vragen. Het Forum presenteerde onlangs een uitgebreid onderzoek naar standaarden voor clouddiensten. Doel ervan is overheden die de transitie naar de cloud willen maken, de handvatten te bieden. “De ICT-markt heeft al veel vendor lock-in-achtige mechanismen in zich. Uitvoeringsorganisaties kunnen erover meepraten hoe lastig het is bij een nieuw contract naar een ander rekencentrum over te stappen. In de cloud is de kans op vendor lock-in vele malen groter. De ontwikkelingen in cloudtechnologie zijn zodanig dat deze flexibiliteit verder afneemt, bij applicaties maar ook bij datahosting. Belangrijk voor overheden is dat ze zonder problemen van de ene naar de andere cloudleverancier kunnen verhuizen,” zegt Zegveld. Cloudmarkt De schaduwkant van de cloudmarkt, legt hoogleraar Dekkers uit, is dat ze niet op een normale manier functioneert. “Het is geen gezonde concurrerende markt. De kwaliteit van het product speelt vaak zelfs een ondergeschikte rol. Het aantal gebruikers van een product en de integratie met andere producten van dezelfde leverancier is meestal bepalend. Hoe groter het aantal gebruikers, des te groter de macht van de cloudaanbieder en des te groter het groeipotentieel van de aanbieder.” Commissie over mee kan praten; alle 32.000 ambtenaren van de Commissie maken gebruik van Microsofts online-kantoorsoftware Office 365. De marktmacht van de private cloudaanbieders is groot en de overheid lijkt het nakijken te hebben. Ingrijpen is dan ook nodig, vinden voorzitter Larissa Zegveld van Forum Standaardisatie en hoogleraar Standaardisatie en Intellectueel Eigendom Rudi Bekkers van de TU Eindhoven. Ook Bekkers is lid van deze organisatie, die de publieke sector adviseert over de toepassing van standaarden en de lijst van standaarden beheert, die overheidsorganisaties bij hun ICT-aanbestedingen verplicht uit moeten De vaderlandse cloudmarkt is in handen van Amazon en Microsoft (elk goed voor veertig procent) en Google (tien procent). De resterende tien procent bestaat uit de eveneens Amerikaanse techbedrijven IBM, Oracle en VMware, maar ook de Franse bedrijven OVHcloud en Scaleway en het Nederlandse Leaseweb. Er zijn dus wel andere partijen dan de ‘hyperscalers’ actief, maar deze bedrijven zijn qua omvang veel kleiner. “De grote partijen worden groter en voor kleine spelers blijft er nauwelijks wat over,” zegt Bekkers. Tegenwicht Open standaarden kunnen daar tegenwicht aan bieden, stelt Bekkers. “We hebben goed Larissa Zegveld en Rudi Bekkers: 'De cloudoplossingen die de markt biedt zijn zo gesloten als een oester'. HAVEN De Common Groundstandaard Haven van de VNG wordt gezien als veelbelovend voor betere interoperabiliteit tussen clouddiensten en minder leveranciersafhankelijkheid, met aandacht voor breed draagvlak en zorgvuldige beoordeling. iBestuur 52, oktober 2024 83
84 Online Touch Home