2 Kolofon “Grutte Gelf” is it doarpsblêd fan en foar Surhuzum Fiifentritichste jiergong, nûmer 6, 8 novimber 2022 Redaksje: Djoeke Postma-de Jong, Bonhommestrjitte 2, till. 351767 Meindert Brouwer, De Iennen 8, till. 352201 Auke Elzinga, Bonhommestrjitte 9, till. 365144 Beitske Tjeerdsma-de Vries, Pûsterwei 8 Kornelis van Dekken, till. 0513-684467 Kopij-adres: Grutte Gelf p/a Bonhommestrjitte 2 9283 VC Surhuizum E-mail: redactie@gruttegelf.nl Website: www.gruttegelf.nl Utjefte: Fjouwerwykliks Oplage: 480 stiks IBAN: NL27 RABO 0304 2716 91 De redaksje behâldt har it rjocht foar om ynlevere kopij te wegerjen of mooglik yn te koartsjen. Besoarging: Fam. Mulder, H.J. v.d. Veenstrjitte 1 T. Linker-IJtsma, till. 351663 Joop en Djoeke Postma, till. 351767
3 Intocht Sinterklaas in Surhuizum Lieve kinderen van Surhuizum, Het is weer bijna zover. Op zaterdag 12 november kom ik weer in Nederland aan, in Hellevoetsluis. Ik snap best dat dit een eind rijden is voor jullie en daarom kom ik ook weer bij jullie in Surhuizum. Dit jaar is dit mede mogelijk gemaakt door P&M rokerij Surhuizum en Bolhuis Metaal Recycling. Ik zal op zaterdag 19 november bij jullie op bezoek komen. Helaas is Pakjesboot 12 wat te groot, deze zal ik dan ook niet meenemen. Hoe ik wel aankom, zullen jullie wel zien. Houd jullie ogen en oren maar open op die dag! Ik hoor jullie het al vragen, of jullie de schoen, laars of klomp weer mogen zetten? Jazeker! Op vrijdag 18 november is er voor peuters en de kinderen van de groepen 1 t/m 4 tussen 19.00 en 19.30 uur schoenzetten bij De Delfeart. Hoe laat ik de zaterdags dan kom? Ik verwacht rond een uur of 1 ’s middags bij De Delfeart te komen. Hierna maken we een rondje door het dorp om weer bij De Delfeart te komen. Ik wil dan ook elke bewoner van Surhuizum vragen om de straten zo vrij mogelijk te maken. Dan passen de Pieten en ik er het beste door. Nadat we zijn gearriveerd bij De Delfeart mogen jullie je schoen, laars of klomp ophalen. Wie weet zit er dan wat in! Ik zal hier ook bij aanwezig zijn en wie wil kan dan ook met mij op de foto. Ik zie jullie op zaterdag 19 november. Vriendelijke groet, Sinterklaas SVS zoekt penningmeester Sport Vereniging Surhuizum is naarstig op zoek naar een nieuwe penningmeester. Kent u iemand die dit zou willen doen? Zoek dan contact met Auke Veenstra, tel. 06-23499981.
4
5 Slagge hjerstaktiviteit yn De Delfeart Yn de hjerstfakânsje wie der in mooie activiteit te belibjen foar jong en âld yn ús doarpshûs. Wy ha in noflike moarn hân yn gearwurking mei jeugdhonk Ús Stek en Dwaande. Ûnder it genot fan in bakje kofje as in glês ranja en fansels wat lekkers spesjaal yn it tema pompoenen, waarden ferskate kreaasjes makke. Mei san 50 dielnemers wie it tige slagge.
6
7
8
9
10
11 Leven in een tijd van crisis Op woensdag 2 november stonden we in de dankdagdienst in de Doarpstsjerke stil bij het thema Danken in moeilijke tijden. In een welvarend land als Nederland zijn er genoeg redenen om te danken voor alles wat ons gegeven is. En dat hebben we gedaan. Toch zijn we niet zonder zorgen. Naast de moeilijkheden in ons eigen land is er wereldwijd enorm veel aan de hand. Geweld, onderdrukking, klimaatverandering en natuurrampen, schrijnende armoede en tegelijkertijd de onvoorstelbaar grote rijkdom bij een klein deel van de wereldbevolking. In de Bijbel in Gewone Taal staat de volgende tekst: Water stort neer vanuit de hemel. De aarde begint te beven en te schudden. De aarde kraakt, en scheurt open. Alles beweegt, alles raakt los. De aarde gaat heen en weer, alsof ze dronken is. Ze zwaait heen en weer, zoals een oude hut in een zware storm. De aarde weet dat haar bewoners schuldig zijn. Ze probeert die zware schuld te dragen. Maar ze valt en kan niet meer opstaan. (Jesaja 24:18-20) Deze tekst gaat over een periode van zo’n 600 jaar vóór het begin van onze jaartelling. In dat opzicht zijn de gebeurtenissen van deze tijd dus niet ‘nieuw’. De aarde heeft in de loop der eeuwen al heel wat moeten incasseren aan misbruik en kwaad. Het grote verschil met onze tijd is de massaliteit waarmee de aarde nu op alle fronten wordt uitgeput. Daarbij hebben we te maken met een wereldeconomie die de rijkdom concentreert in de handen van een zeer klein aantal mensen en die de ongelijkheid tussen en binnen de landen vergroot. Van de weeromstuit zijn er nu regeringen en volkeren die zich willen terugtrekken uit de internationale verbanden en gaan voor ‘eigen volk eerst’. Maar dat biedt geen oplossing voor het feit dat de draagkracht van de aarde overbelast wordt en zeker niet voor het opheffen van ongelijkheid tussen groepen mensen. Danken in moeilijke tijden Volgens het woordenboek is ‘dankbaar’: blij zijn voor iets dat je hebt gekregen. Maar veel mensen zijn helemaal niet zo blij. Ze hebben het gevoel dat veel van wat vanzelfsprekend was, hen wordt afgenomen. Nu de ene crisis op de andere volgt, raken mensen het vertrouwen kwijt in een keer ten goede, laat staan dat ze nog ‘hoop’ hebben op een betere toekomst. Toch is de oproep vanuit het christelijk geloof: geef de moed niet op! Want God is trouw aan wat Hij in Jezus Christus heeft laten horen en zien. Juist Jezus had medelijden en was bewogen met mensen die leefden aan de randen van de samenleving. Juist voor hen wil Hij zorgen, zoals een goede herder dat doet voor zijn schapen.
12
13 Zijn leerlingen en volgelingen zijn geroepen om in zijn spoor verder te gaan. Niet dat christenen de problemen kunnen oplossen, maar wel dat ze een luisterend oor kunnen bieden en een helpende hand kunnen toesteken. En dat willen we graag doen in de eigen omgeving. Want zonder dat we het van elkaar weten, raakt de financiële crisis ook mensen in onze eigen omgeving. Het is belangrijk dat we daar met elkaar over praten. Stel elkaar eens eerlijk de vraag: Red jij het nog in deze dure tijden? Maak jij je er ook zorgen over? Het is crisis in ons land door hoge energieprijzen en het duurder worden van de dagelijkse boodschappen, dus het is niet vreemd om er naar te vragen. En deel uw eigen verhaal als u het zelf niet meer redt. U bent echt niet de enige en het is niet iets om je voor te schamen! Wacht niet tot het water je aan de lippen staat, maar doe een beroep op medemensen. Dat kan ook bij onze gemeente! U kunt zelf een bekende van u benaderen of contact zoeken met dominee Borger. Een verzoek om hulp wordt uiteraard vertrouwelijk behandeld. Protestantse Gemeente Surhuizum ds. Guda Borger Mûnefinne 3, tel. 355485 / e-mail: dsborger@pknsurhuizum.nl Wereldlichtjesdag Ieder jaar op de tweede zondag in december is er sinds 1997 Wereldlichtjesdag. Wereldwijd komen mensen bij elkaar om kinderen en volwassenen te herdenken en steken zij om 19.00 uur een kaarsje aan. Door de verschillende tijdzones in de wereld ontstaat hierdoor een golf van licht, zodat de wereld een beetje lichter wordt voor de mensen die hun dierbaren hebben verloren en daarbij mogen beseffen dat zij niet alleen zijn met hun verdriet. De herdenkingsdienst zal gehouden worden met medewerking van de PKN Surhuizum op zondag 11 december a.s. Verdere informatie zult u kunnen lezen in de volgende Gelf. Bestuur uitvaartvereniging “De Laatste Eer”
14
15 Stamppot eten in dorpshuis ‘de Delfeart’ Op vrijdag 25 november organiseren wij een gezellig stamppotbuffet voor alleenstaanden uit Surhuizum. Aanvang: 17.00 uur Opgave voor 18 november bij: Popko de Vries tel. 06-22486170 of Bouwe Kinderman tel. 0629142533.
16 Bijzondere berichten uit de media Een Brits koppel heeft tijdens renovatiewerken een pot met meer dan 260 gouden munten onder hun keukenvloer gevonden. De veiling van die schat heeft nu een fraaie 860.000 euro opgebracht. De vondst vond plaats in Ellerby (East Yorkshire) en dateert al van drie jaar geleden. De pot lag verscholen onder het beton en enkele vloerplanken uit de achttiende eeuw. Veilingmeester Gregory Edmund beseft dat hij zo’n spectaculaire verkoop nooit meer zal meemaken. “Beeld je in dat je je oneffen keukenvloer openbreekt en onder het beton plots iets ziet blinken. Eerst denk je nog dat het de elektriciteitskabel is, maar nee: het blijkt een ronde schijf van goud te zijn. En daaronder liggen dan nog eens honderden van zulke exemplaren. Hoe gek moet dat niet zijn?” De identiteit van het koppel dat de munten vond, blijft geheim. Welke plannen ze met hun onverwacht fortuin hebben, is evenmin bekend. Grutte Gelf seit... Altyd tocht dat dy pot mei goud oan de ein fan de reinbôge stie...
17 Grutte Gelf woordzoeker Zoek het woord bij het bijzondere bericht uit de media
18
19 Interview met Sytze Hansma Kortgeleden sprak ik met Tjerkje Hansma, moeder van Sytze, zij vertelde mij dat haar zoon Sytze, de marathon van Amsterdam ging lopen. Is dat niet leuk voor de Grutte Gelf? Natuurlijk! Na contact met Sytze te hebben gehad was het donderdag 27 oktober tijd voor het interview. Sytze, voor degenen die hem niet kennen woont aan de Lustenburg is 33 jaar en in het dagelijks leven werkt hij bij AGC een glasproducent in Oosterwolde. Sytze sportte altijd al, hij korfbalt bij DTS. In de zomerstop liep hij weleens
20
21 hard maar dat was eigenlijk nooit zo dat hij daarmee verder wilde. In de coronaperiode, waarin het sporten ook stillag, besloot Sytze om het hardlopen op te pakken. Zo ‘n 3x per week liep hij eerst 5 kilometer, toen dat beter ging werd dat uitgebreid naar 10 kilometer. Het plezier in het hardlopen zorgde dat hij ook eens 15 kilometer liep en daarna een halve marathon, 21 kilometer. Altijd op eigen initiatief zonder begeleiding. De liefde voor deze sport was geboren. Toen medekorfballer René de Boer, ook uit Surhuizum, de halve Iron Man (zware triatlon) ging doen en Sytze als toeschouwer mee was, begon er toch iets te kriebelen. De triatlon was niets voor hem maar hij dacht ‘Wat als ik nu eens een marathon ga lopen?’ Hij heeft toen terplekke besloten om een marathon te gaan lopen. Op het internet zag hij dat de marathon van Amsterdam van 2021 net was geweest. Hij besloot om de editie van 2022 te lopen en toen was het gewoon nog een kwestie van opgeven! Het trainen voor de marathon begon. Het liefst loopt Sytze in de natuur op rustige paden. Muziekje op en hardlopen maar. Meestal richting de Surhúster Mieden en zo bijvoorbeeld richting Trimunt en terug, dat is al gauw 28 kilometer. Via internet zoekt hij ook wel eens van tevoren wat routes uit. Het liefst zonder twee keer in één training hetzelfde stuk te lopen. Ook loopt hij het liefst overdag bij licht, in de avonduren heeft hij een hes met lampjes om goed zichtbaar te zijn. Op 16 oktober 2022 was het zover: De Marathon van Amsterdam. Om 9.00 uur startte Sytze vanuit het Olympisch stadion. De route bestond uit mooie stukken: onder het Rijksmuseum door, langs de Amstel maar ook over een saai industrieterrein. Daarna via het Vondelpark, waar een hele groep supporters van het thuisfront, plus heit en mem, langs de route stonden om hem aan te moedigen, richting het Olympisch stadion waar ook werd gefinisht. De marathon werd gelopen in 3 uur, 25 minuten, 31 seconden. Hoe ging het? Vroeg ik. Toen vertelde hij dat het stuk op het industrieterrein het moeilijkst was omdat het saai was en er veel minder mensen langs de kant stonden. Daarnaast waren de 7 laatste kilometers zwaarder dan de eerste 35. Maar hij heeft het gehaald! De daaropvolgende dagen bestonden uit veel spierpijn en de gedachte ‘ik doe dit nooit weer’. Maar nu, 11 dagen later, zegt Sytze al dat hij volgend jaar misschien wel weer mee wil doen. Ik vroeg of hij nog tips heeft voor andere sporters? Nee, niet echt. Maar tijdens het gesprek gaf hij wel aan dat zo rond de 30 kilometer van de marathon hij echt wel wat steun van de supporters had gemist omdat op dat stuk weinig mensen staan. Op zo’n moment begint het zwaar te worden en ga je een gevecht aan
22
23 met jezelf. Waarop ik tegen hem zei dat dat misschien wel een goede tip is voor het steunende publiek. Ga ergens rond die 30 kilometer staan om hem aan te moedigen. Tot slot: Op de tafel liggen zijn startnummer en medaille. Op de achterkant van de medaille staat: “Today I ran my masterpiece” En zo is het! Iets om trots op te zijn. Sytze bedankt voor je tijd en het meewerken aan het interview. Veel succes met je volgende marathon! Beitske Tjeerdsma-de Vries Denkt u na het lezen van deze ‘Interview met´ daar wil ik ook wel eens voor worden geïnterviewd, of heeft u een tip? Stuur dan een e-mail naar redactie@gruttegelf.nl. Spreuk van de maand Probeer, elke keer als je tegen de lamp loopt, een beetje licht mee te nemen.
24 Sinterklaasactie middenstand Surhuizum in 1949 Zoals u in deze Grutte Gelf kunt lezen, staat de intocht van Sinterklaas weer voor de deur en breekt de tijd van acties van middenstandsverenigingen weer aan. In Surhuizum is dat niet meer aan de orde, de middenstand is zodanig uitgedund dat van een actie geen sprake meer is. Hoe anders was dat 73 jaar geleden, in 1949. Toen waren er maar liefst vier krantenpagina's nodig om alle
25 advertenties kwijt te kunnen van de plaatselijke middenstand van toen. Deze advertenties kregen we in handen via de voorzitter van Plaatselijk Belang, Klaas Pool, die het op zijn beurt weer had ontvangen van Bindert Helder. Het biedt een mooi inzicht in hoe het er in die periode in ons dorp aan toe ging. Voor wie het interessant vindt: de foto’s zijn ook te vinden op de facebookpagina van “Ald Surhuzum en Stynsgea yn’t ferline”, waar meer oude beelden van beide dorpen terug zijn te vinden.
26
27
28
29 Geloven in het beter maken van de wereld Wat voor kleine stapjes kunnen we zetten naar een betere wereld? Met dit doel is er een thema-avond Groen Geloven op vrijdag 18 november in De Lantearne in Surhuisterveen. “Het wordt een avond vol ideeën hoe we op een simpele manier kunnen meewerken om de schepping te beschermen”, aldus Nynke Kooy van de organisatie. Het verminderen van afval door selectiever inkopen doen is slechts een van de dingen die al op heel eenvoudige wijze kunnen bijdragen aan verbeteren van het milieu. Spreker Jaap Dekker van Stichting A Rocha Nederland heeft nog veel meer inspirerende ideeën op het vlak van geloof, natuur, milieu en klimaat. Daarnaast zijn er diverse stands en er is volop ruimte voor ontmoeting. Samen met enkele gemeenteleden die ook bewuster met het milieu bezig wilden zijn, besloot Nynke Kooy om hun geloof in een betere wereld te bundelen in een thema-avond Groen Geloven. “We willen ideeën met elkaar delen om de wereld te verbeteren”, legt Kooy uit en ze noemt daarbij eenvoudige manieren zoals het vaker de auto laten staan en het lokaal doen van inkopen. Diverse lokale initiatieven tonen en verkopen tijdens de thema-avond duurzaam geproduceerde artikelen. Zo brengt Potje Met haar artikelen verpakkings- en plasticvrij aan de man, verwerkt kleinschalig voedselnetwerk Hoeve Hoogland voedsel op duurzame wijze en toont Heart4Green hoe er ook voor de zakelijke markt duurzamere artikelen zijn. Verder worden lokale initiatieven getoond als het produceren van honing van eigen bijenvolk, dat melk bij diverse boeren zo van het erf te halen is en zijn er initiatieven om Surhuisterveen schoon te houden. De entree voor de avond die om zeven uur begint is gratis. Consumpties zijn voor eigen rekening, er zijn leuke prijzen te verdienen met het Rad van Avontuur.
30
31 De opzet van de avond is als volgt: 19.00 uur 19.30 uur 20.00 uur 20.30 uur 21.00 uur Start inloop plus mogelijkheid tot bezoeken stands en kopen plankjes. Spreker Jaap Dekker stichting A Rocha Nederland. Pauze met Rad van Avontuur met duurzame prijzen en wederom de mogelijkheid om de stands te bezoeken en plankjes voor een nieuwe ronde te kopen. Tweede en laatste gedeelte spreker Jaap Dekker. Tweede ronde Rad van Avontuur met duurzame prijzen en informele gedeelte met mogelijkheid tot nuttigen consumptie, bezoeken stands en contact. Einde avond rond 21.30 uur. We hopen op een druk bezochte avond waarin we geïnspireerd worden maar elkaar ook kunnen inspireren en ontmoeten. Iedereen is welkom, neem dus gerust iemand mee. Klaas en Elizabeth, Janko en Gertina, Dick en Nynke Activiteiten bij De Spitkeet Winterfair Op het Themapark wordt van 9 t/m 11 december vier dagen lang een gezellige winterfair gehouden. In een ongedwongen gezellige sfeer wordt u welkom geheten met een heerlijk glaasje glühwein om te genieten van deze bijzondere winterfair met diverse activiteiten. Er zijn prachtige kerstcreaties, kerststukjes en winterartikelen te koop. Ook de winterse lekkernijen ontbreken niet op deze winterfair zoals de zelf gebakken oliebollen en zelfgemaakte erwtensoep. Het park is tijdens de winterfair voorzien van sfeervolle kerstverlichting en gezellige kerstmuziek. Snertkuiertocht Op tweede kerstdag organiseert ‘De Spitkeet’ traditiegetrouw een snertkuiertocht. Er worden drie tochten uitgezet van tussen de 7, 10, 15 en 20 km. De routes gaan door de mooie natuur en over zandpaden rondom Harkema. Na afloop kunt u bij De Spitkeet terecht voor een heerlijke kop snert met roggebrood en spek. Start 10.00 uur, maar u mag ook later starten bijvoorbeeld op de middag. Wij verwachten de deelnemers uiterlijk om 17.00 uur weer terug. Voor meer informatie zie www.despitkeet.nl en www.facebook.com/spitkeet.
32 Voeren naar Verhogen Het adres voor: • • • • • • Silo-King- inkuilmiddel Spirit Lacation- antibioticavrije melkproductie Joint FX- vor soepel paarden Clino- toxinebinder Legmeel- voor hele lekkere eieren SchelpenkalkpH regulatie mosbestrijder in uw gazon genetische potentie van de levensduur, mindering van antibiotica gebruik, minder milieuverliezen, klimaatvriendelijker boeren, maar ook... een hoger rendement van uw eigen bedrijf. It Langpaed 2 9283 TD Surhuizum 0653 488 649 www.micronutritions.com Wilt u ook adverteren in de Grutte Gelf? Mail dan naar redactie@gruttegelf.nl voor meer informatie.
33 Heden en verleden Plaats: Doarpsstrjitte 14 (met dank aan facebookpagina fotohoek Surhuizum e.o.)
34 Servicerubriek Alarmnummers Politie, buurtagent Hendrik de Haan, tel. 0900-8844 Misdaad Anoniem, tel. 0800-7000 Alarmnummer, tel. 112 Dorpsbibliotheek Surhuizum Openingstijden: dinsdagochtend van 10.00-12.00 uur en iedere eerste donderdag van de maand van 19.00-20.00 uur. Klachten openbare ruimte Geeft het door aan de gemeente Achtkarspelen via Fixi, www.fixi.nl/8ktd, email: gemeente@achtkarspelen.nl of tel. 140511. Plaatselijk Belang Klaas Pool, voorzitter Abdoul van der Meer, secretaris, email pbsurhuzum@surhuzum.nl Gerrit de Jong, penningmeester Aafke Rijpma Treja Boersma MFC De Delfeart Marten Kloosterman, secretaris Baukje Boekema, waarn. voorz. en penningmeester Jan Rodenhuis Dennis Kolthof Sjoerd Kooistra Willem Boersma Rianne Alma, agendabeheer en vrijwilligerscoördinatie Informatie, vragen en reserveringen: email: info@delfeartsurhuizum.nl of tel. 06-33335137 (Rianne Alma). Iedere dinsdagavond om 19.30 uur schilderclub in ‘De Delfeart’. Iedere donderdag om 9.30 uur gezellige koffieochtend in ‘De Delfeart’. Begrafenisvereniging “De Laatste Eer” Voorzitter Jurjen Dijkstra, onderhoud begraafplaats, tel. 351872, info@de-laatste-eer-surhuizum.nl. Uitvaartverzorgster: Hiltsje van der Brug, tel. 06-10542628. Kijk voor meer informatie op www.surhuzum.nl/verenigingen
35 Wurklist 12 november 13 november 18 november 18 november 18 november 19.november 25 november 2 december 10 december 11 december 11 december 10.00-10.45 uur 10.00 uur va. 18.00 uur 19.00-19.30 uur 19.30 uur 13.00 uur 17.00 uur 19.30 uur 10.00-10.45 uur 15.30-17.30 uur Kabouter voetbal op sportpark Easterbuorren in Augustinusga. Ook op 29 november. Fullchurch in de Doarpstsjerke. Snertactie kv. DTS. Schoenzetten voor peuters en de kinderen van de groepen 1 t/m 4 in De Delfeart. Klaverjassen in de Praetkoer, voor leden en donateurs kv. DTS. Intocht Sinterklaas in Surhuizum. Stampot eten voor alleenstaanden uit Surhuizum in De Delfeart. Klaverjassen in De Delfeart. Kabouter voetbal op sportpark Easterbuorren in Augustinusga. Kerkcafé in It Gebou. Herdenkingsdienst Wereldlichtjesdag in De Delfeart. Oplossing Grutte Gelf woordzoeker Antwoord: schat Kopijsluiting Nieuwe kopij kunt u tot maandag 28 november 2022 inleveren bij: Djoeke Postma-de Jong, Bonhommestrjitte 2 (zie ook kolofon) of telefonisch doorgeven op nummer 351767 of mailen naar: redactie@gruttegelf.nl óók online op www.gruttegelf.nl
1 Online Touch