Boa’s uitgerust met een bodycam: balans zoeken tussen veiligheid en privacy. beeld: anp/robin utrecht Hij wijst op een andere valkuil van datagestuurd werken: het risico dat het de focus op efficiency nog verder vergroot. “De overheid stuurt de laatste 25 jaar sterk op efficiency. Onze raden houden zich steeds meer bezig met cijfermatige onderbouwingen, ook in jaarrekeningen en begrotingen. Wat je wenst vanuit je politieke overtuiging is vaak niet eens meer een discussie! Dat vind ik zorgelijk. Datagedreven werken kan dit versterken, wanneer je het uiteindelijke doel niet meer ziet omdat je focust op de cijfers, de data. Als je datagedreven werken op deze manier inzet, dan raakt je visie, je ideologie, steeds meer uit beeld.” Verantwoording organiseren Datagedreven werken brengt een nieuwe dynamiek met zich mee, met nieuwe vragen en een ander soort verantwoording die je moet organiseren, zegt De Vries: “Het hoort een plek te krijgen in onze governance. Waarin we onderscheid maken tussen toepassingen in de publieke, de publiek-private en de private sector. Over het private domein kunnen we als overheid afspraken maken met marktpartijen, in onze klassieke regulerende rol. In het publiek-private domein maken we aanvullenNummer 38, april 2021 de afspraken als deelnemer. En in het publieke domein moeten we onze verantwoording goed inrichten. En afspraken maken over zaken als datakwaliteit, waarvoor we data gebruiken en welke grenzen we hanteren in datagedreven werken.” Die afweging is nooit zwart-wit, zegt ze, maar is afhankelijk van het doel dat je wilt bereiken. Dat kunnen complexe afwegingen zijn, maar dat is nou net iets waar burgemeesters wel raad mee weten. Backhuijs: “Het is per definitie bestuurlijk handwerk om een beslissing te nemen over dingen die niet vergelijkbaar zijn. Dat verandert niet nu datagedreven werken steeds gangbaarder wordt. Er komen wel nieuwe afwegingen bij, bijvoorbeeld over privacy en veiligheid. Het is dan aan bestuurders om alle aspecten goed inzichtelijk te hebben en de risico’s te benoemen. Zodat je maatregelen kunt nemen om die risico’s te beperken.” De Vries onderschrijft dat: “Een afweging maken tussen verschillende dilemma’s is ons dagelijkse werk. En dat geldt ook voor het gebruiken van data.” Als dat gebeurt in een inhoudelijk debat met college en raad, dan is datagestuurd werken een nieuw middel om een politiek doel te realiseren. Dan kan datagestuurd werken prima samengaan met visie, luidt de gezamenlijke conclusie. i19
84 Online Touch Home