e van compleet H ‘Werk aan de winkel voor overheden’ et Algoritmeregister moet duidelijkheid gaan verschaffen over algoritmen die Nederlandse overheden gebruiken voor zowel automatische als semiautomatische besluitvorming. Het register werd in 2022 gelanceerd. In 2025 moeten in elk geval de algoritmen met ‘hoog risico’ en andere impactvolle algoritmen erin opgenomen zijn. Of deelname aan het register voor alle algoritmen wettelijk verplicht wordt, wordt in samenhang bekeken met een soortgelijke registratieverplichting, die is opgenomen in de onlangs door het Europees Parlement aangenomen AI-verordening. Suzie Kewal, afdelingshoofd met aandachtsgebieden AI, Algoritmen, Open Data en Digitale Inclusie bij BZK, is dagelijks bezig met het Algoritmeregister. Ze stelt dat Nederland vooroploopt als het gaat om transparantie rondom algoritmen. Vergelijkbare registers zijn volgens haar wereldwijd nauwelijks te vinden. “Het kabinet heeft in zijn regeerakkoord duidelijk benadrukt dat transparantie bij de inzet van algoritmen en AI essentieel is, vooral als het gaat om besluiten die direct burgers en bedrijven raken.” Lokale overheden maken stappen In de eerste jaren was het nog niet verplicht om een algoritme in het Algoritmeregister te registreren. Uiteindelijk kwam er wel een vorm van verplichting, namelijk via zelfregulering. Overheden hebben zichzelf die taak opgelegd. Het aantal algoritmen dat is opgenomen blijft gestaag stijgen, vertelt Kewal. Op dit moment staat de teller op vijfhonderd. “We zien veel goede wil en inzet, vooral bij de decentrale overheden. Het grootste aantal registraties komt van de gemeenten, maar ook provincies, ministeries, ZBO’s en waterschappen registeren inmiddels diverse algoritmen. Dat is gezien het feit dat het register pas sinds december 2022 online is, een goede score. Maar er moet nog veel gebeuren om alle relevante algoritmen geregistreerd te krijgen.” Meer organisaties sluiten zich aan Kewal ziet dat steeds meer organisaties zich aansluiten bij het Algoritmeregister. Ook publiceren organisaties die al een algoritme hebben geregistreerd, er steeds meer. De grootte van een gemeente maakt weinig verschil. “Het is echt niet zo dat alleen de grotere gemeenten algoritmen aanleveren. Zo hebben bijvoorbeeld ook de gemeenten Zundert en Noordoostpolder ieder al vijf algoritmen geregistreerd.” Bij de rijksoverheid is nog veel werk te doen. “Bij sommige organisaties is er nog onduidelijkheid over welke algoritmen moeten worden geregistreerd” iBestuur 52, oktober 2024 59
60 Online Touch Home