”Grutte Gelf” Doarpsblêd fan Surhuzum Gezellige geslaagde Avond4daagse Tsjerkepaad 2024 Surhúster kuier: Ite & Geniete Uitslag klaverjassen Karlien Dijkstra ‘Surhúster om utens’ MFC De Delfeart Ferbynt Interview met Derick Hiemstra Jiergong 37, nûmer 1 4 juny 2024
2 Kolofon “Grutte Gelf” is it doarpsblêd fan en foar Surhuzum Jiergong 37, nûmer 1, 4 juny 2024 Redaksje: Kornelis van Dekken Beitske Tjeerdsma-de Vries Niek Wassink Kopij-adres: Grutte Gelf p/a Pûsterwei 8 9283 XG Surhuizum E-mail: redactie@gruttegelf.nl Website: www.gruttegelf.nl Utjefte: Fjouwerwykliks Oplage: 480 stiks IBAN: NL27 RABO 0304 2716 91 Besoarging: Joop en Djoeke Postma, till. 351767 Fam. Mulder, H.J. v.d. Veenstrjitte 1 T. Linker-IJtsma, till. 351663 De redaksje behâldt har it rjocht foar om ynlevere kopij te wegerjen of mooglik yn te koartsjen.
3 Gezellige geslaagde Avond4daagse Jong en oud ging afgelopen week (13 t/m 16 mei) vier avonden op pad tijdens de Avond4daagse. Zo’n 110 wandelaars liepen routes van 5 en 10 kilometer in en rond Augustinusga. Iedere avond was er voor de deelnemers een andere route uitgestippeld. Het startte rond 18.00 uur met een gezellige drukte bij Jeugdhonk Stynsgea waar alle wandelaars zich verzamelden om de route van die dag te beginnen. De deelnemers lieten hun kaart knippen, namen een stuk fruit mee voor onderweg en gingen in groepjes op pad. Tijdens de route werd men op verschillende oversteekplaatsen begeleid door de verkeersregelaars en halverwege kreeg men wat te drinken en iets lekkers. Alle routes eindigden ook weer bij Jeugdhonk Stynsgea waar er na de controleknip op de kaart nog gezellig werd nagepraat. Kinderen konden nog wat water of ranja tappen en wat lekkers kopen. Drie avonden genoot iedereen van het zonnige weer. Donderdag was de organisatie helaas genoodzaakt de route in te korten vanwege het onweer en viel het warme onthaal door De Bazuin in het water. Wandelaars bij de trap van Blauwverlaat. We zijn enorm blij met zo’n grote opkomst van deelnemers uit Surhuizum en Augustinusga. Foto’s van alle avonden zijn terug te vinden op de facebookpagina Avond4daagse Stynsgea. Via deze weg willen we alle vrijwilligers en sponsoren van harte bedanken. Zonder jullie konden we dit evenement niet organiseren. Wij kijken terug op een geslaagd sportief evenement met een gezellige sfeer. Team Avond4daagse Augustinusga Bea, Cedy, Cindy, Jantina en Marleen
4
5 Tsjerkepaad 2024 De Doarpstsjerke in Surhuizum, zal deze zomer alle 11 zaterdagen van 6 juli t/m 14 september tijdens het Tsjerkepaad 2024 open zijn van 13.30 uur tot 17.00 uur. Tijdens het openstellen van de kerk kunnen er verschillende activiteiten te zien of te beluisteren zijn: • Orgelspel. • Muziek met zang. • Bijbelverhalen met behulp van postzegels verteld. • Er zullen diverse bijbels liggen in verschillende uitvoeringen/ talen. • Uitleg over liturgisch bloemschikken. • Beamerpresentatie over historie van de Doarpstsjerke. • Plaatselijke (kunst)schilders die wat van hun werk laten zien. • Enzovoort. Kortom, een bezoekje aan de kerk in Surhuizum is tijdens het ‘Tsjerkepaad’ beslist de moeite waard. Mocht u thuis nog iets hebben, bijvoorbeeld krantenknipsels, foto’s, e.d. over de historie van de Doarpstsjerke, dan zouden we dit graag (in bruikleen) willen lenen voor aanvulling van de reeds bestaande activiteiten tijdens ‘t Tsjerkepaad 2024. We gaan uiteraard zorgvuldig met uw inbreng om. U kunt hiervoor contact opnemen met Siep Folkerts, tel. 0512-351542. U bent van harte uitgenodigd op de open dagen tijdens Tsjerkepaad in de Doarpstsjerke te Surhuizum. Vriendelijke groet, ook namens alle Tsjerkepaad vrijwilligers, Siep Folkerts
6
7
8
9 Uitslag klaverjassen Het klaverjassen 2023-2024 in De Delfeart ligt alweer achter ons. De laatste avond was 19 april, waar de competitieprijzen ook werden uitgedeeld. Er waren 5 prijzen te verdelen: 1. Willem Hansma 2. Jacob Kloosterman 3. Goffe van der Veen 4. Marten Kloosterman 5. Melle Holthuis 81034 75317 74306 74250 73368 De competitie 2024-2025 gaat in september weer beginnen. We nodigen iedereen die graag een kaartje wil leggen hartelijk uit op vrijdag 13 september om 19.30 uur in De Delfeart. Kv. DTS & Harkema Pjuktoernooi 2024 Het was alweer een aantal jaren geleden dat we een pjuktoernooi hebben georganiseerd, dus dat werd hoog tijd. En wat is er nou mooier om dat samen met Harkema te organiseren. We nodigen dan ook alle spelers, supporters, en vrienden van de clubs uit om zich in te schrijven voor dit toernooi. Kortom, iedereen kan meedoen. Je kan je per duo inschrijven. Mocht je zelf nog geen partner hebben, kunnen we altijd met je meedenken. Wanneer? Zaterdag 15 juni 2024 Hoe laat? 14.00 start toernooi Waar? Sportpark Woudlust in Surhuizum Inschrijfgeld: € 5,- per duo Aanmelden kan t/m donderdag 13 juni bij Marc Geertsma (06 57327904) of René de Boer (0630534740). Hopelijk tot dan!
10
11 Zestig Dinsdag 7 mei werd Oebele Vries van De Iennen 60 jaar. In het huwelijk getreden Dinsdag 14 mei zijn Jappie Bouma en Geertje Ausma van It Súd in het huwelijksbootje gestapt.
12
13 Surhúster om utens Naam: Karlien Dijkstra. Kind van: Pier en Geertje Dijkstra. Woonde op: Doarpsstrjitte 1. Leeftijd: 49 jaar. Verlief, verloofd, getrouwd? Samenwonend met Martijn. Waar woon je nu: in Utrecht. Wat heeft jou daar gebracht? Voor mijn studie verhuisde ik op mijn achttiende naar Groningen. Daarna ging ik samenwonen in Zwolle. Vanwege onze banen en omdat we Utrecht een mooie en leuke stad vinden, verhuisden we in 2008 naar Utrecht. Wat doe je nu? Ik werk sinds een half jaar als educator bij het Frans Hals Museum in Haarlem. Ik maak tentoonstellingen en schrijf teksten, rondleidingen en audiotours. Daarvoor werkte ik dertien jaar bij Museum Paleis Het Loo in Apeldoorn, waar ik hetzelfde soort werk deed. De Oudegracht in Utrecht met op de achtergrond de Domtoren. Wat zijn jouw fijne herinneringen aan Surhuizum? Het was heerlijk om daar als kind op te groeien. Ik vond het altijd leuk op school, bij het turnen en bij kinderkoor Ut de Bernemûle onder leiding van Sietske. Ik fietste vaak naar de Mieden naar mijn vriendin Nynke Elzinga. Daar was het zo anders dan in het dorp. En ik heb natuurlijk goede herinneringen aan de oranjekoek van Bakker Wouda. Die moesten mijn zus Edith en ik daar vaak gaan halen. Nog steeds met verjaardagen zorgt mijn moeder voor de echte oranjekoek van Wouda. Wat was je favoriete plekje in Surhuizum? De kerk vind ik de mooiste plek van het dorp. Ik hou van oude kerken en kastelen. Dat is toch wel begonnen met de eeuwenoude kerk aan de Doarpsstrjitte.
14
15 Heb je nog contact met mensen (vrienden, familie) in Surhuizum? Mijn ouders wonen nog steeds in Surhuizum, dus ik kom er regelmatig. Ik vind het leuk om via Facebook contact te hebben met oud-klasgenoten. En ik volg de fotopagina. Wat wil je verder nog kwijt: Surhuizum is een prachtig en gezellig dorp in een mooie omgeving. Denkt u na het lezen van deze bijdrage: ‘Och, je zou die en die eens moeten vragen’, of iemand uit uw familiekring die ergens anders woont? Mail ons dan op redactie@gruttegelf.nl! Dan kunnen wij vragen of diegene mee wil werken aan onze rubriek. Vijfenzestig Woesdag 22 mei werd Hieke de Haan van It Noard 65 jaar.
16 Wilt u ook adverteren in de Grutte Gelf? Mail dan naar redactie@gruttegelf.nl voor meer informatie.
17 Gespot! Noa, de stabij van Willem en Trienke Hamstra van De Iennen, keek vreemd op toen een pimpelmeesjong op haar rug ging zitten. Oproep! Ben jij die sportieve Surhúster die de Nijmeegse 4-daagse gaat lopen? Ben jij de reislustige dorpsgenoot die ook graag buiten de dorps- en landgrenzen rondtrekt? Ben jij die creatieveling die graag iets moois maakt in huis, tuin of ergens anders? Heb je een leuke, aparte hobby? En willen jullie/wil jij, dat met ons, in ons dorpsblad delen? Dan horen we dat graag! Stuur ons een e-mail en we nemen contact met jou op. Redactie Grutte Gelf
18
19
20
21 Interview met Derick Hiemstra Derick Hiemstra van It Koartwâld heeft als grote hobby vogels kijken en ringen, oftewel Ornithologie, daarnaast is hij gymleraar. Hij treedt hiermee in de voetsporen van zijn vader die dezelfde hobby had en ook leraar (Biologie en Geschiedenis) was. ‘Met deze baan heb je veel tijd voor de hobby’, zei zijn vader al, door de schoolvakanties. Derick is net een week thuis van zijn vakantie in IJsland, als we afspreken. ‘Helaas was het daar nog niet echt het seizoen van de vogels, net iets te vroeg het voorjaar moet daar nog beginnen’, vertelt hij. We gaan buiten zitten in de overkapping, het is prachtig lenteweer en we kunnen genieten van de vogelgeluiden. De kippen lopen los rond en er zijn ook al een paar kuikens. Toen Derick klein was ging hij al met zijn vader mee en zo is zijn hobby verder gegroeid. Hij heeft twee eigen projecten nl. zangvogels en kolonievogels ringen. Hiervoor heeft hij een ringmachtiging van het Vogeltrekstation, daar koopt hij de ringen in welke geregistreerd zijn. Op deze ringen staat een code. Daarnaast heb je ook kleurringen waarmee je combinaties maakt zodat je een vogel aan de ringkleuren kan herkennen. De zangvogels ringt hij voornamelijk in zijn eigen tuin. Daar staan meerdere vangnetten opgesteld. Deze netten staan open als hij thuis is, de vogels mogen nooit lang vastzitten dus zorgt hij ervoor dat hij dan in de buurt is. De kolonievogels die hij volgt zijn de Noordse Stern en de Visdief, deze zitten op de Rottumerplaat en in de Eemshaven. Zijn werk is in Hoogezand dus is hij dan
22
23 al in de buurt. In 2011 is er een gezamenlijk onderzoek (Derick Hiemstra met professionele onderzoekers van de RUG, en eerder ook met een ecologisch adviesbureau) gestart naar de Noordse Stern. Deze kreeg naast een gewone ring ook een bezenderde ring, deze had een chip met een Geolocater. Na 1 jaar, als de vogel weer werd gevangen, kon de chip worden uitgelezen. Er werden 7 vogels uit 1 groep met deze zender geringd. De uitgelezen chip van de Noordse Stern werd toen wereldnieuws want in totaal was de vlucht van Nederland naar Afrika daarna naar Nieuw-Zeeland toen naar de Zuidpool en weer terug, omgerekend 90.000 kilometer. Doordat de vogels zijn geringd kun je ze goed bestuderen, bijvoorbeeld door te kijken wat er in een tijdsperiode van 10 jaar met een vogelsoort gebeurt. Elke keer als een vogel gevangen is en de ring wordt gelezen en gemeld komt er steeds meer inzicht in wat de vogel doet en waarom. Is er bijvoorbeeld een uitbreiding of krimp van een soort? Waardoor komt dat? Oorzaken zijn bijvoorbeeld woningbouw, gebruik van boerenland of klimaat, daardoor zijn soms veranderingen te zien in het gedrag van de vogels. Zo gaat bijvoorbeeld de Scholekster pas terugkeren naar broedgebieden als ze 4 of 5 jaar oud zijn. Dat doen ze omdat ze dan pas gaan broeden, eerder is de vogel daar nog niet aan toe en blijft hij waar hij is. De Scholekster volgt Derick in het gebied tussen Drachten en het Prinses Margriet kanaal. Vaak ziet hij ook dat als een nest mislukt, om wat voor reden dan ook, of als er geen jongen
24
25 volgroeien, dat het paar daarna beiden voor een andere partner kiest. Derick heeft een Scholekster man gehad die 6 keer een andere partner had, dat is wel bijzonder. De Huismussen blijven vooral in dezelfde regio, maar de jongen trekken wel weg bleek na meldingen. Halverwege het gesprek gaan we de tuin in om te kijken of er ook vogels in zitten. En ja, er zitten twee Spreeuwen in het net, een volwassen vogel en een jong. Derick haalt ze eruit en neemt ze mee naar het hok om ze te ringen. Naast het ringen worden alle gegevens genoteerd in het schrift, ras, geslacht, gewicht, ringnummer, vleugellengte wordt ook gemeten (o.a. voor geslachtsbepaling) Natuurlijk vraag je dan ook af of er wel wat bijzonders in de vangnetten komt. Zo had hij al eens een Notenkraker, een Kraaiachtige in het net. En het komt wel vaker voor dat er iets bijzonders in komt. Vaak doet hij dan de melding later zodat er geen mensen op af komen. Beitske Tjeerdsma Wilt u n.a.v. dit interview meer weten? Zoals bijvoorbeeld informatie over vogels, het ringen van vogels of een gevonden ring melden. Stuur dan een mailtje naar Derick Hiemstra, derick@upcmail.nl of ga naar www.vogelbescherming.nl of www.vogeltrekstation.nl.
26
27
28
29 Uit de oude doos Bovenstaande foto is genomen rond 1965 boven op de Surhúster toer, die toen in de steigers stond. Bovenkant foto kun je een paar schoenen van een toenmalige inwoner van Surhuizum waarnemen. Deze persoon stond waar het haantje zich bevindt (een heel gewaagde actie op 40 meter hoogte). Wie zou deze persoon kunnen zijn (in Surhuizum woont nog een broer van deze persoon). In de volgende Grutte Gelf zal deze persoon bekend worden gemaakt. Jelle de Vries
30 Servicerubriek Alarmnummers Politie, buurtagent Hendrik de Haan, tel. 0900-8844 Misdaad Anoniem, tel. 0800-7000 Alarmnummer, tel. 112 Dorpsbibliotheek Surhuizum Openingstijden: dinsdagochtend van 10.00-12.00 uur en iedere eerste donderdag van de maand van 19.00-21.00 uur. Klachten openbare ruimte Geeft het door aan de gemeente Achtkarspelen via Fixi, www.fixi.nl/8ktd, email: gemeente@achtkarspelen.nl of tel. 140511. Plaatselijk Belang Klaas Pool, voorzitter Daisy de Boer, secretaris, email pbsurhuzum@surhuzum.nl Gerrit de Jong, penningmeester Aafke Rijpma Treja Boersma MFC De Delfeart Jet Tadema, secretaris Tjerkje Hansma, penningmeester Rianne Alma, agendabeheer en vrijwilligerscoördinatie Sjoerd Kooistra Jesse van der Veen Informatie, vragen en reserveringen: email: info@delfeartsurhuizum.nl of tel. 0612490015 (Rianne Alma). Iedere dinsdagavond om 19.30 uur schilderclub in De Delfeart. Iedere donderdag om 9.30 uur gezellige koffieochtend in De Delfeart. Begrafenisvereniging “De Laatste Eer” Voorzitter Jurjen Dijkstra, onderhoud begraafplaats, tel. 351872, info@de-laatste-eer-surhuizum.nl. Uitvaartverzorgster: Hiltsje van der Brug, tel. 0610542628. Kijk voor meer informatie op www.surhuzum.nl/verenigingen
31 Wurklist 8 en 9 juni 15 juni 23 juni 23 juni 30 juni 5 juli 6 juli 11.00-17.00 uur 14.00-17.00 uur 10.00 uur 16.00 uur va. 15.30 uur 19.00 uur 13.30-17.00 uur Rondje Kunstzinnig met exposities van kunstenaars bij o.a. Land van Eén. Pjuktoernooi 2024 op sportpark Woudlust. Fullchurch in de Doarpstsjerke. Vrijwilligers BBQ bij De Delfeart. Surhúster kuier: Ite & Geniete. Start bij de fam. Van der Veen, Miedwei 38. SVS Eindshow in De Delfeart. De Doarpstsjerke is open tijdens Tsjerkepaad. Spreuk van de maand “Je weet dat je oud wordt als de kaarsjes meer kosten dan de taart!” Kopijsluiting Nieuwe kopij kunt u tot vrijdag 21 juni 2024 mailen naar: redactie@gruttegelf.nl of inleveren bij: Beitske Tjeerdsma-de Vries, Pûsterwei 8 (zie ook kolofon) óók online op www.gruttegelf.nl
1 Online Touch