10 jaar Onafhankelijke partners realiseren uw geothermieproject van idee tot exploitatie FEBRUARI 2019
EinDREDACTiE NICOLINE DE BAS-VERWAAL REDACTiE JEAN-PIERRE SCHENKEVELD MATHIEU DE BAS NICOLINE DE BAS-VERWAAL DESiGn / PRODUCTiE NICOLINE DE BAS-VERWAAL TEkSTEn NICOLINE DE BAS-VERWAAL JEAN-PIERRE SCHENKEVELD PARTNERS AARDWARMTE PLAZA 10 JAAR
inhOUD WAT iS GEOThERMiE Infographic over wat geothermie is en hoe en waar het wordt gebruikt AARDWARMTEPLAZA Wat is Aardwarmte Plaza? GtS Partner Aardwarmte Plaza Overzicht van de partners MiJnhARDT GEOThERMiE Partner Aardwarmte Plaza GERF Partner Aardwarmte Plaza BAkER hUGhES Partner Aardwarmte Plaza BETA inDUSTRiE CALOR hOLLAnD Partner Aardwarmte Plaza Partner Aardwarmte Plaza DELTA POMPEn Partner Aardwarmte Plaza EkWADRAAT hORTiCULTURA Partner Aardwarmte Plaza Partner Aardwarmte Plaza iSOPLUS Partner Aardwarmte Plaza PRESSCOn VAn LEEUWEn ELEkTROTEChniEk Partner Aardwarmte Plaza Partner Aardwarmte Plaza nATURE’S hEAT 9 tuinders nemen het initiatief om met aardwarmte hun kassen te gaan verwarmen 2 0 1 9
WA T i S G E Geothermie, ook wel aardwarmte genoemd, is een lokale en duurzame bron van energie waarbij g die ongeveer 2.000 meter diep in de aarde zit. Aardwarmte is een vorm van duurzame energie. B Er worden twee bronnen in de aarde geboord. Via de ene bron komt het warme water omhoog. gen aan het aardwarmtenet. Het afgekoelde water gaat via de tweede bron weer terug de aarde grond. Via dit leidingennet wordt de aardwarmte getransporteerd naar de plek waar de warmte n AARDWARMTE PLAZA 10 JAAR
g B g. e n O T h E R M i E geen (of althans nauwelijks) CO2 emissies plaatsvinden. De warmte komt uit een zandsteenlaag Bij het opwekken van duurzame energie treden er weinig tot geen schadelijke milieu-effecten op. g. De warmte in het water wordt via een warmtewisselaar in de aardwarmtecentrale overgedrae in. Zo blijft het water in de aarde op peil. Het aardwarmtenet bestaat uit een leidigennet in de nodig is.
AARDWARMTE PLAZA Onafhankelijke partners realiseren uw geothermieproject van idee tot exploitatie
AARDWARMTE PLAZA DE AARDWARmtE PlAZA GROEP ZEt ZICH In Om BEDRIjVEn tE InFORmEREn OVER En tE OnDERstEUnEn BIj HUn AARDWARmtEPROjECt Wat doet Aardwarmte Plaza? Aardwarmte, ook wel geothermie genoemd, is warmte die op grotere diepten beschikbaar is. Aardwarmte is vanaf circa 1,5 km te gebruiken voor directe verwarming (zonder warmtepompen) van woningen en kassen en vanaf vijf kilometer diepte ook voor de industrie en (met een redelijk rendement) voor de productie van elektriciteit. Er zijn momenteel 16 lopende projecten in nederland. Deze projecten zijn voornamelijk in de glastuinbouw. meerdere projecten worden ontwikkeld in de woningbouw en in de industrie. De Aardwarmte Plaza groep zet zich in om meer mensen te informeren en te helpen bij hun aardwarmteproject. Elk jaar staat de Aardwarmte Plaza groep gezamenlijk op de Horticontact beurs en worden er seminars georganiseerd. Dit jaar staat het project nature’s Heat in beeld. Alle partners van het Aardwarmte Plaza leveren een aandeel in dit project. De verschillende partners vormen samen een team die een geheel aardwarmteproject uit kunnen voeren. Door het stappenplan aardwarmte goed te coördineren en te stroomlijnen als team ontstaan er geen subprojecten of onduidelijkheden in wat er verwacht mag worden. Hierdoor wordt de doorlooptijd van een aardwarmteproject verkort, kunnen onnodige kosten vermeden worden en wordt de kwaliteit gewaarborgd. U kunt ook individueel de partners benaderen voor vragen en opdrachten. De partners zijn onafhankelijk en kunnen elk jaar ook wisselen afhankelijk van het project. AARDWARMTE PLAZA 10 JAAR Waarom aardwarmte? De mogelijkheden van aardwarmte zijn bijzonder groot. De enorme energiebesparing en de efficiëntie die ermee wordt bereikt zal, met de stijgende energiekosten, de aantrekkelijkheid ervan verder vergroten. Het gebruik van aardwarmte biedt de ondernemer zekerheid over de energiekosten van de lange termijn. Dit in tegenstelling tot fossiele brandstoffen. Daarnaast hebben de installaties voor aardwarmte een langere levensduur; een aardwarmtebron produceert tientallen jaren; een WKK is na 10 jaar technisch afgeschreven. Eén van de belangrijkste voordelen van het gebruik van aardwarmte is de leveringszekerheid. Aardwarmte is niet afhankelijk van schommelingen in de weersgesteldheid. Bovendien is de winning van aardwarmte technisch gezien een betrouwbare, bewezen techniek, waarbij vooral gebruik wordt gemaakt van de ervaringen uit de olie- en gasindustrie. In de aardkern zit veel warmte opgeslagen. In de buitenste 6 kilometer van de aardkost ligt aan warmte al 50.000 keer meer energie opgeslagen dan de totale olie- en gasvoorraad. Door gebruik te gaan maken van aardwarmte kan deze duurzame energiebron worden benut, wat een enorme besparing geeft op gebruik van “hoogwaardig” aardgas (fossiele brandstof) en zorgt voor reductie van de CO2uitstoot (vastgelegd in het Kyoto-verdrag).
S T A P P E 1 2 Geologische quickscan Bij een geologische quickscan wordt er bekeken of er geologisch potentieel is om aardwarmte te winnen. Hierbij wordt gekeken naar de aanwezigheid van potentiële watervoerende lagen en de algemene ligging hiervan ten opzichte van naburige gas- en olievelden, breuken en de diepte. Aanvraag opsporingsvergunning In de opsporingsvergunning vraagt de aanvrager exclusiviteit aan om in het aangegeven gebied aardwarmte-boringen te mogen uitvoeren. 6 Aanvraag omgevingsvergunning Als de boorlocatie duidelijk is dan kan de omgevingsvergunning aangevraagd worden voor de aanleg van de boor locatie, het pomphuis, het leidingwerk en een eventuele waterbuffer. Deze vergunning is een verplichte voorwaarde voor de sDE+ subsidie. 3 Groot geologisch onderzoek In dit vervolg onderzoek wordt veel dieper ingegaan op de al aanwezige gegevens over de ondergrond. Uit dit onderzoek komen voldoende gegevens om tot een boorontwerp te komen. Dit onderzoek dient ook als basis voor de garantieregeling en eventuele verzekeringen. 7 Samenstellen organisatieschema Er zijn veel verschillende partijen betrokken bij een aardwarmteproject. Een projectteam wordt vastgesteld zodat duidelijk is wie welke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden heeft. Dit voorkomt discussies tijdens het boorproces. 11 Voorbereiding boortraject Om de boring daadwerkelijk uit te kunnen voeren, moet de initiatiefnemer aantonen dat de boring veilig en volgens de wettelijke regels plaatsvindt. Dit gebeurt via meerdere documenten:verificatie boortraject, zelfevaluatie boorproces, drilling programme en melding Besluit Algemene Regels milieu mijnbouw Testen na het voltooien van elke boring is het noodzakelijk om een productietest uit te voeren om te weten of de put voldoende warm formatiewater kan leveren. Daarnaast moet vastgesteld worden of de gerealiseerde capaciteit voldoet aan de verzekerde productiecapaciteit. 12 13 Ontwikkelen putten na afronding van de boringen is het belangrijk dat de putten schoongemaakt worden. Bij het ontwikkelen van de putten wordt m.b.v. een filterinstallatie boorspoeling en zanddeeltjes uit het boorgat zo goed mogelijk verwijderd, waardoor het risico op verstopping van de putten geminimaliseerd wordt. AARDWARMTE PLAZA 10 JAAR
n P L A n 4 5 haalbaarheidsonderzoek Een haalbaarheidsonderzoek voor aardwarmte maakt aannemelijk dat het aanleggen van een aardwarmtedoublet economisch verantwoord is. Subsidies subsidies zijn noodzakelijk bij de realisatie van innovatieve en aardwarmteprojecten. Een subsidieadviseur zoekt dit uit welke subsidies interessant zijn. Voor het winnen van aardwarmte op grotere diepten kan gebruik gemaakt worden van de sDE+ subsidie. 8 Boorontwerp met de resultaten van het groot geologisch onderzoek wordt een gedetailleerd boorontwerp gemaakt. Verschillende opties worden vergeleken qua kostprijs en opbrengst van warmte. Ook risico’s en kosten worden geëvalueerd en waar mogelijk beperkt. 14 Aan l eg bov eng r onds e installatie na een succesvolle test van de putten, het installeren van de productiepomp (EsP) en het afsluiten van de putten met een wellhead is de boormaatschappij klaar en kan de installatie aangesloten worden op de bovengrondse installatie. De aanleg hiervan vindt meestal plaats nadat beide putten afgerond zijn. Dan is pas bekend wat de capaciteit van de warmtewisselaars en de pomp moet zijn. 9 Aanbesteding boorproject Op basis van het boorontwerp kunnen boormaatschappijen een offerte uitbrengen. De keuze voor de contractvorm is hier erg belangrijk, bijvoorbeeld daily rate of lump sum. De boor contracten zijn erg belangrijk bij het vast stellen van waar de risico’s liggen. 15 Winningsvergunning Als alles geplaatst is kan de gehele installatie worden getest. Deze langere test geeft een beeld van de maximaal te realiseren debieten en de benodigde injectiedrukken. Op basis hiervan kan bepaald worden of de bron doelmatig geëploiteerd kan worden. Als dat het geval is dan kan de winningsvergunning aangevraagd worden. 2 0 1 9 10 Boormanagement Gericht toezicht op de booractiviteiten voor boormanagement is vanuit de overheid een verplicht onderdeel. Vanwege het ontbreken specifieke mijnbouwkundige kennis bij opdrachtgevers is het noodzakelijk om externe expertise in te huren.
AARDWARMTEPROJECT kWinTShEUL 9 tUInDERs nEmEn InItIAtIEF Om mEt AARDWARmtE HUn KAssEn tE GAAn VERWARmEn In de kassen is warmte nodig voor de planten die er groeien. Voorheen kwam de warmte van een CV-installatie of een WKKinstallatie, waarbij gas wordt verbrand en omgezet in warmte. Deze warmte gaat de kas in. Dit is echter een vrij dure oplossing. Daarbij kent de energiemarkt de laatste jaren grote schommelingen, wat ongunstig is voor de stabiliteit van tuinbouwbedrijven. naar aanleiding hiervan hebben 9 tuinbouwbedrijven in Kwintsheul, onder leiding van Paul van schie, in 2016 het initiatief genomen om aardwarmte te gaan gebruiken voor het verwarmen van de kassen. Hieruit is het geothermie project nature’s Heat ontstaan. Het project beslaat een gezamenlijke oppervlakte van 64 hectare en zeer gevarieerde teelten. Het te verwachten vermogen van de bron was circa 16 mWth (P50). Daarmee was een besparing op aardgas te verwachten van circa 22 miljoen m3, een uitstoot verlaging van circa 40 miljoen kg CO2 en 72.000 kg nOx per jaar. In het eerste productiejaar, 2018, zijn deze verwachtingen overtroffen. AARDWARMTE PLAZA 10 JAAR
FAsERInG Start van het project Eind augustus 2015 is de opdracht voor de boringen reeds verstrekt en op 14 juli 2016 kreeg nature's Heat eindelijk groen licht om te gaan boren naar aardwarmte. Boringen De boringen en de bouw van de warmtecentrale en het distributienet zijn uitgevoerd door Gerf BV. Opbouw nadat de boringen klaar waren, kon gestart worden met de bouw van de bovengrondse installaties. Alle bovengrondse installaties zijn ontworpen, gebouwd en in bedrijf gesteld door Gastreatment services BV (Gts). Op 21 maart 2018 kon alles in bedrijf. in bedrijf na de opstart vanaf 21 maart 2018 (68% bedrijfszekerheid behaald) is er in april 2018 (86%) hard gewerkt om alle kinderziektes in de software en hardware op te lossen. Dit resulteerde in mei in een beschikbaarheid van 98%, de laatste 2% werd veroorzaakt door enorme regenval en bliksem. juni 2018 was een voorbeeld maand met 100% beschikbaarheid, geen machine storingen en plankgas voor het warmte netwerk met huidige EsP pomp. nature's Heat kreeg na afloop van de inspectie voor staatstoezicht op de mijnen (sodm) het compliment dat het er netjes en verzorgd uit ziet. nieuwe aansluitingen In november 2018 zijn nog 2 kwekers aangesloten op het netwerk, te weten joGrow en Westland Plant. WWW . n A t U R E s H E A t . n l nature's Heat, Hooghe Beer 16, 2295 mX Kwintsheul paul@naturesheat.nl +31 610 20 54 05 2 0 1 9
Partners van Aardwarmte Plaza GERF B.V. verzorgt de uitvoering van de boorgaten voor de opdrachtgever namens de boor- en moedermaatschappij Daldrup & söhne AG. GAstREAtmEnt sERVICEs BV (Gts) is een ingenieursbureau dat zich bezig houdt met gasbehandeling in al zijn facetten. Gts ontwerpt en realiseert gas behandelingssystemen voor aardgas, geogas, biogas, stortgas en vergistingsgas. mIjnHARDt GEOtHERmIE is gespecialiseerd in het ontwerp en de realisatie van bovengrondse geothermische installaties compleet met het ontwerp van het warmtenet en de afneemstations. BAKER HUGHEs, een GE company, is ‘s werelds eerste en enige volledige leverancier van geïntegreerde producten, diensten en digitale oplossingen in de olie- en geothermie industrie. BEtA InDUstRIE BV is een innovatieve en deskundige partner op het gebied van industriële filters en afsluiters. met hun jarenlange ervaring in de meest uiteenlopende takken van de procesindustrie kunnen zij u op maat adviseren. kasverwarming CAlOR HOllAnD De oprichters hebben meer dan 30 jaar ervaring met het ontwerpen, engineeren, installeren en onderhouden van verwarmingssystemen in de glastuinbouw. AARDWARMTE PLAZA 10 JAAR
Partners van Aardwarmte Plaza DEltA POmPEn BV is vertegenwoordiger van diverse pompen en toepassingen in verschillende werkgebieden. Wij leveren pompen, motoren en toebehoren voor grote én kleine projecten. Voor onderhoud, service en revisie werkt Delta Pompen samen met haar partner Pro Rotating B.V. EKWADRAAt is een onafhankelijk energie adviesbureau. Zij zijn gespecialiseerd in duurzame energie, energiebesparing en transitiemanagement. Door hun jarenlange ervaring weten ze exact wat er nodig is voor een succesvol project. met hun integrale aanpak kunnen ze klanen begeleiden bij het realiseren van hun duurzame ambities. HORtICUltURA ondersteunt kwekers bij het verbeteren van het kasklimaat en het verminderen van het energieverbruik door optimalisatie van de geïnstalleerde CV systemen. Verwarmen volgens de eisen van nu met de installaties van toen. IsOPlUs groep bestaat uit 15 juridisch onafhankelijke en autonome productie- en verkoopbedrijven die over heel Europa zijn verspreid. Het hoofdkantoor bevindt zich in Rosenheim (Duitsland). Isoplus produceert in haar fabriek voorgeïsoleerde leidingsystemen voor wijk- en stadsverwarming en voor industriële installaties. PREssCOn is al bijna 25 jaar specialist op het gebied van stikstofgeneratoren, persluchtinstallaties en waterfiltratie. De basis van Presscon wordt dan ook gevormd door het ontwerpen, bouwen en onderhouden van stikstofexpansie systemen ten behoeve van grootschalige verwarmingsystemen in de glastuinbouw en industrie. VAn lEEUWEn ElEKtROtECHnIEK heeft op elektrotechnisch gebied een zeer brede expertise ontwikkeld voor zowel de utiliteitsbouw als de moderne glastuinbouw. 2 0 1 9
GERF Binnen in de aarde is een onuitputtelijke energiebron verborgen. Het gebruik van aardwarmt e , geothermie, voor verwarmen of voor het opwekken van stroom, vormt een van de meest duurzame al ternatieve energiebronnen. Voor het bruikbaar maken van deze aardwarmte zijn diepe boringen in de aardkorst nodig. Het hete water wordt in een eerste boring naar boven gepompt en in een tweede boring weer geinjecteerd. UItVOERInG BOORGAtEn VOOR mOEDERmAAtsCHAPPIj DAlDRUP GERF B.V. is ontstaan uit de overweging dat een geothermisch project niet hetzelfde is als een olieof gasboring. Weliswaar zijn de technische en veiligheidseisen betreffende gezondheid en millieuidentiek met de olie- en gaswinning. In andere aspecten waarbij gedacht moet worden aan financiering, Gerf BV +31 70 40 68 508 info@gerf.eu www.gerf.eu • • • • • GERF B.V. probeert in deze behoefte te voorzien. GERF B.V. onderhoudt de noodzakelijke nauwe contacten met het staatstoezicht op de mijnen (sodm). GERF B.V. sluit een turnkey-contract met de opdrachtgever, waarbij zelfs de bovengrondse installatie inbegrepen kan zijn. GERF B.V. is behulpzaam met de organisatie van de financiering en alle verzekeringsaspecten van het project. GERF B.V. verzorgt de uitvoering van de boorgaten voor de opdrachtgever door de boor- en moedermaatschappij Daldrup & söhne AG. Hierdoor heeft GERF B.V. een blijvend belang in een zo goed mogelijke kwalitatieve uitvoering van het project. AARDWARMTE PLAZA 10 JAAR verzekering en projectorganisatie zijn deze eisen volledig anders. Een geothermisch project doet een opdrachtgever maar een keer en deze heeft meestal de knowhow hiervoor niet in huis. En wil dit ook niet, aangezien zij daarvoor een uitgebreide kennis van de materie moet vergaren.
Gts G a s t r e a t m e n t services BV (Gts) heeft heeft ges p e c i a l i s e e r d e mensen in dienst, die reeds jarenlange ervaring hebben op het gebied van de aardgas- en biogasindustrie. Hierdoor zijn wij in staat om zowel s t a n d a a r d a l s complexe, “custom made” installaties te slImmE GAsDROGER VOOR GEOtHERmIE PROjECtEn Bij geothermieprojecten komt aardgas of geogas vrij. Dit gas is onder hoge druk opgelost in het water. Als dit geowater naar de opvlakte stroomt, wordt de druk lager en komt het gas vrij. Voor bedrijfszekerheid van de geothermie installatie moet het gas van het water worden gescheiden voordat het in de warmtewisselaar komt. Gastreatment services BV (Gts) heeft hiervoor een slimme oplossing: een ‘aardgas’ droog en reduceerinstallatie. Het ‘aardgas’ dat mee omhoog komt, wordt door deze installatie gedroogd en gereduceerd om gebruikt te kunnen worden voor een warmwater ketel of gasmotor. De piping in de installatie is uitgevoerd in stainless steel in verband met het corrosieve karakter van in het aardgas. Om het Geogas te benutten heeft Gts een Geoboiler container ontwikkeld die het geogas in warmte omzet en terug levert aan het warmtenetwerk van de geothermie installatie. mocht naast deze installatie ook nog een fakkel nodig zijn, dan kan Gts deze ook leveren. Kortom, Gts kan bij een geothermieproject alle boven grondse installaties slim integeren, in detail ontwerpen, bouwen, in bedrijfstellen en monitoren. Gts kan het ook het gas opwerken naar aardgaskwaliteit met het gepatenteerde GPP®-systeem en terugleveren aan het aardgas netwerk. Gastreatment services BV timmerfabriekstraat 12 2861 GV Bergambacht +31 182 62 18 90 sales@gtsbv.com www.gtsbv.com ontwerpen, te bouwen en in bedrijf te stellen. Voor de behandeling van stortgas, vergistingsgas en biogas heeft Gts speciale zuiveringssystemen ontwikkeld. In de afgelopen jaren heeft Gts zich ontwikkeld tot een internationaal gerenommeerd bedrijf op het gebied van ont zwaveling, siloxanen verwi jder ing én de productie van bio-aardgas. 2 0 1 9
mIjnHARDt GEOtHERmIE jean-Pierre schenkeveld is de drijfveer achter mijnhardt Geothermie en het Aardwarmte plaza. jean-Pierre heeft een uitgebreide ervaring op het gebied van kasverwarming- en bovengrondse geothermische installaties. mIjnHARDt GEOtHERmIE ADVIEs In GEOtHERmIEPROjECtEn mijnhardt Geothermie werkt volgens een vast concept waarbij alle facetten van de installatie door een team van specialisten beoordeeld worden. De uitgangspunten van de installatie zijn een hoge bedrijfszekerheid en lage operationele kosten. Het team van mijnhardt Geothermie is sinds 2007 actief betrokken bij het ontwerp en realisatie van installaties in de geothermie en is sedert 2009 verenigd op het platform Aardwarmte Plaza. Bij mijnhardt Geothermie kunt u terecht voor het ontwerp, de realisatie en de directievoering van uw bovengrondse aardwarmte installatie. mijnhardt Geothermie Wattstraat 8 2691 GZ ‘s-Gravenzande jean-pierre@mi jnhardt geothermie.nl AARDWARMTE PLAZA 10 JAAR
BAKER HUGHEs Alleen BHGE heeft een volledige capaciteit: de portefeuille, de technologie en de mensen om de olie- en gasindustrie radicaal te transformeren en een ongeëvenaarde verbetering van het industriële rendement voor onze klanten te realiseren. BAKER HUGHEs, EEn GE COmPAny UW PARtnER VOOR DE GEOtHERmIE In EUROPA Baker Hughes heeft meer dan 50 jaar ervaring in de geothermie wereldwijd. Wij zijn actief betrokken bij vele geothermie projecten in Europa. Vind het wiel niet opnieuw uit. Haal uw voordeel met de kennis, ervaring, en geavanceerde, bewezen geothermisch technieken. Baker Hughes levert de producten en diensten die nodig zijn vanaf het boren tot en met de productie van uw geothermische put. Hiermee bespaart u geld en risico’s op uw geothermische bron. Voor meer informatie, kunt u contact met ons opnemen of onze website bezoeken. Van reservoir tot raffinaderij, van de diepten van de zee tot de wolk. Wij zijn fullstream. Baker Hughes nederland Boezemschop 8 1724 Bj Oudkarspel +31 226 33 22 22 www.bhge.com 2 0 1 9
BEtA InDUstRIE Onze service omvat naast productlevering ook project- en engineeringsupport en advies ten aanzien van gebruik, onderhoud en montage. tevens verzorgen wij alle mogelijke testen waaronder lekdichtheidstesten. In onze werkplaats kunnen wij apparatuur samenbouwen, modificaties en revisies uitvoeren en klant specifieke producten produceren. PARtnER OP HEt GEBIED VAn InDUstRIëlE FIltERs En AFslUItERs. BÈtA Industrie is de eerste keus als het gaat om reactiesnelheid, klantspecifieke oplossingen en beschikbaarheid. Kwaliteit staat voor ons voorop, om die reden werken wij bij voorkeur met fabrikanten en partners in West-Europa. Wij vertegenwoordigen een groot aantal internationaal vooraanstaande fabrikanten en voorraadhouders wereldwijd. BЀtA Industrie B.V. Frankrijklaan 5 2391 PX Hazerswoude-Dorp + 31 79 34 15 518 info@beta-industrie.nl www.beta-industrie.n Onze service omvat naast productlevering ook project- en engineeringsupport en advies ten aanzien van gebruik, onderhoud en montage. tevens verzorgen wij alle mogelijke testen waaronder lekdichtheids testen. In onze werkplaats kunnen wij apparatuur samenbouwen, modificaties en revisies uitvoeren en klant specifieke producten produceren. AARDWARMTE PLAZA 10 JAAR
CAlOR HOllAnD De oprichters van Calor Holland hebben meer dan 30 jaar ervaring met het ontwerpen, engineeren, installeren en onderhouden van verwarmingssystemen in kassen. Foto: Ron Jenner KAsVERWARmInG In nEDERlAnD En In HEt BUItEnlAnD Door hun jarenlange ervaring op de nederlandse tuinbouwmarkt is Calor Holland bekend met alle facetten van het vak, zoals de inpassingen van WKK installaties, warmtepompsystemen en geothermische afneemstations. Wij kunnen voor u de complete engineering verzorgen en in het verlengde daarvan de levering, montage en nazorg van uw kasverwarming installatie. De exportafdeling van Calor Holland verzorgt ook voor de buitenlandse markt de engineering, de levering van de materialen en supervisie van het montageproces. Een verwarmingssysteem van Calor Holland garandeert een optimaal klimaat in de kas; principes zijn een goede diffusie van temperatuur met een laag energieverbruik. De installaties die in het verleden zijn geïnstal leerd, zi jn daarvan voorbeelden. Calor Holland werkt met zorgvuldig geselecteerde monteurs en partners die onze bedrijfswaarden delen. Calor Holland B.V. nijverheidsweg 20 P 2821 AW stolwijk +31 182 60.48.71 +31 6 2474.9888 www.calorholland.com jean-pierre@calorholland.com Binnen het concept van Aardwarmte plaza verzorgt Calor Holland de engineering, levering en montage van het secundaire circuit, de benodigde warmtenetten en de warmte-afneemstations. tevens zijn zij de specialist om uw bestaande kasverwarming installatie door te lichten om zodoende een lage retourtemperatuur te kunnen garanderen. kasverwarming 2 0 1 9
DEltA POmPEn Binnen in de aarde is een onuitputtelijke energiebron verborgen. Het gebruik van aardwarmt e , geothermie, voor verwarmen of voor het opwekken van stroom, vormt een van de meest duurzame alternatieve energiebronnen. Voor het bruikbaar maken van deze aardwarmte zijn diepe boringen in de aardkorst nodig. Het hete water wordt in een eerste boring naar boven gepompt en in een tweede boring weer geinjecteerd. Delta Pompen B.V. is in de loop der jaren uitgegroeid tot exclusieve vertegenwoordiger van een aantal grote merken, waaronder Andritz, Habermann, WEDA, nakakin en Pioneer. Onze kracht zit in de technische kennis van centrifugaal pompen in combinatie met ons enthousiasme en klantgerichtheid. Wij passen dit toe op elke aanvraag. Van een project met een enkele pomp tot een groot industrieel project. Ons werkgebied is breed verdeeld. Van de algemene industrie, tot de petrochemische industrie, zwembaden en afvalwater industrie. samen met u kijken wij naar de beste pomptoepassing voor uw proces. Voor onderhoud, service en revisie werken wij samen met onze partner Pro Rotating B.V. Pro Rotating heeft alle kennis van pompen, mechanical seals, trillingsmetingen, balanceren en laseruitlijnen. Delta Pompen B.V. Rigaweg 17 9723 tE Groningen +31 (0) 50 2072380 info@deltapompen.com www.deltapompen.com AARDWARMTE PLAZA 10 JAAR
EKWADRAAt De transitie van fossiele b r a n d s t o f f e n n a a r duurzame energie voor gemeentes en regio’s is een complex proces. niet alleen de technische haalbaarheid van het verduur - zamings plan speelt een rol, maar ook het maatschappelijk draagvlak en de ruimtelijke inpasbaarheid zijn hierin erg belangrijk. Ekwadraat is gespecialiseerd in het ontwikkelen van haalbare plannen waarmee gemeentes en regio’s aan hun duurzaamheidsdoelstellingen en wettelijke vereisten kunnen voldoen. OnDERZOEK KAnsEn En mOGElIjKHEDEn Onze generatie staat voor de grootste transitie uit de geschiedenis: de energietransitie. In een kort tijdsbestek moeten we overschakelen van fossiele brandstoffen naar volledig duurzame energie. We hebben iedereen nodig om deze enorme transitie voor elkaar te krijgen. samen verduurzamen we bedrijven, realiseren we zonneparken, vergisters, warmtenetten en nog veel meer. Ekwadraat onderzoekt wat de kansen en mogelijkheden zijn in uw specifieke situatie en welke processen doorlopen moeten worden om die te benutten. Vervolgens begeleiden we u bij de ontwikkeling van uw project. Dit doen we met onze eigen integrale aanpak. 2 0 1 9 Ons doel is om de energietransitie te versnellen. Ekwadraat begeleidt bedrijven, gemeentes en ondernemers bij het realiseren van duurzame energieprojecten. Dit doen we ondermeer op het gebied van: - - - - - - Aardwarmte Energiebesparing Zonne-energie Biomassa-energie Vergisting - Warmtetransitie - Energietransitie Circulaire Economie Ekwadraat BV Postbus 827 8901 BP leeuwarden +31 88 40 00 532 info@ekwadraat.com www.ekwadraat.com
HORtICUltURA Binnen in de aarde is een onuitputtelijke energiebron verborgen. Het gebruik van aardwarmte, geothermie, voor verwarmen of voor het opwekken van stroom, vormt een van de meest duurzame alternatieve energiebronnen. Voor het bruikbaar maken van deze aardwarmte zijn diepe boringen in de aardkorst nodig. Het hete water wordt in een eerste boring naar boven gepompt en in een tweede boring weer geinjecteerd. VOORDElEn AARDWARmtE Voor een kweker kunnen de voordelen van het gebruik van aardwarmtebijzonder groot zijn: Horti-Cultura nijverheidsweg 20p 2821 AW stolwijk www.horti-cultura.com office@horti-cultura.com +31 182 604 871 +31 6 1214 1914 • minder of geen gebruik van fossiele brandstoffen • meer zekerheid over de energiekos ten van de lange termijn in tegenstelling tot fossiele brandstoffen • • lange levensduur van de installat ies voor aardwarmte: een aardwarmtebron produceert tientallen jaren leveringszekerheid: aardwarmte is niet afhankelijk van schommelingen in de weersgesteldheid Daarnaast is de winning van aardwarmte technisch gezien een betrouwbare, bewezen techniek. De voordelen worden met name bereikt door het oprichten van collectieve installaAARDWARMTE PLAZA 10 JAAR ties, waarmee gezamenlijk warmte wordt opgewekt en de investeringen worden gedeeld. Via een distributienetwerk kan de opgewekte warmte worden verspreid over aangesloten kwekerijen. In de afgelopen jaren zijn er een aantal aardwarmtebronnen geboord voor de glastuinbouw. Deze bronnen ontwikkelen zich na verloop van tijd dusdanig goed dat er vermogen beschikbaar komt om naastgelegen tuinbouwbedrijven e.a. aan te sluiten. Horti-Cultura is betrokken bij het ontwikkelen van deze clusters en zorgt ervoor dat de warmte uit de bron ook in de zomermaanden zo veel mogelijk benut wordt waardoor het aantal draaiuren stijgt en de bron meer rendement oplevert.
IsOPlUs Isoplus Benelux B.V. biedt haar klanten ondersteuning op het gebied van: • planning tRAnsPORt WARmtE VIA WARmtEnEttEn Isoplus producten worden daar ingezet waar warmte of koude (bijv. stadskoeling) over een bepaalde afstand moet worden getransporteerd. Dit kan zijn van enkele honderden meters tot vele kilometers, bijvoorbeeld in projecten voor wijk- en stadswarmte en geothermie. De warmte wordt via warmtenetten naar de gebruikers getransporteerd die soms vele kilometers verderop zijn gevestigd. Zo zijn bepaalde vormen van economische en milieuvriendelijke warmtevoorziening mogelijk. Warmtenetten maken het bijvoorbeeld mogelijk om: • afvalwarmte uit stroomproductie (WKK), te gebruiken; • industriële afvalwarmte te gebruiken die anders verloren zou gaan; • meer geothermie te gebruiken; • kassenbouwcomplexen in de glastuinbouw te voorzien van warmte; • brandstoffen waarvan de productie zeer arbeidsintensief is (bijv. bepaalde vormen van biomassa) te gebruiken • grote warmtereserves voor de warmtevoorziening te integreren. • projectbegeleiding Warmtereserves kunnen bijvoorbeeld helpen om de werking van een elektriciteitscentrale te homogeniseren (bij WKK) en zo een beter rendement te bewerkstelligen. Bovendien kunnen fluctuaties gedurende de dag in de beschikbare warmte worden opgeheven (bijv. bij grote zonneenergie-installaties). Daarnaast kunnen er warmtereserves worden gebruikt om een tijdelijke overproductie van stroom (bijv. uit windkracht of zonnepanelen) in warmte om te zetten en op een zinvolle manier te gebruiken om te verwarmen. De opslag van warmte kan in individuele gevallen goedkoper zijn dan de opslag van stroom, bijv. in batterijen of centrales. • ondersteuning op de bouwsite • montage • documentatie • netbewaking Door dit uitgebreide aanbod kan Isoplus u op een unieke manier helpen, zowel voor, tijdens als na afloop van uw project. Isoplus Benelux B.V. Postbus 3578 4800 Dl Breda +31 76 523 19 60 +31 76 523 19 69 info@isoplus.nl www.isoplus.nl 2 0 1 9
PREssCOn Binnen in de aarde is een onuitputtelijke energiebron verborgen. Het gebruik van aardwarmte, geothermie, voor verwarmen of voor het opwekken van stroom, vormt een van de meest duurzame alternatieve energiebronnen. Voor het bruikbaar maken van deze aardwarmte zijn diepe boringen in de aardkorst nodig. Het hete water wordt in een eerste boring naar boven gepompt en in een tweede boring weer geinjecteerd. BEsCHERmInG KOstBARE KAsVERWARmInG Wilt u uw kostbare kas verwarming beschermen? Presscon biedt u de oplossing door het aanbieden van diverse producten. De vacuüm ontgasser beschermt en verhoogt de levensduur van uw verwarmings installatie. Verder biedt Presscon vele verschillende typen expansiesystemen aan voor groot- en kleinschalige kasverwarmingsprojecten. I n een mode r n ve r - w a r m i n g s s y s t e e m o f koelings- systeem is een deelstroomfilter of een deelstroomfilterunit van wezenlijk belang. met innovatieve producten zoals de nieuwste generatie stikstofgeneratoren beschermt PREssCOn uw kostbare kasverwarming. tevens biedt Presscon onderhoud op maat en een 24/7 servicedienst. Presscon Veilingweg 25-27A, 2675 BR Honselersdijk www.presscon.nl info@presscon.nl +31 174 64 82 92 AARDWARMTE PLAZA 10 JAAR
VAn lEEUWEn ElEKtRO tECHnIEK V a n l e e u w e n Elektrotechniek heeft op elektrotechnisch gebied een zeer brede expertise ontwikkeld voor zowel de utiliteitsbouw als de moderne glastuinbouw. DIEnstEn En PRODUCtEn VOOR GlAstUInBOUW En UtIlItEItsBOUW In de Glastuinbouw levert Van leeuwen Elektrotechniek de volgende diensten: . - duurzame, efficiënte en innovatieve oplossingen op het gebied van: • • Klimaatbeheersing Bediening en Analyse • Watermanagement • Arbeid- en oogstregistratie - tuinbouwautomatisering Van leeuwen Elektrotechniek is leverancier van Hortimax. Wij kunnen al uw processen automatiseren en perfect op elkaar laten aansluiten. - Assimilatiebelichting Dit is in de moderne glastuinbouw voor bijna elke teelt een must. Hierbij is in alle opzichten het rendement en een goede lichtverdeling van deze installaties van het grootste belang. Van leeuwen Elektrotechniek ontwerpt in samenwerking met de armaturenleverancier een installatie met de meest efficiënte oplossing voor zowel de lichtverdeling als de bekabeling en verdelers. Van leeuwen Elektrotechniek kan hierbij ook zorgen voor de middenspannings installatie, trafo’s en een eventuele koppeling met de W.K.K. ‘s - schakelpanelen en paneelbouw - toegangsystemen - licht en krachtstroominstallaties - telecom en data installaties - Watersystemen - Klimaatsystemen - Geluidsinstallaties tegenwoordig installeren en leveren wij van een simpele wandcontactdoos tot aan zware krachtinstallaties en van een beldrukinstallatie tot en met de meest geavanceerde computerregelinstallaties. Van leeuwen Elektrotechniek Harnaschdreef 21 2635 Bt Den Hoorn +31 15 213 79 62 +31 6 21 63 58 67 info@vanleeuwen elektrotechniek.nl www.vanleeuwen elektrotechniek.nl 2 0 1 9
AARDWARMTE PLAZA 10 JAAR
1 Online Touch