nisatie ingericht voor het afwikkelen van Woo-verzoeken? Opvallend is dat de afdelingen archivering en Wob-verzoeken vaak totaal gescheiden van elkaar opereren, terwijl archivarissen ook Woo-specialisten kunnen worden voor gevraagde informatie.” Welke rol dicht u het RDDI toe? “Kwijtraken van bestanden gebeurt nog te vaak, en tart het het recht op informatie. Het RDDI is daarom de komende jaren van groot belang.” Hoe kunnen overheden hun mensen meer bij de Woo betrekken? “Door openbaarheid onderdeel te maken van hun dagelijks werk, met instructie en bijscholing voor het inspelen op dat recht op informatie. En dat de centrale informatiesystemen zo worden ingericht dat alle ambtenaren ervan gebruikmaken. Of organisaties die handschoen oppakken wordt de spannende vraag.” Hebben ambtenaren straks de hele dag een extra spanning dat al hun werk openbaar kan worden, dat ze in een glazen kooi werken? “Fascinerend idee, want we hebben toch al een Wet openbaarheid bestuur? Bovendien: het grondrecht om de overheid te controleren zou het uitgangspunt van iedere ambtenaar moeten zijn. Je salaris wordt betaald van het belastinggeld van burgers, dus mogen zij ook vragen om verantwoording. E-mails vallen onder dat controlerecht. Als je achter je werk staat, hoef je openbaarheid niet te vrezen. Als je niet wilt dat e-mails openbaar worden, moet je de telefoon pakken.’ Daar zijn we dan; veel meer bellen want gesprekken zijn nog vrij… “Dat is een risico, maar dat bestaat nu al. Cultuurverandering begint met alles archiveren voor beschikbaarheid, ook app-berichten. Regelmatig eventjes je geschiedenis wissen, zoals een wethouder suggereerde, kan echt niet meer.” Als journalist vind ik dat niet kunnen, maar als wethouder zou ik wel uitkijken… “De Woo biedt ook uitzonderingsgronden. Vertrouw daarop. Wat geheim moet blijven kan door die ‘tenzij-en’ geheim blijven. Overigens vind ik dat journalisten van hun kant te vaak alle documenten vragen, dus hun informatievraag te weinig specificeren. Dat maakt de afhandeling van verzoeken lastig en tijdrovend. Als belangrijke beleidsstukken standaard actief en 28 direct bij de besluitvorming openbaargemaakt worden, zal dat voor velen al volstaan en scheelt dat Woo-verzoeken.” Elke overheid moet een contactpersoon aanstellen, is dat zoiets als de Functionaris Gegevensbescherming voor privacy? “Dat is niet helder. Ik merk dat informatieverzoeken nu vaak onnodig worden gejuridificeerd. De bedoeling is dat de contactpersoon constructief meewerkt aan informatieverzoeken, dejuridiserend en informeel afhandelend. Dat klinkt in ieder geval als een mooi streven en kan bijdragen aan de cultuurverandering.” Cultuurverandering begint met alles archiveren voor beschikbaarheid, ook app-berichten Uw eindconclusie in een publicatie in Computerrecht luidt: ‘De Woo is oude wijn in nieuwe zakken’. Waarom? “Voor 99 procent is de inhoud gelijk aan de Wob. En geeft het de opdracht te gaan werken aan een transparante informatiehuishouding. Daarvan zegt het Rijk dat het zeven jaar vergt. De wet kan een stimulans zijn voor een mentaliteitsverandering, vanuit die ene zin dat openbaarmaking een recht van de burger is.” In 2018 kwam de AVG, die niet essentieel verschilde van de voorgaande wet. Toch bracht die grote veranderingen teweeg. Kan de overgang van Wob naar Woo dat ook veroorzaken? “Ja, Dat hoop ik heel erg. Dat de Toeslagenaffaire de eyeopener is geweest voor het belang van een goede informatiehuishouding, én dat de nieuwe Archiefwet nog een verdere stimulans zal zijn voor de herwaardering van de informatiespecialist.”
29 Online Touch Home