op één lijn 34 2e uitgave 2009 Ervaringen met groepsonderwijs jaar 3 Blijft het bij experimenteren? DOOR PAUL STALENHOEF, ACADEMISCH HUISARTS IN GC DR. VAN KLEEF Het begin van het groepsonderwijs in jaar 3 in het gezondheidscentrum Dr van Kleef ligt in september 2007. Na 2 jaar ervaring is het tijd om de balans op te maken. Het is begonnen na een gesprek met de toenmalige coördinator Jaar 3 Ramon Ottenheijm, huisarts in het gezondheidscentrum Geulle, die het groepsonderwijs jaar 3 als pilot heeft uitgevoerd in zijn eigen praktijk en daar positief over was. Het groepsonderwijs in de praktijk is dus ontstaan als een experiment en gezien als een mogelijke oplossing voor het tekort aan participerende huisartsen. De vraag is dan: “Is het mogelijk om met groepsonderwijs efficiënter te werken met minder opleiders, waarbij het aanbod van problemen en de kwaliteit van het onderwijs voldoende zijn gewaarborgd?” Andere vragen zouden (los van logistieke noodzaak) kunnen zijn: “Heeft het groepsonderwijs in deze vorm ook an sich voordelen? Is het inspirerend? En wat is de meerwaarde?” De studenten in jaar 3 volgen onderwijs in 4 clusters van elk 10 weken: 1. Buikklachten/Abdomen 2. Bewegingsapparaat 3. Geestelijke gezondheidsproblemen en 4. Hartvaatziekten/longen. Studenten bezoeken 2 keer per cluster de huisartspraktijk, waarbij het nadrukkelijk de bedoeling is dat zij op de bezoekdag contact hebben met patiënten die een probleem of een aandoening hebben, die past binnen het cluster. Het groepsonderwijs vindt plaats in een “Carrousel” formule, waarbij de studenten in duo’s een uitgenodigde patiënt een anamnese afnemen en een gericht onderzoek doen. Daarbij is het van belang dat de docent feedback geeft. Per cluster bezoeken zij 2 middagen de praktijk en in totaal zien zij dus totaal 6 patiënten per cluster. Voorwaarden zijn: de aanwezigheid van 3 patiënten met een aandoening of probleem wat het cluster betreft en wat betreft locatie: 3 spreekkamers en een groepskamer. Eén duo studenten heeft steeds gedurende een half uur 28 contact met één patiënt, daarna rouleren zij en gaan ze naar de volgende patiënt in een andere spreekkamer. Na 1,5 uur komen de studenten en de begeleider weer bijeen in de onderwijs-groepskamer, waar de patiënten uitvoerig worden nabesproken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een laptop en een beamer, waarmee de belangrijkste zaken uit het elektronisch medisch dossier kunnen worden getoond. De huisarts geeft aan het eind van ieder cluster een beoordeling aan de student dat wordt meegewogen in het eindoordeel. Kunnen we het experiment als geslaagd beschouwen? Welke voordelen zijn er, en welke nadelen kleven er aan dit onderwijsproject? Zijn er verbeteringen in te voeren? Hierbij is ook het studentenoordeel van belang. Voordelen: er wordt gericht gewerkt, omdat op één middag 3 patiënten worden uitgenodigd met problematiek die rechtstreeks te maken heeft met het cluster. Het werken in duo’s heeft het voordeel dat studenten elkaar kunnen aanvullen bij de anamnese en het lichamelijk onderzoek en dat zij van elkaar feedback krijgen. De huisarts is aanwezig bij anamnese en lichamelijk onderzoek en begeeft zich van kamer naar kamer om de studenten te observeren. In de nabespreking is gelegenheid voor discussie en het stellen van vragen aan elkaar en aan de begeleider. Per patiënt worden leerdoelen geformuleerd voor verdere verdieping, waarop de volgende bijeenkomst wordt teruggekomen. Dit werkt goed naar mijn gevoel. Ook de studenten zijn tevreden over het rendement en vinden vooral de nabespreking, waarin zij persoonlijk feedback krijgen op hun functioneren inspirerend. Nadelen zijn, dat de student niet meer zoals voorheen een dagje meeloopt en ook nog een aantal andere indrukken opdoet van het werk van de huisarts. Dat wordt door de studenten als een nadeel ervaren. Door de studenten is de suggestie gedaan, dat zij ieder naast de onderwijsmiddagen ook nog een dag aanwezig kunnen zijn in de praktijk om meer zicht te krijgen op het werk van de huisarts. Dit betekent voor de huisarts 6 extra onderwijsdagen verspreid over het jaar. Een ander aspect is dat het voor de patiënt vermoeiend is op één middag
29 Online Touch Home