softwarelicenties ‘Het is een securitykwestie geworden’ in kaart te brengen. Van der Post werkte daarom een visiedocument uit dat voor de gehele Rijksoverheid geldt. Dubbele licenties “Ik zie het als een stip aan de horizon waar alle departementen beleidsmatig met softwarelicenties op termijn naartoe moeten”, aldus Van der Post. “Iets verplichten werkt vaak niet in overheidsland; in dit document schetsen we daarom stappen die departementen kunnen nemen om zich in hun eigen tempo goed voor te bereiden op nieuwe ontwikkelingen.” Het laatste gaan ze wat hem betreft nog liever vandaag oppakken dan morgen. Het Rijk heeft een gigantische hoeveelheid softwarelicenties. Veel ervan worden niet gebruikt, beaamt hij. “Er is veel laaghangend fruit. We weten bijvoorbeeld niet hoeveel ambtenaren momenteel een ‘dubbel’ account hebben met meerdere softwarelicenties voor één programma. Wie bijvoorbeeld voor JenV werkt, krijgt een account met een eigen e-mailbox en applicaties.” Volgens zijn schatting werkt zo’n 20 procent van alle rijksambtenaren echter voor meerdere ministeries, met meerdere licenties voor dezelfde programma’s. “Dit kun je oplossen met nieuwe manieren van inloggen en identiteitsmanagement.” Overheid meer ‘in control’ Hoeveel er te veel wordt betaald voor ‘dubbele’ licenties weet hij niet. Bovendien is de discussie over de kosten ook achterhaald, vindt hij. “Sinds het ‘Oracle-conflict’ is de overheid veel meer ‘in control’ als het gaat om het beheersen van de kosten voor softwarelicenties. Er wordt weliswaar betaald voor meer licenties dan in gebruik, maar daarvoor zijn goede redenen. Ze zijn bijvoorbeeld in grote hoeveelheden aangekocht, voor soms een fractie van wat een nieuwe licentie kost." Het Rijk heeft daarnaast afgedwongen dat restanten van licenties kunnen worden overgedragen naar andere overheidsorganisaties. “Wanneer licenties nodig zijn, kloppen we nu aan bij de IT-servicedesk en niet meer bij de leverancier. Zo kan er binnen de overheid makkelijk, snel en voordelig geschoven worden met licenties. Dat geeft flexibiliteit en minder kosten.” Van der Post vult aan dat softwarelicenties weliswaar duur kunnen zijn, iBestuur 51, juli 2024 71
72 Online Touch Home