2e uitgave 201 1 AIOS als opleider van een co: werkt dat? DOOR PETRA STEEGHS, OUD AIOS NU WAARNEMEND HUISARTS In de kliniek is het zeer gebruikelijk dat geneeskunde studenten in alle fases van hun opleiding (en zeker in de coschappen) begeleid en beoordeeld worden door een arts al dan niet in opleiding tot specialist (AIOS/ANIOS). Tot voor kort werd de coassistent in de huisartspraktijk uitsluitend begeleid door de huisarts. Momenteel zijn aan verschillende faculteiten (onder andere Rotterdam en Utrecht) initiatieven opgestart waarbij de huisarts in opleiding (=AIOS) een rol speelt in de begeleiding en beoordeling van de coassistenten. Het opleiden van coassistenten door de AIOS in de huisartspraktijk biedt een aantal kansen. Ten eerste heeft de AIOS op deze manier de mogelijkheid om onder supervisie kennis te maken met het geven van onderwijs, hetgeen aansluit bij de competentiedomeinen en eindtermen van de huisartsopleiding. Ten tweede kan het positieve leerklimaat een aanzet zijn tot verdere ontwikkeling van de opleidingspraktijk, waarbij zowel AIOS als coassistenten opgeleid worden terwijl tegelijkertijd de huisartsopleider ontlast wordt. Ten derde biedt het superviseren van het geven van onderwijs ook de ervaren opleider een mogelijkheid zich verder te bekwamen. Petra Steeghs begeleidde enkele weken geleden als eerste Maastrichtse AIOS een coassistent. We vroegen haar naar haar ervaringen. Bij toeval werd in mijn derdejaars opleidingspraktijk een coassistent geplaatst, hoewel er eigenlijk ruimtegebrek was. Vanuit dit gegeven ontstond het idee om de situatie als pilot te gebruiken met het volgende doel: het begeleiden van de coassistent tijdens het coschap huisartsgeneeskunde door de AIOS huisartsgeneeskunde, dit alles onder supervisie van de opleider. Geen nieuw idee overigens, al eerder beproefd, maar nog niet in onze praktijk. Deze vraag kwam dus bij mij, waar ik met al m’n enthou siasme meteen ja tegen zei. De twijfel kwam natuurlijk later: ben ik bekwaam genoeg om de coassistent te begeleiden in zijn/haar leerproces? Hoe doe je dat eigenlijk opleiden? Weet ik wel genoeg, ik ontbeer nog de echte praktijkervaring? Toch wel een beetje eng zo’n pottenkijker! Het meest in het oog springend was de grote hoeveelheid tijd die ik besteedde aan de begeleiding. Doorlezen van 10 het portfolio, leergesprekken, soepels beoordelen en dan de daadwerkelijke beoordelingen invullen en je eigen motivatie bespreken. Dit moeten benoemen maakt je heel bewust van je verwachtingen ten aanzien van een toekomstige collega, in hoeverre je rekening houdt met iemands sterke en zwakke punten, mogelijke allergieën. Misschien nog belangrijker, je houdt jezelf een spiegel voor. Mijn grote voordeel was dat de laatste 3 maanden van mijn opleiding waren aangebroken, waarbij ik veel ruimte kreeg om mijn eigen plan te trekken, en mijn eigen leerproces in de afrondende fase zat, zonder noodzaak van intensieve leergesprekken. Daarbij kende ik de praktijk en de patiënten. Ik heb de tijd kunnen nemen voor de coassistent en het gevoel gehad dat ik haar het mooie van het vak heb laten ervaren. Ten aanzien van het leerproces zal elk individu waarschijnlijk op een andere manier geprikkeld moeten worden. Ik had erg de neiging om lacunes zelf in te vullen en een consult af te ronden, het over te nemen van de coassistent. Dit stapje terug moeten doen en gericht zijn op wat de ‘student’ op dit moment van mij nodig had, is een heel andere manier van werken in de spreekkamer. Als de constructie verder invoering vindt in het basiscurriculum van de huisartsopleiding, dan zou het fijn zijn om hierin onderwezen te worden. Al met al heeft deze pilot mij geleerd te reflecteren op het eigen en andermans handelen, te delegeren en het vak door de bril van een ‘buitenstaander’ te bekijken en een bepaalde verwondering die voor mij al normaal was geworden, opnieuw te beleven. Ik heb het ervaren als leuk en leerzaam en zeker niet meer eng. Voor de toekomst kan ik de constructie warm aanbevelen. Aandachtspunten: • Begeleiding alleen in deze constructie als de AIOS er zijn/haar hoofd vrij voor heeft. Als het leerproces van de AIOS nog veel inspanning vergt, is het niet haalbaar om ook de coassistent voldoende tijd te geven • • Tijdstip van begeleiding bij voorkeur in de laatste 6 maanden van opleiding AIOS Didactisch onderwijs aan AIOS met name over leerprocessen noodzakelijk. op één lijn 40
11 Online Touch Home