op één lijn 53 3e uitgave 2015 Van de voorzitter Nieuwe doelen, maar waar is de eerste lijn? DOOR JOB METSEMAKERS, VOORZITTER VAKGROEP HUISARTSGENEESKUNDE UM Begin september hebben de Verenigde Naties de 8 Milleniumdoelen vervangen door 17 Sustainable Development Goals (SDG’s). Het is de bedoeling dat deze SDG’s de richtlijn voor verder beleid vormen in de komende decennia. De doelen zijn als slogans geformuleerd: No Poverty (SDG 1), Zero Hunger (SDG 2). De derde SDG gaat over gezondheid en luidt: Good Health and Well- being. Nu lijken de eerste twee genoemde doelen niet direct relevant voor de Nederlandse situatie. Maar dat is onjuist. In Nederland leven ook steeds meer mensen in armoede en honger. Het treft mensen met een lagere scholing het hardst, terwijl die mensen juist een slechtere gezondheidstoestand en levensverwachting hebben. Deze is op 25-jarige leeftijd voor mensen met lagere scholing maar liefst 20 jaar minder dan de levensverwachting van iemand met universitaire opleiding. Investeren in bestrijding van honger en armoede, en stimuleren van onderwijs en opleiding is dus belangrijk. Een dergelijke aanpak heeft op termijn effect op de gezondheidsstatus van de populatie. En omgekeerd geldt dat een gezonde populatie nodig is om andere doelen, zoals economische groei (SDG 8: Decent Work and Economic Growth), te behalen. Naast waardering voor deze nieuwe doelen is er ook kritiek op de soms wat kort door de bocht geformuleerde statements. Natuurlijk worden deze weer uitgewerkt in een aantal concrete “targets”, alhoewel die soms ook nog vaag zijn. Good health (SDG 3) wordt uitgewerkt in: “Ensure healthy lives and promote wellbeing for all at all ages.” Om dat doel te bereiken, geldt voor iedereen “access to quality essential health-care services”. Maar wat zijn “essential health-care services”? De benoeming van primary health care services als onderdeel van de relevante zorg zou wel op zijn plaats geweest zijn. Eigenlijk is het een grote omissie om die rol niet veel duidelijker te benoemen en te verbinden met andere doelen zoals Decent Work and economic growth (SDG 8), Sustainable Cities and Communities (SDG 11), Reduced Inequalities (SDG 10). Verschillende partijen waaronder de World Organisation of Family Doctors (WONCA) zijn er niet in geslaagd om “Primary Care” op dit moment, in de tekst te laten opnemen. Bij de 4 verder uitwerking zullen we onze unieke waarde moeten blijven bevechten. De nieuwe Sustainable Development Goals laten zien hoeveel werk er nog te verrichten is op wereldniveau en dicht bij huis. Als artsen hebben we de neiging om ons op het doel “Good Health” te richten. Laten we beseffen dat de interactie tussen de doelen ook betekent dat wij als huisartsen ons moeten uitspreken over de aanpak van goed onderwijs, ongelijkheid, honger en armoede. We zijn dan ‘health advocate’; belangenbehartiger voor onze patiënten en de gemeenschap waarin ze wonen. Dit past bij wijkgericht werken en de samenwerking van huisartsen met medewerkers van gemeentelijke instellingen. De optimale samenwerking zal langzaam moeten groeien op basis van wederzijds vertrouwen. Ik begrijp dat niet iedereen zal instemmen met deze meer politieke opstelling, die ik voorsta. Juist nu hebben we een kans om gemeentelijke beleidsmakers te laten zien hoe welzijn van belang is voor gezondheid. Interessante vraag is ook, hoe we de rol van ‘health advocate’ in het onderwijs en de huisartsopleiding inbrengen. Laten we beginnen er kennis van te nemen en erover te praten. Wellicht kan een praktijkanalyse zicht geven op enkele SDG’s zoals armoede, honger, gezondheidstoestand en deelname aan onderwijs. Door praktijken te vergelijken kan duidelijker worden waarom er verschillen in zorgvraag bestaan tussen praktijken. Het is de opzet dat de geformuleerde SDG’s in 2030 gerealiseerd zijn. Dat blijft ambitieus. Maar het is goed ambities te hebben. The Global Goals For Sustainable Development:
5 Online Touch Home