Podium Wat vindt Bruines dan van de uitslag dat bijna 3 jaar na invoering, 16 procent van de ondervraagden zei dat hun gemeente niet AVG-compliant werkt? Palmen onderkent daarbij de ingewikkeldheid van al die verschillende regels en regelingen. Bruines vindt desalniettemin de AVG hele relevante wetgeving. “We zien een enorme ontwikkeling naar datagestuurd werken, besturen en beleid maken. Daar hebben we uitermate zorgvuldig mee om te gaan. Binnen Smart Cities is sprake van dataverzameling van niet-persoonsgebonden gegevens, zoals luchtkwaliteit en verkeerstromen. Maar ook van gegevens die wel zouden kunnen terugleiden naar een persoon, zoals het controleren van betaald parkeren door het scannen van kentekens. Wij krijgen vragen over het koppelen van bestanden en dan komen we al snel op een glibberig vlak. We moeten spelregels hebben hoe in de dagelijkse praktijk om te gaan met digitale informatie.” Bruines weet dat de VNG hiervoor de principes voor de digitale samenleving heeft opgesteld. “De basis is dat we transparant zijn in wat we doen: welke data verzamelen we als gemeente en hoe zijn onze algoritmes opgebouwd. Hoe meer mogelijk is, hoe meer transparantie nodig is.” Handreiking of handrem? Palmen vraagt zich af of de VNG geen handvatten moet geven aan gemeenten die worstelen met hun informatiebeleid, omdat de nodige kennis ontbreekt in hun organisatie. Bruines legt uit dat wetgeving voor iedereen geldt, maar dat gemeenten vrij zijn in de manier waarop ze die uitvoeren, met welke partijen en met welke ICT-systemen. “De gemeenteraad is onze baas, maar bepaalt niet welke systemen we moeten kopen. Wel kunnen ze beleid maken, zoals de voorkeur voor open source aangeven. En de VNG biedt handvatten via Common Ground.” Dat leidt tot een dilemma bij Palmen. “Aan de ene kant is het super dat de VNG vanuit een centrale rol handvatten biedt. Maar de kennis zit bij de leveranciers en er zijn net zoveel leveranciers als gemeenten. De lokale overheid staat bekend om haar versnipperde ICT-landschap. Hoe kan de VNG dan een handreiking geven die gemeenten kunnen volgen? Werkt dat niet als een handrem?” Bruines kan zich voorstellen dat handreikingen bijvoorbeeld aangeven hoe gemeenten de dingen die zij moeten doen, kunnen organiseren. “De partijen die je betrekt bij het uitvoeren daarvan, daar heeft een gemeente eigen keuze in. Maar sommige dingen moet je als gemeenten niet meer zelf willen. We zien steeds meer dat gemeenten kant en klare systemen kopen en abonnementen op standaard applicaties. Den Haag bouwt grote systemen ook niet zelf, wij kunnen die kennis allemaal niet in huis halen. Dat betekent wel dat we in de inkooprol heel precies moeten weten wat we nodig Nummer 38, april 2021 hebben. Kleinere gemeenten doen steeds meer samen: beheer, ontwikkeling en inkoop. De VNG kan handreikingen doen over hoe in te kopen.” Minister van Digitale Zaken Tot slot wil Palmen weten of Bruines denkt dat gemeenten over 10 jaar digitaal vaardiger zullen zijn dan nu. En of een minister van Digitale Zaken daarbij gaat helpen. “Ik weet niet of een minister van Digitale Zaken alles oplost”, mijmert Bruines. “Het risico bestaat ook dat wanneer we één persoon hebben die over dat onderwerp gaat, de rest achterover gaat leunen omdat het hun pakkie-an niet meer is. Ik herinner me dat Frictie tussen snel willen handelen en gemeenten die zich aan de regels moeten houden we ooit riepen dat cultuur en financiën samengevoegd moesten worden om de geldproblemen in die sector op te lossen. Dat werkte ook niet.” De sleutel zit in beleid en uitvoering, vindt zowel Bruines als Palmen. “We moeten die dichterbij elkaar brengen”, zegt Bruines. “Uitvoering ziet de dagelijkse praktijk van beleid, maar die ervaringen worden nu niet echt terugvertaald naar beleid. Dat zou wel moeten. Daar komt gelukkig wel meer aandacht voor.” Gevraagd naar een uitsmijter, heeft Bruines er wel een klaar liggen: “De politieke aandacht voor digitale zaken is niet groot. Ik wil iedereen die dit leest vragen om digitalisering hoger op de bestuursagenda te zetten. Het raakt namelijk aan alle beleidsterreinen waar men zich wél druk om maakt.” Het Digitale OverheidsOnderzoek: Gemeente 2030, uitgevoerd door marktonderzoeksbureau Markteffect, kunt u downloaden via: ibestuur.nl/nieuws/informatieveiligheid-afgenomen-bij-ruim-eenderde-van-de-gemeenten-sinds-coronacrisis 59
60 Online Touch Home