1 e uitgave 2015 RAAK-PRO studie De eerste interessante bevindingen DOOR LOES VAN BOKHOVEN, SENIOR ONDERZOEKER1 EN HUISARTS IN ELSLOO ‘Stimuleren van zelfmanagement’, ‘verbinden van zorg en welzijn’, ‘sociale wijkteams’, ‘de doelen van de patiënt centraal’, ‘interprofessioneel samenwerken’, ‘individueel zorgplan’. Het is maar een greep uit de strategieën die zijn ontwikkeld om de zorg voor het toenemende aantal mensen met een chronische aandoening efficiënter en meer patiëntgericht op te zetten. Maar hoe doe je dat in de praktijk? Je kunt toch niet de klaverjasavond van je oudere patiënten gaan regelen? En een uitgebreid gesprek over wat de patiënt wil, kost toch gewoon teveel tijd? Moeten we het dan tijdens het multidisciplinair overleg hebben over hoe vaak de patiënt onder de douche wil?1 Uit literatuuronderzoek blijkt dat er nog maar heel weinig bekend is over hoe je in de praktijk een zorgplan opstelt, waarin de doelen van de patiënt centraal staan en zorgt dat de verschillende bij de zorg betrokken professionals goed op één lijn komen. Promovendi Stephie Lenzen en Jerome van Dongen proberen met hun onderzoek praktische handvatten te ontwikkelen die direct toepasbaar zijn in de praktijk. De afgelopen periode hebben ze daarvoor eerst de knelpunten in de dagelijkse praktijk in kaart gebracht. Dat leverde een paar interessante bevindingen op. Veel zorgplannen blijken zich te concentreren op de biomedische problemen. De sociale en emotionele problemen zijn wel heel belangrijk, maar veel lastiger om te zetten in (behandel)doelen. Om een goed zorgplan te kunnen maken, hebben niet alleen professionals, maar ook patiënten nog wat te leren. Zij moeten leren bedenken welke activiteiten waardevol voor hen zijn in hun dagelijks leven. Bij het opstellen van een zorgplan denken we als professionals dat we patiëntgericht werken, maar in het zorgplan blijken vaak toch vooral de doelen van de professionals terecht te komen. Die te rooskleurige inschatting van het eigen functioneren, is ook te zien als professionals hun activiteiten onderling 1 Namens het RAAK projectteam; RAAK-PRO richt zich op het versterken van het praktijkgericht onderzoek aan hogescholen, in samenwerking met de beroepspraktijk, en op het intensiveren van de relaties met andere kennisinstellingen. afstemmen tijdens een interdisciplinair overleg. De professionals blijken in interviews tevreden over het verloop van de bijeenkomst, maar bij observatie van wat er in de praktijk gebeurt, blijkt het vaak vooral een uitwisseling van ervaringen (door een collega plastisch ‘sociaal vlooien’ genoemd), worden vaak geen afspraken geformuleerd en staan ook hier vooral de vragen en doelen van de professionals centraal. Daardoor is het overleg niet efficiënt en niet erg patiënt gericht. Herkenbaar? Op basis van deze knelpunten hebben Stephie en Jerome twee interventies ontwikkeld met als doelen: • Zowel zorgverlener als patiënt te ondersteunen in het gezamenlijk opstellen van doelen en actieplannen van de patiënt • Teams ‘op maat’ te ondersteunen in het verbeteren van de interprofessionele samenwerking rondom de doelen en actieplannen van de patiënt om zo de zorgkwaliteit te verbeteren. Op dit moment worden de interventies in een paar praktijken uitgeprobeerd. De deelnemende professionals en patiënten geven voortdurend feedback. Op die manier kunnen de interventies nog beter worden aangepast aan de dagelijkse praktijk. In september zijn de interventies klaar voor meer grootschalig gebruik in de praktijk. We willen dan nog wel een tijdje de vinger aan de pols blijven houden om eventuele kleinere knelpunten eruit te halen. Meer weten of interesse om in het najaar ervaring te gaan opdoen met het efficiënter opstellen van patiëntgerichte individuele zorgplannen en het verbeteren van het interprofessionele overleg? Stuur een mail aan Stephie Lenzen (stephanie.lenzen@zuyd.nl) of Jerome van Dongen (jerome.vandongen@zuyd.nl) 11 op één lijn 51
12 Online Touch Home