MARKT EN OVERHEID Justin de Jager: “Op basis van analyses kan de overheid scherper aanbesteden of lopende contracten beter uitnutten” die het toch net even iets anders wil doen en waar dan te weinig tegenwicht aan wordt geboden. Dan worden doorgaans kostbare fouten gemaakt. Mijn advies? ‘Keep it simple’, houd je aan de geldende beleidskaders.” Data-analyses Kwalitatief hoogwaardige data bieden mogelijkheden voor nauwkeurige analyses en geautomatiseerd rapporteren, bijvoorbeeld via dashboards. De Jager wijst op de mogelijkheid om op basis van de analyses scherper aan te besteden of lopende contracten beter uit te nutten. “Maar je wilt ook weten hoe je het als overheid doet als het gaat om maatschappelijk verantwoord ondernemen, denk aan milieu (CO2 -uitstoot) of social return. Zodat je tijdig bij kunt sturen en niet achteraf moet constateren dat je weinig klimaatbewust hebt ingekocht. Je hebt hierover immers verantwoording af te leggen. De maatschappelijke impact wordt uiteindelijk bereikt door wat je doet, niet door te rapporteren over wat je hebt gedaan.” Ook zou je eens kunnen onderzoeken welke bedrijven ‘buiten de boot vallen’ van publieke aanbestedingen, dus die nog niet in het reguliere netwerk van de overheid zitten. Daar liggen ook kansen om innovatieve bedrijven aan te trekken. De potentie is groot Schotanus noemt het een gamechanger, ook Vermeulen en De Jager denken dat het potentieel van AI in inkoopprocessen groot is. Vermeulen: “Maar eerst moet er geïnvesteerd worden in de data-volwassenheid, in data governance en AI-volwassenheid. En dat gaan we dan terugzien in de productiviteitscurve. En die gaat komen, absoluut.” En beleidsmakers moeten in hun achterhoofd houden dat digitalisering een multipliereffect heeft, waarschuwt De Jager. “Als je het digitale inkoopproces goed inricht, dan is ‘the sky the limit’. Maar als je dit verkeerd inricht, dan krijgen we een geldverslindend, gefragmenteerd IT-landschap dat inkoopprocessen ingewikkelder maakt in plaats van eenvoudiger.” Beoordelen van offertes Uit onderzoek van de Universiteit Utrecht blijkt dat een LLM als ChatGPT al een bruikbaar hulpmiddel kan zijn voor het beoordelen van korte offertes in een inkoop- of aanbestedingstraject. Het gaat dan bijvoorbeeld om de controle of menselijke beoordelaars geen punten zijn vergeten. Het onderzoek onder leiding van Fredo Schotanus bestond uit een vergelijking van beoordelingen door een LLM met menselijke beoordelingen van offertes. De LLM was er al beter in dan mensen. 66 iBestuur 51, juli 2024 BEELD: REMON SCHEINHARDT
67 Online Touch Home