op één lijn 35 3e uitgave 2009 wat geduw en getrek komt er nog anderhalve druppel, maar mijn minuten zijn inmiddels bijna om, en het schijfje is nog niet helemaal gevuld. We gokken het er maar op. Ik moet na 3 tot 4 minuten de test activeren, maar bedoelen ze dan vanaf de eerste druppel, of vanaf de laatste? Aangezien ik het niet meer precies weet, besluit ik maar direct de test te activeren door aan het pinnetje te trekken. Vanaf nu moet het allemaal vanzelf gaan. Helaas kleurt de ‘ok’ indicator niet blauw na 5 minuten, zoals zou moeten, maar de ‘end’ indicator verkleurt wel volgens plan. Vol spanning ga ik op zoek naar het blauwe streepje waar ik mijn cholesterol zou moeten kunnen aflezen, maar meer dan een blauwe waas kan ik niet ontdekken. Wat een slechte test! Heb ik hier 15 euro voor betaald! En waarom kan ik, huisarts in opleiding, geen simpele cholesteroltest uitvoeren? De rest van de dag loop ik gefrustreerd en chagrijnig door het DEB me afvragend of meer mensen hier last van zouden hebben…. Achtergrond. De afgelopen jaren zijn zelftests voor ongeveer 25 condities op de markt gebracht, zowel in Nederland als in het buitenland. De beschikbare zelftests variëren van testen op cardiovasculaire risicofactoren tot infectieziekten en testen die screenen op kanker. Een zelftest wordt gedefinieerd als: een in-vitro tests op lichaamsmateriaal (bloed, urine, ontlasting of speeksel) die op initiatief van de consument wordt uitgevoerd met het doel om een bepaalde ziekte of risicofactor op te sporen. In 2006 bleek uit een enquête onder Nederlandse internetgebruikers dat 16% van de respondenten ooit een zelftest gedaan had. Bovendien gaf 17% van de respondenten die nooit een zelftest gedaan hadden aan dit ooit te willen doen. Verwacht wordt dat in de toekomst steedsmeer mensen dit gaan doen. Het is echter niet duidelijk of zelftests worden gebruikt op een manier die voordelig is voor de consument, de maatschappij en de gezondheidszorg. Het is daarom belangrijk om mensen goed voor te lichten over zelftesten zodat ze de geschikte test doen en de correcte vervolgacties op basis van hun testresultaat ondernemen. Het doel van ons project is om verbeterde consumenteninformatie te ontwikkelen over zelftesten, in de vorm van een website en decision aid, zodat consumenten tot een weloverwogen keuze kunnen komen. Om het uiteindelijke doel van ons project te bereiken zullen we een aantal deelstudies uitvoeren. In 2008 hebben we via een internet enquête nogmaals in kaart gebracht welke mensen een zelftest doen en wat de prevalentie van zelftesten is. Bovendien hebben we de consumenten gevraagd naar hun informatiegebruik en follow-up gedrag. Zijn ze inderdaad met die testuitslag naar de dokter geweest of hebben ze andere acties ondernomen? Daarna hebben we semigestructureerde interviews gehouden met consumenten die een zelftest voor cholesterol, glucose, blaasontsteking en nierziekten hadden gedaan (de procedure en resultaten van de laatste twee tests worden in deze uitgave door student Marloes Tacken beschreven). Momenteel zijn nog twee WESP-studenten bezig met het interviewen van consumenten die een intentie tot zelftesten hebben en met consumenten die een SOA-zelftest gedaan hebben. Verder zullen we aan de hand van een checklist de kwaliteit van de huidige consumenteninformatie beoordelen. Op basis van de resultaten van deze drie studies zal de nieuwe consumenteninformatie, de website en de decision aid worden ontwikkeld en getest onder consumenten. Samenwerking AIOTHO (Martine Ickenroth) en fulltime onderzoeker (Janaica Grispen) Tijdens mijn sollicitatiegesprek werd mij gevraagd hoe ik erover dacht om met een AIOTHO samen te werken. 21
22 Online Touch Home