congres 2023 De technologische transitie Dromen wat mogelijk is, beschermen wat kwetsbaar is De digitale transformatie waar we volop in zitten, roept de vraag op wat de rol van overheden daarin is. Moet de overheid bijdragen aan goed online burgerschap en digitaal vaardige burgers? Ja, zeggen Nathan Ducastel en Rian van Dam. “Van EU tot gemeente: wij zijn aan zet.” Hóe dan, is onderwerp van gesprek en ‘verbeelding’ tijdens het aanstaande iBestuur Congres. Door Nienke Ledegang athan Ducastel is directeur-bestuurder VNG-Realisatie en VNG Naleving bij de VNG en Rian van Dam is burgemeester van Hollands Kroon en lid van de Commissie Informatie samenleving van de VNG. In die rol houden ze zich intensief bezig met digitalisering en burgerschap. Ducastel: “De technologische transitie kun je qua impact vergelijken met de industriële revolutie. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, de Europese Commissie: allemaal noemen ze digitalisering een van de grote uitdagingen van deze tijd, naast bijvoorbeeld het klimaat en geopolitieke veranderingen.” N De digitale transformatie is een maatschappelijke omwenteling waarin we de vruchten plukken van nieuwe technologie en tegelijk het maatschappelijk belang moeten borgen. Ducastel vervolgt: “Om hier een proactieve rol in te nemen moeten we met elkaar leren begrijpen wat het effect en de impact is van deze nieuwe technologie. En we hebben een kompas nodig. Nummer 47, juni 2023 Omdat het in een transformatie lastig te zien is waar je precies naartoe beweegt, is de verbeelding een goede manier om met het onderwerp aan de slag te gaan. Door een wenkend perspectief te schetsen ontstaat een beweging waar mensen aan mee willen doen. Tijdens het iBestuur Congres willen we dit wenkend perspectief voor de digitale transformatie verkennen met ambtenaren en bestuurders, maar ook met mensen buiten het publieke domein: wetenschappers, kunstenaars, schrijvers. En zeker ook met jonge mensen; de mensen over wie dit feitelijk gaat. Dit is hun toekomst.” De precieze vraag die centraal staat tijdens het iBestuur Congres is: heeft ons (online) samenleven ondersteuning nodig van de overheid om goed online burgerschap vorm te geven? Bewust, met rechten en met plichten? Ducastel: “Ik vind dat een heel mooie vraag. Onze aanname is dat we in 2040 een andere samenleving hebben, een samenleving waarin we nog veel digitaler zijn. Moet de overheid het digitaal burgerschap aanjagen of laten we dat over aan de markt? Of doen we dit samen, vanuit de maatschappij? En wat is onze rol hierin? Geven we vrijheid of richting?” Digital Decade Het gesprek daarover is belangrijk, want het gaat over rechten en plichten, waarden en normen, wetten en regels, vult burgemeester Van Dam aan. “Het gaat er aan de ene kant om dat mensen zich verantwoordelijk voelen voor hun online gedrag, maar aan de andere kant ook over de zorgplicht die wij als overheid hebben. Dat de digitale wereld inclusief is, toegankelijk en beschikbaar voor iedereen. We hebben de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat iedereen mee kan komen in de digitale samenleving. En terwijl we dromen van wat er dank19
20 Online Touch Home