op één lijn 43 2e uitgave 2012 Mijn directe collega (een Engelse GP-trainee) bracht twee artikelen in over de nadelige effecten en ethische aspecten van het Engelse beloningssysteem voor huisartsen. Dit Payment-for-Performance systeem is geautomatiseerd, en werkt deels via afvinklijsten. De gemiddelde huisarts verdient er circa 20% extra mee. Community werk Ik liep mee met een ergotherapeut. We moesten de hulpvraag inschatten die er na ontslag zou zijn en welke hulpmiddelen daarbij nodig waren (hoog-laag bed, rollator, po-stoel). Ook deden we follow-up bezoeken na ontslag. Op een woensdag was er de maandelijkse ‘bereaved relatives’ avond. Hiervoor worden de nabestaanden uitgenodigd van patiënten die ongeveer een half jaar geleden in het hospice of in de bijbehorende ‘community’ zijn overleden. De kapelaan hield een kort praatje, kaarsen werden aangestoken en de namen van de overledenen werden voorgelezen. De termijn van zes maanden is gekozen omdat daarna de aandacht en telefoontjes van vrienden en bekenden vaak afneemt, terwijl de familieleden vaak nog volop in rouw zijn. Het was boeiend om met twee families te spreken, en om te zien in welke fase van rouw zij zaten. Ze probeerden het leven op te pikken, zo goed en zo kwaad als dat gaat. Er waren vrijwilligers aanwezig, beknopt getraind in communicatie met deze familieleden en er werd gepolst of mensen behoefte hadden aan individuele of groepsgesprekken. Dit zijn dan wel geen hulpverleners, maar vaak vinden mensen het prettig om na een half jaar nog eens met een complete buitenstaander stil te staan bij de overledene en het stervensproces. Na afloop kwamen we met het team nog even bij elkaar om te inventariseren of er ‘probleemgevallen’ waren die acute nazorg nodig hadden, dat vond ik goed en waardevol. Ook vergezelde ik een gespecialiseerde ‘community nurse’, op huisbezoek bij twee nieuwe verwijzingen van huisartsen, die hulp vroegen bij begeleiding van deze oncologiepatiënten. We bezochten een 94-jarige dame in een verzorgingshuis met een vaginacarcinoom (zij zat er stralend bij, had geen fysieke klachten en leek volop van haar kopje melkthee en de goede dagen te genieten) en een 80-jarige man met een longcarcinoom met hersenmetastasen. Hij lag op een bovenkamertje in bed, en voor hem en zijn vrouw was het korte ziekteproces nogal moeilijk te bevatten. Hij was erg emotioneel, liep tegen praktische problemen aan en het bleek snel dat hij niet goed de uitgebreidheid van zijn ziekte kende. Daarnaast had hij moeite met praten door de metastasen. Deze nurses doen huisartsenwerk, zij combineren medisch handelen (zij kunnen zelf subcutane (morfine)behandeling starten) met het psychosociale. Bij problemen leggen ze contact met een ‘consultant’ (net zoals wij een palliatief consulent zouden bellen). Mee met een huisarts: herkenbaar Ook liep ik een dag mee met een huisarts uit een naburig stadje met een aantekening in palliatieve zorg die wekelijks naar het hospice komt. ’s Ochtends hadden we een visite bij 22 een 90-jarige dame in een aanleunflat. Zij was die ochtend verward in haar pyjama langs de kant van de weg gevonden en met een ambulance naar het ziekenhuis vervoerd. Na het meten van de bloeddruk, werd de dochter gebeld met het verzoek haar bejaarde moeder te komen halen. Die belde op haar beurt de huisarts: hoe moest het verder? Erg herkenbaar! We spraken de medische manager van de praktijk. Zij was onder de indruk van het Nederlandse telefonische triagesysteem door de doktersassistente, met behulp van de NHG-telefoonwijzer. Zij vroeg me direct eentje voor hun praktijk te bestellen. Ze willen zelfs een vertaalbureau gaan inhuren om het boek te kunnen gebruiken in hun gezond heids centrum! Wat me opviel aan het huisartsenspreekuur was het gebrek aan richtlijnen (geen huisartsstandaarden, maar wel tweedelijns richtlijnen), het relaxte tijdschema en de ruimhartigheid waarmee recepten voor antibiotica werden verstrekt. Heel leuk om even terug te zijn in de huisartsenpraktijk, met huiduitslag, een prolaps, depressie en verstuikte enkels…. Geleerd De laatste weken merkte ik dat ik in het hospice als bijnavolwaardig zaalarts meedraaide. We hebben interessante en indrukwekkende casuïstiek op de afdeling gehad. In de laatste week werd een 21-jarige vrouw met eindstadium acute myeloïde leukemie binnengebracht. Dat was schrikken. Er overlijden veel mensen binnen korte tijd, ieder met een eigen verhaal. Er liggen niet alleen mensen met kanker, maar ook met COPD, hartfalen en ALS. Er lag een oude heer met een C2-impressiefractuur (een niercelcarcinoommetastase) met een harde nekkraag. Hij lag de hele dag in bed, hoewel de artsen hem vertelden dat hij mocht mobiliseren ‘op eigen risico’. Een vreselijk gezicht. Of een 72-jarige vrouw met MS die alleen nog haar ogen kon bewegen, knipperen, naar links en rechts kijken. Ik raakte al gefrustreerd als ik naar haar keek, want cognitief was ze 100%. Misschien zijn er opties, zoals een laserlampje waarmee ze letters zou kunnen aanwijzen? Tegelijkertijd vraag ik me af of er in Nederland nog veel mensen met MS in dit laatste stadium belanden in verband met de optie van euthanasie in Nederland? Wat betreft medisch handelen bij symptomen zoals pijn, benauwdheid, onrust en angst voel ik me steeds vertrouwder. Mede door de goede begeleiding van collega’s en supervisors. Kortom, een zeer heftige maar leerzame zes weken.
23 Online Touch Home