Inmiddels zijn we vier jaar verder. De overheid heeft een aantal initiatieven aangekondigd in diverse brieven aan de Tweede Kamer. Versterken digitaal burgerschap, een algoritmeregister, inzet voor Europese regelgeving zoals gedragscodes voor techplatforms en de Digital Services Act, ondersteuning van de ontwikkeling van publieke alternatieven voor platforms (‘digital commons’), en de portefeuille van digitalisering is expliciet toegewezen aan een staatssecretaris voor Digitalisering. Kortom: er wordt serieus werk gemaakt van de aanbevelingen uit de adviezen, maar digitalisering verdient permanente politieke aandacht. Ook in het werkprogramma 2024 van de ROB vormt digitalisering een belangrijk onderwerp. Hoe beoordelen we de ontwikkelingen tot nu toe? Evenwicht in kansen en risico’s We vragen het Martiene Branderhorst, lid van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) en daar voortrekker van het advies Sturen of gestuurd worden. Martiene Branderhorst: “Ik zie, als het om digitalisering gaat, nog veel handelingsverlegenheid op ambtelijk en politiekbestuurlijk niveau.” 58 Na aanvankelijk hooggespannen verwachtingen over digitalisering (‘berg van beloften’), sloeg het sentiment om naar de negatieve kant (‘dal van de desillusie’). Zijn we ondertussen uit dat dal aan het klimmen? “Het beeld van de kansen en risico’s van digitalisering is volgens mij nu meer in evenwicht. Er zijn kansen én er is meer bewustzijn over de risico’s en negatieve gevolgen. Op rijksniveau zijn er zeker stappen gezet door de staatssecretaris van Digitalisering. Toch zie ik, als het om digitalisering gaat, nog veel handelingsverlegenheid op ambtelijk en politiek-bestuurlijk niveau. Door gebrek aan expertise lijkt het voor veel mensen in het openbaar bestuur een technisch thema dat voor de ICT-experts is. We hebben mensen nodig die de wereld van de digitale ontwikkelingen en de wereld van het openbaar bestuur kunnen verbinden. Deze mensen zijn schaars. Aan hen de opdracht om de digitale ontwikkelingen te vertalen naar vraagstukken die het werk van de ambtenaar, de volksvertegenwoordiger of de bestuurder raken zodat zij de juiste vragen kunnen stellen. De ROB heeft bij zijn advies over Sturen of gestuurd worden verschillende vragen geformuleerd die je zou moeten stellen als je stuurt met data (zie kader).”
59 Online Touch Home