2e uitgave 2014 Onderwijs aan de Huisartsopleiding Maastricht Vijf jaar ‘Leiderschap & management’ DOOR MARIJN VAN OORD, HUISARTSDOCENT ‘LEIDERSCHAP & MANAGEMENT’ Waarom aandacht voor Leiderschap & Management (L&M)? We leiden onze AIOS op in misschien wel het mooiste vak dat er bestaat. Een vak ook, dat continu aan verandering onderhevig is, waarbij zowel de zorgvragen als de praktijkorganisaties steeds complexer worden. Ik zie L&M als tools om in al deze hectiek plezier in het werk te houden. Plezier dat zich uit in positieve energie en het gevoel in balans te zijn. Plezier dat tegelijk oorzaak en gevolg is van goede patiëntenzorg. Wat zijn mijn uitgangspunten in het onderwijs? Om L&M te kunnen zien als tools voor werkplezier is het volgende nodig. Ten eerste: aandacht voor je praktijkorganisatie is niet iets wat bovenop je gewone werk komt, maar het is de basis voor je werkzaamheden. Als je wilt dat je praktijkorganisatie uitstraalt wat jij wilt betekenen voor je patiënten, en als de praktijkorganisatie het middel is om je doelen te bereiken, besteed dan eerst aandacht aan je organisatie. Een soepel lopende praktijkorganisatie komt immers niet uit de lucht vallen. Ten tweede: neem je eigen doelen als vertrek – en ijkpunten bij het (in)richten van je organisatie. Het bepalen van je eigen koers vraagt om drie oriëntaties: • de persoonlijke oriëntatie, waarin je nadenkt wie jij als arts wilt zijn en wat jij onder goede zorg verstaat • de oriëntatie op de omgeving, waarin je kijkt welke ontwikkelingen er zijn en wat daarin voor jou kansen en bedreigingen zijn • de oriëntatie op de praktijk, waarin je kijkt naar de sterke en zwakke kanten van de praktijkvoering • welke koers ga ik varen en hoe richt ik mijn praktijkorganisatie daarvoor in? Ik laat de AIOS ervaren dat het bij het runnen van een praktijk gaat om het – proactief – gebruiken van je gezonde verstand en de sociale vaardigheden die je als huisarts ‘in huis’ hebt. Hoe ziet het programma er uit? Bovengenoemde uitgangspunten worden verduidelijkt en praktisch toepasbaar gemaakt in 8 dagdelen, verdeeld Jaar 1 en Jaar 3. Thema’s die hierbij aan de orde komen zijn: de principes van leiderschap (Stephen Covey), de drie oriëntaties, samenwerken in de stuurhut, leiding geven aan medewerkers, het inrichten van de werkprocessen en leiding geven aan veranderingen. In het eerste jaar ligt de nadruk op het leren kijken naar de praktijk als bedrijf. In het derde jaar gaat het om leren verwezenlijken van je droom: waar wil je naar toe en wat helpt je om daar te komen? Daarnaast zijn er drie dagdelen door externen met als thema’s waarnemen, HIDHA of associatie en de regionale huisartsenorganisatie. Wat zijn de ervaringen? Zelf ervaar ik de discussies met de AIOS als zeer boeiend en inspirerend. Het is leuk om te zien dat het gevoel van L&M als een ‘black box’ plaats maakt voor de ervaring van de AIOS dat ze met hun gezonde verstand en sociale vaardigheden al veel managementvragen kunnen hanteren. Opvallend is dat vrijwel alle AIOS aan het einde van het derde jaar zichzelf zien als toekomstig praktijkhouder. Wat zijn de plannen? De komende tijd zal er een verandering optreden van mijn rol als docent. De gedachte is dat ik van uitvoerend docent steeds meer begeleidend docent word en dat de programma’s gegeven gaan worden in samenwerking met de HABs en de groepsbegeleiders. Tevens zal het programma aangepast moeten worden op basis van de nieuwe landelijke opleidingseisen (in de vorm van de ‘kenmerkende beroepsactiviteiten’). Daarnaast ben ik bezig met de oprichting van G&P leiderschapsontwikkeling (www.gripenplezier.nl), waarmee ik mij wil bezig houden met training, coaching en praktijkadvisering op het gebied van L&M voor gevestigde of pas startende huisartsen. Een logisch vervolg van de succesvolle programma’s op de terugkomdagen voor opleiders in 2012 en 2103. 37 op één lijn 49
38 Online Touch Home