COLUMN Cooperation is for winners Europa mag geen geavanceerde AIchips meer kopen van de Verenigde Staten. En nee, dat is niet weer een nieuw decreet van Donald Trump, maar een van de laatste daden van de Biden-administratie. De zogenaamde ‘AI Diffusion Act’ dicteert een verkoopverbod aan Oost-Europa en Luxemburg. West-Europa, waaronder Nederland, mogen nog wel geavanceerde NVIDIA-chips kopen. De Amerikanen proberen van ons een digitale AIkolonie te maken U las het niet in de Nederlandse kranten, waarschijnlijk omdat Nederland werd uitgezonderd van dit verbod. Maar precies de landen waar de EU nieuwe AI Gigafactories wil bouwen en High Performance Computing Centers, werden keihard getroffen. OostEuropa en Luxemburg dus. Daar worden de voorzieningen gebouwd waarmee ook Nederlandse ondernemers voordelig gebruik kunnen maken om innovaties op het gebied van AI en big data toe te passen. Precies op die plekken dus waar Europa de concurrentie wil aangaan met de wereld, proberen de Amerikanen ons vilein op achterstand te zetten. In de Amerikaanse visie lijkt er op het gebied van AI geen ruimte voor concurrentie. ‘Competition is for losers’, zo vatte techmiljardair Pieter Thiel al eens de Amerikaanse positie samen. Maar wat hier gebeurt, gaat veel verder dan oneerlijke competitie. De Amerikanen willen van ons een digitale AI-kolonie maken waarbij ze ons zien als klant en als leverancier van data, niet als gelijkwaardige technologiepartners. En waar dat toe kan leiden met de techmiljardairs die nu het Witte Huis in de grip houden, kunt u zich eenvoudig bedenken. Voor Europa kan dit dus maar één ding betekenen: we zullen zelf die geavanceerde AI-chips moeten ontwerpen en (laten) produceren. Eind maart organiseerde ik daarom in het Europees Parlement een rondetafel voor alle relevante spelers in de Europese semiconductorindustrie. Chipbedrijven, machinemakers, denktanks, de Europese Commissie en het Parlement spraken over hoe Europa dit varkentje moet gaan wassen. Europa moet aan de bak. We hebben een Chips Act 2.0 nodig. ‘From Lab to Fab’, van ontwerp tot productie. ‘Cooperation is for winners’ is de Europese positie. Maar die Chips Act 2.0 moet verder gaan dan zelf produceren. Dat doen anderen al succesvol. Sleuteltechnologieën worden deze dagen ingezet als geopolitiek machtsinstrument: ‘doe wat ik zeg, anders krijg je niet langer mijn kritieke technologie’. ‘Two can play that game’. Europa moet zelf unieke technologieën ontwikkelen om chantage en geopolitieke druk te verminderen. ‘Strategic indispensability’. noemen de Japanners dat. En dat is ook de opdracht voor Europa de komende decennia. We hoeven heus niet alles zelf te kunnen produceren, zolang we maar onderdelen in de waardeketen produceren die onmisbaar zijn voor andere landen, kunnen we het spel prima spelen en onze belangen behartigen. U heeft over een Chips Act 2.0 in de media nog niets gelezen. Maar Europa die het heft in handen neemt op het gebied van halfgeleiders hoort op de voorpagina van elke krant. bart groothuis Europarlementariër en fractielid Renew Europa iBestuur 54, april 2025 15
16 Online Touch Home