DATA EN AI GPT-NL: recht in de leer eer Hoe meer data, hoe beter het taalmodel gaat functioneren oneren We hebben zo veel mogelijk verschillende Nederlandse AI-initiatieven nodig, stelt Saskia Lensink, productmanager derlandse tmanager van GPT-NL. De komst van het Nederlandse ethische taalmodel, hoe belangrijk ook, kan nooit zaligmakend zijn. ethische kend zijn. TEKST: marjolein van trigt • BEELD: bureau oma H Saskia Lensink: ‘Er zijn te weinig Nederlandse open data of onder bepaalde licentievoorwaarden te krijgen.’ 46 iBestuur 54, april 2025 et kan verkeren. De aankondiging dat TNO, SURF en het NFI een Nederlands ethisch verantwoord taalmodel ontwikkelen, riep in 2023 behalve enthousiasme ook veel kritiek op. 13,5 miljoen euro had het kabinet ervoor over, een schijntje in verhouding tot de budgetten waarover Big Tech beschikt. Toen de Chinese startup DeepSeek in januari 2025 liet zien dat het bouwen van een taalmodel ook mogelijk is met minder middelen (maar nog altijd met veel diepere zakken), namen de verwachtingen toe. Feit is dat veel overheden hunkeren naar een taalmodel dat aansluit bij de Europese weten regel geving en publieke waarden. Hoelang moeten ze nog wachten op GPT-NL? Ga experimenteren ‘Het is sowieso niet slim om te wachten', waarschuwt Saskia Lensink, productmanager van GPT-NL bij TNO, maar even. ‘Ga vooral alvast experimenteren met de technologie. Kijk of je er mooie dingen mee kan doen, maar zorg wel dat je niet vastzit aan één bepaalde leverancier of aan één bepaald model.’ Een mooi voorbeeld van het creëren van meerwaarde met generatieve AI is wat haar betreft chatbot Guus van de gemeente Goes. Zulke experimenten zijn hard nodig. ‘Stel, GPT-NL doet het straks fantastisch, dan nog zit er geen knop op waarmee je meteen meerwaarde creëert voor een overheid.’ In principe zou er eind van dit jaar een werkend taalmodel beschikbaar moeten zijn, al houdt Lensink wat slagen om de arm. Het verzamelen van data voor GPT-NL liep tot en met eind maart 2025. In april en mei worden de data klaargemaakt voor het trainen van het model. In de zomer vindt de training plaats. Daarna is het tijd om te finetunen en te testen in use cases. ‘Wanneer het echt kan worden gebruikt, hangt af van wat er uit de tests komt’, zegt ze. ‘Stel dat het model veel hallucineert en slechte output heeft, dan is het misschien wel beschikbaar, maar dan is het wellicht verstandiger om te wachten op een volgende release.’ e AI is wat e gemeente hard nodig. tastisch, dan e je meteen erheid.’ aar een wereten zijn, al e arm. Het L liep tot en n mei worDe voortgangsrapportage die eind 2024 verscheen, windt er geen doekjes om: niet alle doelen zijn behaald. Wat was er moeilijker dan verwacht? ‘We hebben te maken met een veelheid aan
47 Online Touch GPT-NL Home