JAARGANG 14 | NUMMER 1 | JANUARI 2020 Nieuwsbrief Openbare Gezondheidszorg In deze eerste editie van 2020 een terugblik op een feestelijk bezoek van Prinses Laurentien én een vooruitblik op een aantal grote projecten die dit jaar starten. Voor opgroeiende kinderen is gezond eten en bewegen van groot belang. De GGD is dan ook verheugd dat ZonMw de komende drie jaar subsidie verleent aan het project Gezond Opgroeien. Samen met de GGD werken de gemeenten Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Wormerland en Zaanstad aan een gezondere leefomgeving voor kinderen van 0 tot 18 jaar. Ook gezinnen met kinderen met overgewicht en obesitas worden ondersteund om een gezondere leefstijl te bereiken. Op 1 januari ging de nieuwe Wet verplichte ggz (Wvggz) in. In opdracht van gemeenten in de regio voert de GGD vanaf die datum regie over het bijbehorende Meldpunt, het verkennend onderzoek en de hoorplicht. In deze editie praten we u bij. Tenslotte wens ik u een gezond 2020! Ferdinand Strijthagen Directeur FOTO: © MONIQUE KOOIJMANS Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg Sinds 1 januari 2020 is de nieuwe Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) van kracht. Die geeft mensen die verplichte zorg nodig hebben en hun directe omgeving meer regie over de behandeling. In opdracht van de gemeenten in de regio voert de GGD in het kader van de wet een aantal taken uit. Meldpunt Wie zich ernstig zorgen maakt over iemand die gebaat kan zijn bij (verplichte) zorg, kan dit melden bij het Meldpunt & Advies Bijzondere Zorg (MABZ) van de GGD. Het Meldpunt is er voor inwoners én voor professionals. De medewerkers van het Meldpunt beoordelen of de melding inderdaad onder de wet valt. In dat geval doet de GGD een verkennend onderzoek, waarbij ze ook met betrokkenen in gesprek gaan. Dit kan leiden tot verplichte zorg. Dat gebeurt zeker niet altijd. Een melding kan ook leiden tot ook andere, lichtere hulpverlening. Hoorplicht en crisismaatregel Naast het Meldpunt en het verkennend onderzoek, kent de nieuwe wet ook de hoorplicht, voorafgaand aan het opleggen van een crisismaatregel. Net als voorheen kan de burgemeester een crisismaatregel opleggen als sprake is van ernstig gevaar, verzet tegen behandeling en er snel zorg nodig is. Een opgelegde crisismaatregel leidt tot gedwongen behandeling. Met de hoorplicht krijgt de Het Meldpunt & Advies Bijzondere Zorg (MABZ) is op werkdagen bereikbaar via telefoonnummer 075 - 651 8380 (tussen 09.00 – 17.00 uur) of per mail: mabz@ggdzw.nl. Meer weten over de WvGGZ? Kijk op www.dwangindezorg.nl of www.ggdzw.nl. betrokkene, die een crisismaatregel krijgt opgelegd, kans om zijn of haar kant van het verhaal te vertellen. Ook familie en verwanten worden betrokken bij behandeling en zorg en ondersteuning daarna. De GGD voert deze hoorplicht uit namens de burgemeesters. CONTACTPERSOON: INA BOEREMA (IBOEREMA@GGDZW.NL)
Kinkhoestvaccinatie voor zwangere vrouwen Kinkhoest is gevaarlijk voor jonge baby’s die nog niet zijn ingeënt. Sinds 16 december 2019 biedt de GGD vrouwen tijdens de zwangerschap daarom gratis een kinkhoestvaccinatie aan. Hierdoor zijn baby’s meteen vanaf de geboorte beschermd tegen deze ziekte. De vaccinatie zit vanaf december in het Rijksvaccinatieprogramma. Kinkhoest kan ernstige hoestbuien veroorzaken en is gevaarlijk voor jonge baby’s. Zij kunnen longontsteking of hersenschade krijgen en er zelfs aan overlijden. Elk jaar komen er landelijk zo’n 170 baby’s met kinkhoest in het ziekenhuis terecht. Baby’s krijgen in Nederland een inenting tegen kinkhoest wanneer ze twee maanden oud zijn. De eerste maanden zijn ze dus nog niet beschermd. Om baby’s toch meteen te beschermen, kunnen zwangere vrouwen zich al tegen kinkhoest laten vaccineren. Dat kan vanaf de 22e week in de zwangerschap. Na de vaccinatie maakt de zwangere vrouw antistoffen aan. Deze gaan via de placenta naar de baby. Baby’s zijn daardoor vanaf de geboorte al beschermd tegen de ziekte. Het vaccin is veilig voor moeder en kind. Daar is onderzoek naar gedaan. In andere landen zoals Engeland, België, Spanje en de Verenigde Staten, krijgen vrouwen deze vaccinatie al veel langer. Wanneer en waar? Sinds 16 december 2019 krijgen alle zwangere vrouwen in Nederland deze vaccinatie gratis aangeboden. Onder meer de verloskundigen en huisartsen zullen de mogelijk heid met hun zwangere cliënten bespreken en door verwijzen naar de Jeugdgezondheidszorg. In ZaanstreekWaterland verzorgt de Jeugdgezondheids zorg van de GGD de vaccinatie. Vrouwen kunnen zich hiervoor aanmelden via www.ggdzw.nl of telefonisch: 09002545454. Meer weten? Kijk op www.rivm.nl/kinkhoestprikzwanger. Voor onze regio kunt u kijken op https://www.ggdzw.nl/inwoners/ opgroeienenopvoedenggdzaanstreekwaterland/ jeugdgezondheidszorgtijdensmijnzwangerschap/. Of bel met GGD Jeugdgezondheidszorg: 075 651 83 40. Bescherm je baby tegen kinkhoest Haal de 22 wekenprik CONTACTPERSOON: JULIE HUIBREGTSEN (JHUIBREGTSEN@GGDZW.NL) Z-Wwweetjes Zet je alcoholgebruik op 1 januari een maand op pauze en doorbreek daarmee een gewoonte. Met de IkPas-campagne, die GGD ZaanstreekWaterland samen met Brijder ook dit jaar weer organiseert, kan iedereen de uitdaging aangaan. Aanmelden via www.ikpas.nl.
Prinses Laurentien bezocht taalmarkt Taal is in de ontwikkeling van kinderen net zo belangrijk als eten, drinken, slapen en bewegen. Dat benadrukte prinses Laurentien toen ze op 15 november te gast was op de drukbezochte taalmarkt die de GGD met de gemeente Zaanstad organiseerde voor bewoners uit Poelenburg en Peldersveld in Zaandam. Met informatiekraampjes en work shops toonden Agora, Babino, de Bieb, IVIO, De Bron, Centrum Jong, Choku, Jeugdteam, Meedoen Zaanstad, Tinteltuin, Sociaal Wijkteam, Sport bedrijf en Zaan Primair de taal activiteiten die ze in die wijken organiseren. Zo brachten ze het belang van taal voor kind én ouders onder de aandacht. Prinses Laurentien zet zich al jaren in om laaggeletterdheid en taal achterstand te voor komen. Ze sprak uitgebreid met ouders en kinderen en werd door deelnemende organisaties bijgepraat over hun activiteiten. CONTACTPERSOON: ASTRID ROEST (AROEST@GGDZW.NL) Proef met mobiele hulp bij verward gedrag gestart In Zaanstreek Waterland rijdt sinds 1 oktober als proef negen maanden lang een speciale taxi voor het vervoer van mensen met verward gedrag. Deze ’Mobiele Triage en Vervoer Unit’ (MTVU) is een samenwerking van de GGD, vervoersdienst Broeder de Vries en de Parnassiagroep. In de regio ZaanstreekWaterland zijn jaarlijks ongeveer 1100 meldingen over ‘verward gedrag’ met een acute of nietacute zorgvraag. De proef is opgezet om te voorkomen dat ambulance, politie of crisisdienst onnodig worden ingeschakeld. Voorlopig rijdt de MTVU (ook wel Meditaxi genoemd) op werkdagen tussen 15.00 en 23.00 uur. De proef duurt negen maanden. Hulpvragen in beeld Een speciale vragenlijst helpt de meldkamer van 112 of de politie, om een eerste beoordeling van een melding te doen. Dan bekijken ze ook of hulp acuut of minder snel nodig is. De meldkamer brengt alle meldingen in kaart, zodat gaandeweg een steeds beter beeld ontstaat van hulpvragers. Ook kan op deze manier preventieve ondersteuning op maat worden aangeboden. Het project is een onderdeel van de Aanpak rond mensen met verward gedrag in de regio ZaanstreekWaterland. Op basis van de meldingen wordt de MTVU zo nodig later op onderdelen aangepast. CONTACTPERSOON: INA BOEREMA (IBOEREMA@GGDZW.NL) Z-Wwweetjes Na een succesvol voorbereidingsjaar gaat Bruggen naar Gezond Gewicht de komende drie jaar verder onder de titel ‘Gezond Opgroeien’. De subsidie van ZonMw gebruiken de gemeenten Edam-Volendam, Lands meer, Oostzaan, Wormerland en Zaanstad voor het stimuleren van een gezondere leefomgeving en goede ondersteuning aan kinderen met overgewicht en hun ouders. GGD Zaanstreek-Waterland, gemeenten en andere organisaties startten het project in 2018.
GHOR Zaanstreek-Waterland Bij een grote crisis of ramp is het van levensbelang dat hulpdiensten goed op elkaar zijn ingespeeld en nauw samenwerken. Deze taak ligt bij de GHOR, de geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio. Sinds 30 december heeft de regio Zaanstreek Waterland een eigen GHORbureau dat 24x7 bereikbaar is in geval van een (dreigende) crisis of ramp. De GHOR coördineert de geneeskundige hulpverlening –en continuïteit daarvan– in ramp en crisissituaties. Als er geen ramp of crisis is, houdt de GHOR zich bezig met onder meer het opleiden, trainen en oefenen van crisisfunctionarissen en het informeren, adviseren en verbinden van geneeskundige partners. Eigen GHOR-bureau Voorheen werden de GHORtaken uitgevoerd door het GHORbureau van buurregio AmsterdamAmstelland. Een eigen GHORbureau moet leiden tot nauwere aan sluiting en samenwerking met ziekenhuizen, de regionale ambulance voorziening, huisartsenposten, zorg instellingen en andere partners binnen de Veiligheidsregio. Z-Wwweetjes 24/7 bereikbaar GHOR ZaanstreekWaterland wordt aangestuurd door de Directeur Publieke Gezondheid van de GGD ZaanstreekWaterland. Sinds 30 december kunnen care en cure instellingen met acute vragen buiten kantoortijden terecht bij de dienstdoende Algemeen Commandant Geneeskundige Zorg via 085 7432991. Meer weten over het werk van de GHOR? https://www.veiligheidsregiozaanstreekwaterland.nl/ ghorzaanstreekwaterland.html of volg @GHORZW. CONTACTPERSOON: ESTHER SCHUTTEN (E.SCHUTTEN@VRZW.NL) De projectgroep ‘Op weg naar een geletterde generatie’ van GGD ZaanstreekWaterland heeft de Taalheldenprijs van Stichting Lezen en Schrijven gewonnen in Noord-Holland in de categorie Bruggen bouwers! Onze Taal helden ontvingen hun prijs als dank voor hun inzet om mensen en organisaties aan elkaar te verbinden in de aanpak van laaggeletterdheid. De projectgroep doet nu mee aan de landelijke taalheldenverkiezing eind januari. Colofon Adresgegevens GGD Zaanstreek-Waterland Postbus 2056, 1500 GB Zaandam Tel. (0900) 254 54 54 Fax. (075) 616 30 16 Redactie Marjon Bartelds Claudia Klous Janneke van der Made Ghislaine van Nooijen Kooij José Onderdenwijngaard Voor opmerkingen en vragen over de nieuwsbrief kunt u mailen naar info@ggdzw.nl o.v.v. Redactie Nieuwsbrief Openbare Gezondheidszorg. Volg ons ook op Twitter via @GGDZW Ontwerp en drukwerk Aranea Grafimedia, Zaandam www.ggdzw.nl De nieuwsbrief wordt verspreid onder bestuurders van GGD ZaanstreekWaterland en tevens onder ambtenaren, raadsleden, zorg- en welzijnsinstellingen in de regio Zaanstreek-Waterland en GGD’en van buiten de regio. De nieuwsbrief is ook beschikbaar op www.ggdzw.nl. Mocht u geen prijs stellen op het ontvangen van de nieuwsbrief dan kunt u zich afmelden via info@ggdzw.nl o.v.v. Redactie Nieuwsbrief Openbare Gezondheidszorg.
1 Online Touch