tot substantiële versnelling, komt deze mogelijk in de procesbeschrijving die het programma na de zomer publiceert. Daarin komt ook de aanbeveling om het eigen proces inzichtelijk te maken, zodat de buitenwereld weet: zo doet deze organisatie het.’ Een constructief gesprek Baidenmann kijkt tevreden terug op het debat. ‘Het was een constructief gesprek waarbij de minister en de Kamer samen hebben besproken hoe belemmeringen kunnen worden weggenomen en hoe we dit systeem goed kunnen laten functioneren. Het ging meer over de inhoud en minder over het feit dat de overheid openbaarheid niet zou willen. Ik hoorde vragen als: “Leveren die investeringen wel wat op?” Of: “Helpen dwangsommen bij het beter halen van termijnen?” En: “Hoe kunnen we misbruik van de Woo voorkomen?” Maar ook: openbaarheid is een groot goed van de democratie. Allemaal terechte punten. Het onderzoek naar de uitvoeringslast dit jaar en de evaluatie van de Woo die eind dit jaar start, bieden ruimte om dit goed af te wegen.’ laksoftware beschikbaar voor alle overheden. Vanuit de commissie kwam de suggestie meer AI in te zetten. Daar is Baidenmann het mee eens. ‘We hopen dat technische innovatie het straks mogelijk maakt dat je aan een slimme AI-toepassing je zoekvraag kunt stellen en dat daarna de goede informatie naar boven komt.’ Ze benadrukt dat de overheid voorzichtig is om AI-toepassingen los te laten op de eigen informatiesystemen en AI verantwoord wil inzetten. Procesoptimalisatie Tot slot wordt gekeken naar procesoptimalisatie. Baidenmann: ‘Er zijn veel stappen in het proces naar openbaarmaking. We onderzoeken hoe we die optimaal kunnen inrichten.’ BZK geeft het 'Wanneer de openheid verdwijnt, volgt de democratie niet lang daarna’ goede voorbeeld. ‘Zo heeft het departement de “parafenlijn’’ verkort; het aantal mensen dat een bepaald besluit tot openbaarheid moet goedkeuren. In sommige gevallen moest dat door naar een directeur-generaal of zelfs een minister. Inmiddels is de directeur in de meeste gevallen het hoogste niveau. Daarmee win je tijd is de verwachting. Wanneer blijkt dat deze maatregel leidt Open samenwerking Wat Baidenmann betreft trekt haar programma meer op met de andere ‘open’ vakgebieden: open data, open source, open inkoop en open budgetting. ‘Mijn beeld voor een volgende stap is om te kijken hoe we daar meer eenheid in kunnen krijgen. Zodat je meer samen op kunt trekken en van elkaar kunt leren.’ Het doel van de wet blijft overeind, verzekert ze. ‘We blijven doorwerken aan het stelsel van openbaarheid. Een belangrijke randvoorwaarde voor een moderne democratie, en bovendien het spreekwoordelijke kanariepietje in de kolenmijn. Wanneer de openheid verdwijnt, volgt de democratie niet lang daarna.’ iBestuur 54, april 2025 31 BEELD: SHUTTERSTOCK
32 Online Touch Home