, naast de sporthal. Woont u niet in de buurt van Lemelerveld, bel dan met Sabine van der Kolk (06-15330823). Mailen kan ook naar sabine_vdkolk@ hotmail.com. Vrijdag 11 okt. komt de scouting langs op het bedrijventerrein in Lemelerveld. CBS ICHTHUS LEMELE van 21 t/m 26 oktober Ruimt u de schuur of de garage binnenkort op? Staan er nog ergens oude fietsen, kruiwagens of ander oud ijzer waar u van af wilt? Van 21 t/m 26 okt. stelt de familie Scholten, Zandeinde 4 in Lemele weer een container beschikbaar. U kunt daar dan dagelijks terecht om spullen in te leveren. Het mes snijdt aan twee kanten: u raakt uw oude rommel kwijt en de opbrengst komt ten goede aan onze leerlingen. Agenda Biljarten SAAM: Iedere ma en do: 18.30 u Iedere di en do: 08.30 u Koersbal SAAM: Iedere ma: 09.30 u 10 okt: Welzijn Ouderen Lemele, Archem en Dalmsholte: 09.00 u: Start fietstocht vanaf de kerk. 10.00 u: Koffie bij Hof van Salland 12 okt: Reünie Sallands Bachkoor (40 jaar) 15.00 u: De Maat Ommen 12 okt: WH Zwart Hal: 20.00 u: Populaire herfstklanken 14 okt: Saam Welzijn: Kinderactiviteit Creatief met kunst: 18.30-19.30 u 15 okt: Saam Welzijn in Kulturhus De Mozaïek: 14.00 u: Bingo 16 okt: ZijActief, Mariaviering. Daarna lezing over De Imminkhoeve 16 okt: Saam Welzijn: Kinderactiviteit: Bloemschikken herfststukje: 18.30-19.30 u 23 okt: Saam Welzijn: Wandelen in Rechteren 26 okt: Ophalen oudpapier 28 okt: Saam Welzijn: Kinderactiviteit Smikkelclub: 18.30-19.30 u 28 okt: Saam Welzijn: Kinderactiviteit Timmeren: 18.30-19.30 u 29 okt: Saam Welzijn: Boerenkooltocht 1 nov: Brugstede: 10.30 u: Biljarten in de biljartzaal 2 nov: Jubileumconcert Sallands Bachkoor (40 jaar) Dedemsvaart 12 nov: WH Zwart Hal: 20.00 u: Kleurrijke klanken, Sanders’ finale 4 nov: Brugstede: 10.30 u: Biljarten in de biljartzaal

7 Online Touch Home