DIGITALE TOEKOMST EU nageleefd, hadden we nu een stevig fundament voor een Europese cloud.’ Jacobs deelt dit optimisme over een mogelijke eigen Europese cloud. ‘Het is tijd om onze afhankelijkheid te beëindigen en te kiezen voor een toekomst waarin we zelf de regie hebben over onze digitale infrastructuur.’ Geopolitiek De inzet van technologie als politiek onderhandelingsmiddel is een zorgwekkende ontwikkeling, aldus beide experts. Trump en zijn regering gebruiken de naleving van Europese regels als drukmiddel in onderhandelingen over bijvoorbeeld NAVO-uitgaven. Van Gulik verwacht dat dergelijke praktijken alleen maar zullen toenemen. ‘Internationaal is alles onderhandelbaar, en de sterkste partij heeft vaak de grootste mond.’ Jacobs ziet dit als een reden te meer om snel te handelen. ‘Industriepolitiek, zoals China dat doet met AI, moet ook in Europa een prioriteit worden. We moeten investeren in open source technologie en accepteren dat dit in het begin minder soepel loopt. Het alternatief – doorgaan zoals nu – is simpelweg geen optie meer.’ Langetermijnvisie Voor beide experts staat één ding vast: alleen door langetermijnvisie en strategisch beleid kan Europa zijn digitale soevereiniteit waarborgen. ‘Het verplaatsen van data en systemen naar een Europese cloud hoeft geen pijnlijke operatie te zijn’, stelt Van Gulik. ‘Met een fatsoenlijke planning en een duidelijke visie kan dit geleidelijk en binnen de normale ritmes van software- en infrastructuurvernieuwing worden uitgevoerd.’ Jacobs benadrukt het belang van politieke moed. ‘Een goede beleidsmaker of politicus maakt moeilijke keuzes, zeker als het gaat om complexe onderwerpen zoals deze. Maar de winst op lange termijn, voor de veiligheid en onafhankelijkheid van Europa, is gigantisch.’ De recente dreigementen van Trump hebben de urgentie van deze discussie opnieuw aangewakkerd. ‘Nu is het aan Europa om de handschoen op te pakken en te kiezen voor een toekomst waarin we zelf de controle hebben over onze digitale infrastructuur.’ SIDN toch naar de AWS-cloud De Nederlandse stichting voor .nl-domeinnamen SIDN mag ondertussen toch een deel van zijn ICT-infrastructuur in de cloud van de Amerikaanse techreus AWS plaatsen. Het is echter wel een beperkter deel dan SIDN eerst van plan was, wat is vastgelegd in een convenant met de overheid. Experts waren zeer bezorgd toen SIDN vorig jaar meldde dat ze een deel van onze technische infrastructuur, waaronder de verhuizing van het registratiesysteem, naar de public cloud van Amazon wilde overzetten. KPMG onderzocht of een Nederlandse of Europese cloudaanbieder volledig kon voldoen aan de door SIDN opgestelde technische en functionele criteria. Dit zou slechts ten dele mogelijk zijn. Uit de Data Protection Impact Assessment (DPIA) bleek dat de privacyrisico’s bij een verplaatsing tot een acceptabel niveau door SIDN kunnen worden teruggebracht. Durk-Willem van Gulik: ‘Het verplaatsen van data en systemen naar een Europese cloud hoeft geen pijnlijke operatie te zijn’ Open source Er wordt ook geopteerd om open source alternatieven voor public clouddiensten te ontwikkelen, naar Duits en Frans voorbeeld. Daar werd al kantoorsoftware ontwikkeld zoals Opendesk en LaSuite. Een Nederlandse versie zou tot de mogelijkheden kunnen behoren, waarbij de hosting bij Europese cloudbedrijven wordt belegd. SIDN adviseert ook om open standaarden voor dataportabiliteit en interoperabiliteit te ontwikkelen en te verplichten. ‘Dit zorgt ervoor dat overheden in tijden van nood snel over kunnen stappen op alternatieve cloud providers. Investeer ook via nieuwe IPCEI-projecten in de ontwikkeling van nieuwe open standaarden en benodigde technologie.’ iBestuur 54, april 2025 25
26 Online Touch Home