1 e uitgave 2016 Kijken in een andere keuken Home Zweed home DOOR BABETTE DOORN, BELEIDSMEDEWERKER Eudebeudebeu? Recent liep ik een paar dagen mee met huisartsen in midden Zweden, in Örebro (spreekt uit: Eurebroe) län. Dat waren niet allemaal Zweedse huisartsen. De ‘buitenlanders’ vertelden eerlijk dat ‘huisarts zijn’ in Zweden bij lange na niet zo boeiend en veelzijdig is als in hun land van herkomst. Velen keren na een aantal jaren terug. Ik zag heel weinig productiviteit en het woord efficiency leek onbekend. De Zweedse huisartsen die ik sprak, maakte het niet zoveel uit. Ze schrokken van de gemiddelde consultduur in Nederland en concludeerden meteen dat er dan wel veel antibiotica zullen worden voorgeschreven. In Zweden zijn huisartsen bijna allemaal in loondienst van een overheidsinstantie. Je ziet daar zelden een huisartsondernemer en wie het wil proberen, krijgt een berg aan blokkades voorgeschoteld. Aangezien ik niet teveel negativiteit over u wil uitstorten, maak ik een sprongetje naar mijn primaire leereffect: we hebben het in Nederland erg goed voor elkaar, en ook bij uitstek in de huisartsgeneeskunde. Het is zoals het is Het lijkt soms zo banaal dat ‘alles is zoals het is’. Ik sprak daarover in de wandelgangen van ons Debyeplein met emeritus hoogleraar Harry Crebolder. Hij vertelde dat hij in een werkgroep van H&W zit, die zich buigt over de geschiedenis van de Huisartsgeneeskunde. Harry heeft een groot deel van die geschiedenis zelf meegemaakt, dus hij lijkt mij een vrij betrouwbare bron. Het eerste artikel in die reeks is net verschenen in H&W. Ga het lezen, ook de jongere huisartsen onder u. Dat ‘het is zoals het is’, is te danken aan de beroepsgroep zelf. Alles wat we hebben in de eerstelijn, is door en voor huisartsen ontstaan. Dat lijkt heel normaal, maar toen ik in Zweden was, viel me meteen op dat het daar totaal anders is. Daar is het, zoals anderen willen dat het is, inclusief standaard bedrijfskleding (een soort OK-outfit met klompen) voor iedereen die in hetzelfde gebouw werkt. Zie dat maar eens te veranderen! De jonge generatie aldaar komt regelmatig in het buitenland, ook in Maastricht of elders in Nederland. Zij willen graag hun situatie veranderen, maar dat is enorm lastig gezien hun geschiedenis en ‘systemen’. De wetenschap van de huisartsgeneeskunde, daar wordt in Zweden ook jaloers naar ons gekeken, dat staat nog in de kinderschoenen. Ze doen wel ‘iets aan EBM’, er is een aantal gepromoveerde huisartsen maar die hebben weinig met de dagelijkse praktijk van doen. Research schools zoals CAPHRI, bestaan daar niet en het verklaart onder andere het gebrek aan samenhang in het onderzoek en de beperkte overdracht van kennis. Tot slot: het opleiden Ik vroeg een uit Australië afkomstige huisarts wat en hoe zijn studenten en aios in opleiding leerden in het centrum waar hij werkte. Hij liet me de agenda’s van het spreekuur van alle artsen zien in één scherm. Ik zag ‘geblokte middagen’ voor zelfstudie en bij twee van de vijf artsen stonden 2 patiënten die ochtend ingepland, verder wat telefoontjes en een lange lunch. “Any questions left?” Huisarts in opleiding worden gaat daar ook totaal anders dan in Nederland. Als een student of anios interesse heeft, dan meldt hij zich bij de ‘director of studies’ (elke specialisatie heeft er een), en die vraagt dan aan een centrum of die persoon zijn opleiding daar kan volgen. Als de praktijk en de contactpersoon van de lokale overheidsinstantie (i.v.m. de arbeidsvoorwaarden) instemmen, dan krijgt de aios een vijfjarig contract met die (vaste) praktijk. Vragen naar een opleiderscurriculum leek me niet meer echt nodig. Voor het eerst dat ik in Zweden was, verlangde ik naar huis. De moraal van dit verhaal Blijf gerust klagen, want het kan altijd beter. Blijf vooral ook positief, want het kan ook altijd slechter. Je hoeft daar niet ver voor te reizen. Aangezien we alle huisartsen die onze studenten een werkplek in de huisartsgeneeskunde bieden en of aios opleiden en zelf mee-leren, dus niet genoeg kunnen koesteren, hebben we als blijk van erkenning een dubbelzijdig leesbare sticker voor in de praktijk laten maken. Een aantal van u heeft ons feedback op het ontwerp gegeven waarvoor dank. Zoveel mensen zoveel wensen, dus het is een compromis geworden. U krijgt er een paar, zodat u, waar u wilt, kunt laten zien dat bij u ‘(huis)artsen van de toekomst’ worden opgeleid. Zichtbaar voor patiënten en iedereen die de praktijk bezoekt. U krijgt ze t.z.t. vanzelf toegestuurd. Gezondheidscentrum Heer in Maastricht heeft de afbeelding al op hun website gezet: www.gezondheidscentrumheer.nl/praktijkinformatie Hopelijk blijft u zelf ook nog lang bij ons ‘plakken’! 5 op één lijn 54
6 Online Touch Home