N’ Tegelijk moeten we op de randvoorwaarden blijven letten, en voorkomen dat er door alle veranderingen een verwaarlozing van taken plaatsvindt. Ken je die scène uit Yes Minister, waarin een minister op inspectie een perfect draaiend ziekenhuis bezoekt, maar zonder patiënten? Dat is een schrikbeeld. Een belangrijke don’t: over-organiseer het toezicht niet. Bij het afsluiten van een contract hoort controle, maar ontwikkel de naleving geleidelijk. Schakel consumentenpanels in, doe klanttevredenheidsonderzoeken en laat de informatiestromen lopen via opdrachtgevers en cliënten. Worden mijn doelen bereikt en wordt het contract nageleefd? Vanuit de rijksinspecties kan men dan bijvoorbeeld kijken naar de wijze waarop in het land de klachten worden behandeld. Door de decentralisaties kunnen in het sociPeter Pennekamp: ‘Benut als gemeenten ook elkaars ervaringen en zoek hulp.’ gemeenteraad verantwoordelijk voor een goed toezicht. Zij kunnen daarbij de gemeentelijke rekenkamers en onafhankelijke niet betrokken partijen inschakelen. Zorg dus dat je van de gemeenteraad weet welke informatie zij aangeleverd wil krijgen en in welke vorm. Denk ook na over wanneer je bijvoorbeeld steekproeven gaat houden, en wie binnen de gemeente het toezicht coördineert. De rijksoverheid houdt in principe geen toezicht meer op die lokale doelstellingen en de individuele praktijk, dus benut als gemeenten ook elkaars ervaringen en zoek hulp. Ga niet alleen of met de regio het wiel opnieuw uitvinden, maar gebruik de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden. Hebt u do’s en don’ts? De eerste do is: wees concreet. Zorg dat de contractpartij vanaf het begin weet wat je geleverd wilt: aan diensten, maar ook aan informatie. Denk na over hoe je de jaarreportages wilt ontvangen, vraag de rekenkamers om suggesties. Tip twee: wees zakelijk. Sluit harde contracten af en neem controle op de naleving op in het contract. Dat is een manier van denken die bij fi nancieel ingestelde mensen heel normaal is, maar aan de kant van het sociale domein wat minder. Dat wordt wennen aan de nieuwe situatie en dat kost tijd. Dat is dan meteen een derde do: néém die tijd. Het kost vaak wel één tot drie jaar voor een verandering zijn beslag krijgt. ale domein grote verschillen tussen gemeenten ontstaan. Dat is prima. Situaties hoeven niet gelijk te zijn, zolang ze maar gelijkwaardig zijn. Als een gemeente zegt: jeugd heeft onze hoogste prioriteit, daar willen we meer geld aan besteden, dan mag dat. Bij een verkeerd gemeentelijk besluit is het niet de taak van de inspecties om in te grijpen. Wel hebben ze afgesproken te kijken naar de toegang tot de hulpverlening en de kwaliteit van de zorg en ondersteuning aan gezinnen met geringe sociale redzaamheid. Wat gebeurt er als de uitvoering van de decentralisaties door gemeenten op welke manier dan ook in de soep loopt? Als blijkt dat de wethouder en de raad er niet uitkomen en er ernstige problemen ontstaan, dan kan er wellicht ruimte zijn
26 Online Touch Home