1e uitgave 2011 Voor u geschreven in Maastricht Wetenschap in de praktijk DOOR JELLE STOFFERS, HUISARTS MEDISCH CENTRUM WEST KERKRADE EN UNIVERSITAIR HOOFDDOCENT VAKGROEP HUISARTSGENEESKUNDE UNIVERSITEIT MAASTRICHT Echografie bij schouderklachten? Wellicht herinnert u zich nog de nascholingscursus van Ramon Ottenheijm, huisarts te Geulle? Hij heeft zich toegelegd op het gebruik van echografie bij aandoeningen van het bewegingsapparaat. Aansluitend bij de toegenomen mogelijkheden van echografie bij huisartsen en fysio therapeuten voerde hij een systematisch literatuuronderzoek uit naar de waarde van echografie bij schouderaandoeningen. Drieëntwintig artikelen passeerden de revue: er was geschreven over volledige (n=22; sensitiviteit 95%, specificiteit 96%) of partiële rotatorcuff scheuren (n=15, sensitiviteit 72%, specificiteit 93%), bursitis subacromialis (n=3, sensitiviteit 79-81%, specificiteit 94-98%), calcificerende tendinitis (n=2, sensitiviteit 100%, specificiteit 85-98%) en tendinopathie (n=2, sensitiviteit 67-93%, specificiteit 88-100%). Geen enkel onderzoek vond plaats in een eerstelijnssetting. Daar gaat Ottenheijm voor zorgen. Voorlopig beveelt hij aan om een echo van de schouder te maken in die gevallen waarin conservatieve therapie gefaald heeft. Ottenheijm Vage klachten: hemochromatose? Een zeer lezenswaardige ‘clinical review’ over een aandoening die we als huisartsen veel minder vaak zien, hemachromatose, werd geschreven door Loes van Bokhoven, in de BMJ! Zij raakte in het onderwerp geïnteresseerd tijdens haar onderzoek naar bloedonderzoek bij onbegrepen klachten. Hemochromatose is een autosomaal recessieve erfelijke aandoening die gepaard gaat met verhoogde intestinale absorptie van ijzer en ijzerstapeling in diverse organen, zoals de lever. De erfelijke afwijking leidt niet altijd en soms pas laat tot klinische verschijnselen. Er is echter wel een verhoogd risico op levercirrose en hepatocellulair carcinoom. Van Bokhoven suggereert om bij patiënten die op ons spreekuur komen met al enkele maanden bestaande ‘onbegrepen klachten’, zowel serumijzer als transferrine aan te vinken naast het standaard anemie-onderzoek. De combinatie van verhoogd ferritine en een hoge transferrinesaturatie (meer dan 45%) kan duiden op hemachromatose en maakt nader (specialistisch) onderzoek gewenst. ‘Aderlaten’ is overigens nog steeds de hoeksteen van de behandeling, die erop gericht is ijzerstapeling, vooral in de lever, te voorkomen. Van Bokhoven Zelftesten? Consulten van patiënten met ‘vage klachten’ zijn niet altijd eenvoudig, patiënten die je spreekuur bezoeken met in hun hand een uitdraai van allerlei testen – gedaan door de ARBO-dienst, een commercieel bedrijf of de patiënt zelf – kunnen ook een uitdaging vormen voor de moderne huisarts. Martine Ickenroth heeft via internet onderzoek verricht naar wat patiënten doen met de uitslagen van zogeheten zelftesten (voor diabetes, nierziekte, cholesterol, SOA, etc.). Achttien procent van het internetpanel (n=4416) had wel eens een zelftest gedaan en 4/5 van zowel de patiënten met een normale als een abnormale testuitslag vertrouwden de uitslag. Van de patiënten met een abnormale uitslag (n=108) bezocht ruim 70% daarna een dokter en 9% ondernam niks. Was de zelftest normaal (n=411), dan ondernam bijna 80% niks, en slechts 6% ging toch naar de dokter om klachten, behandeling, of de testuitslag te bespreken of een test door de dokter te vragen. Dokters zouden de testeigenschappen van de gebruikte testen moeten kunnen opzoeken en patiënten zouden zich moeten realiseren dat een testuitslag niet op zichzelf staat maar geïnterpreteerd moet worden in het kader van medische voorgeschiedenis, klachten en symptomen. Ickenroth Kosteneffectieve communicatie! Jochen Cals, gepromoveerd huisarts-in-opleiding, heeft al diverse prijzen ontvangen voor het onderzoek naar het optimaliseren van het beleid bij onderste luchtweginfecties: zowel het gebruik van een point-ofcare CRP-test als goede communicatievaardigheden bleken te leiden tot minder antibioticarecepten en tevreden patiënten. Er zijn nu harde cijfers met argumenten voor de softe aanpak: beide strategieën bleken kosteneffectief met betrekking tot het minder voorschrijven van antibiotica bij onderste luchtweginfecties, maar de goede communicatievaardigheden waren het dat het meest. Cals 25 op één lijn 39
26 Online Touch Home