Op 1 januari 2024 gaat het dan eindelijk gebeuren: de Omgevingswet treedt in werking. Fred van den Bosch, implementatiemanager van de VNG en Kees Keuzenkamp, programmadirecteur ‘Aan de slag met de Omgevingswet’ bij BZK vinden het een goede zaak dat de datum nu echt in zicht komt. “Dat prikkelt om de laatste benodigde voorbereidingen te treffen.” Hoe staat de implementatie ervoor? naar de invoering van de Omgevingswet: de datum van 1 januari 2024 doet wat met het gevoel van urgentie. Het is nu de tijd om gekwalificeerd personeel aan te nemen en op te leiden. Om nieuwe contracten aan te gaan met softwareleveranciers." Hoe staat het nu met de laatste voorbereidingen? Keuzenkamp: “We testen alle functionaliteiten in de hele dienstverleningsketen, zowel fysiek als digitaal. Dus planvorming, vergunningverlening, het ontsluiten van informatie voor initiatiefnemers en publicatie. Waar is het ijs nog wat dun? Daar bieden we bij wijze van spreken een vriesapparaat aan. De implementatie kent een gezamenlijke betrokkenheid van de bevoegd gezagen.” Van den Bosch: “De VNG heeft verschillende diensten ontwikkeld die gemeenten helpen bij de implementatie, zoals de Klaar voor de start-tool. Voor het inrichten van de benodigde werkprocessen moeten we elkaar tijdig vinden. Waar dat gewenst is, bieden we hulptroepen aan in de vorm van regionale implementatiecoaches. We koppelen voorlopers aan organisaties die op zoek zijn naar concrete voorbeelden. We zorgen ervoor dat verdiepingsvragen over bijvoorbeeld ICT op de juiste plek terechtkomen." Wat is de intentie van de wet? Keuzenkamp: “Wat wij doen is als het ware in de huid van de initiatiefnemer kruipen. Hoe kan deze weten wat er waar en wanneer wel of niet mag? Daar moet je nu nog alle bevoegd gezagen voor af, om vervolgens verschillende vergunningen aan te vragen. En bizar maar waar: die vergunningen stellen soms tegengestelde eisen. Dankzij de Omgevingswet krijgen we een nieuw proces, waarin een integrale afweging plaatsvindt. Hiermee bereiken we beter afgewogen oordelen, in zowel planvorming als vergunningverlening. De initiatiefnemer heeft nog maar met één bevoegd gezag te maken, die coördinerend optreedt voor de andere. Dat is een grote vooruitgang: dat een initiatiefnemer nog maar met één Omgevingsloket te maken krijgt.” Wat maakt dit veranderproces zo bijzonder? Van den Bosch: “Met de invoering van de Omgevingswet zetten we een nieuwe werkelijkheid neer. Dat maakt het veranderproces ook heel ingewikkeld. Je bent bezig met fundamenten terwijl het gebouw nog niet geheel is ontworpen.” Wat betekent de Omgevingswet voor de lokale democratie? Van den Bosch: “De Omgevingswet geeft veel meer ruimte voor vroegtijdige participatie bij initiatieven. Initiatiefnemers wordt gevraagd ‘naar buiten’ te gaan met hun probleem of uitdaging om de behoeften van belanghebbenden op te halen. Het is tijd voor nieuwe vormen van participatie. De basis is een open gesprek zonder harde plannen als vertrekpunt. Deze Nummer 48, oktober 2023 87
88 Online Touch Home