op één lijn 51 1 e uitgave 2015 Gehandicaptenzorg Maasveld test zorgmodule Palliatieve Zorg 1.0 uit DOOR ANNEMIEKE WAGEMANS, AVG EN ONDERZOEKER VAKGROEP HUISARTSGENEESKUNDE UM Mensen met een verstandelijke beperking wonen vaak langdurig in een instelling. Maasveld in Maastricht is een zorginstelling waar sommige bewoners al dertig jaar wonen en anderen op het einde van hun leven komen wonen. Het is voor alle bewoners de bedoeling dat ze er tot het einde van hun leven kunnen blijven en kunnen doodgaan. Vanwege het feit dat mensen sterven in Maasveld is er altijd veel belangstelling geweest voor palliatieve zorg. Eind 2013 is er een landelijke module Palliatieve Zorg 1.0 uitgebracht, bedoeld om toe te passen in de hele breedte van de gezondheidszorg. Maasveld heeft van ZonMw subsidie gekregen om de Zorgmodule Palliatieve Zorg 1.0 te testen in de gehandicaptenzorg. De module wordt ook bij huisartsen, hospices en ziekenhuizen getest en zal vervolgens in een aangepaste 2.0 vorm worden uitgebracht. Bij het testen van de zorgmodule was de uitdrukkelijke wens van de directie van Maasveld dat de verzorgenden en verpleegkundigen van de afdeling niet te veel belast werden door het gebruik van de zorgmodule. Er ligt al veel druk op de afdelingen om gegevens bij te houden van patiënten. Werken in duo’s Daarom is een oplossing gevonden in de vorm van een checklist waarmee de verpleegkundige en de dokter samen de items van de zorgmodule doorlopen. Indien dokter en verpleegkundige samen het begin van het palliatieve traject markeren met de positieve beantwoording van de surprise question, organiseren ze de zorg met behulp van de checklist. De surprise question is: ‘zou het u verbazen als deze patiënt binnen een jaar zou komen te overlijden?’. De vraag is niet bedoeld om een voorspelling te doen, maar om het begin van de palliatieve fase te markeren. De arts beschrijft in het medisch dossier wat de bewoner nodig heeft. Dit verslag vormt de basis waarmee de verpleegkundige verder kan werken. Het doel waarover de verpleegkundige rapporteert, is geformuleerd als: ‘[Naam] brengt haar (of zijn) laatste levensfase comfortabel door, door het voorkomen en/of verlichten van het psychisch en/ of lichamelijk lijden’. De verpleegkundigen zijn positief over dit doel omdat ze de bewoner centraal kunnen stellen en toch goed op doelen kunnen rapporteren zoals het zorgkantoor van ze vraagt. Sterker nog, ze rapporteren uitgebreider dan voorheen omdat de huidige doelen passend geformuleerd zijn. Ze vinden dat hun werk daardoor wordt verlicht. Ze kunnen meer aandacht besteden aan de bewoner die aangeeft wat er nodig is. In gesprekken met familie, verpleegkundige van de afdeling en de arts wordt in het kader van palliatieve zorg het beleid zo goed mogelijk afgesproken. De uitkomsten van deze zogenaamde advance care gesprekken worden vastgelegd in het verpleegkundig en medisch dossier. Ook de huisartsenpost die avond-, nacht- en weekenddiensten verzorgt in Maasveld, is tevreden omdat het beleid goed is afgesproken en toegankelijk gerapporteerd. De checklist wordt maandelijks (indien nodig vaker) door de dokter en de verpleegkundige doorgenomen en waar nodig worden er afspraken aangepast. Het methodisch werken bevalt goed en de inhoud van de zorgmodule past uitstekend bij de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. De zorgmodule heeft door de methodische aanpak het werk makkelijker gemaakt op de afdeling en heeft ervoor gezorgd dat het beleid regelmatig wordt geëvalueerd en bijgesteld en makkelijker beschikbaar is. 6
7 Online Touch Home