SE R IOUS GAMI NG NIET ZOMAAR EEN SPELLETJE SERIOUS GAMING BIEDT DIEPER INZICHT EN VERNIEUWENDE OPLOSSINGEN Gaming is geen spelletje wanneer het wordt ingezet voor leren en veranderen. Als vakgebied heeft het zich ontwikkeld tot een platform van methoden, theorieën, technieken en praktijken voor organisatieverandering. Zouden games en simulaties ook niet meer kunnen betekenen voor de nieuwe gemeentelijke taken rond de transitie van zorg, jeugd en Wmo? Tekst: Kees J.M. van Haaster, Kenniscentrum Sociale Innovatie, Hogeschool Utrecht I n het standaardwerk van Johan Huizinga, Homo Ludens (1938), wordt spel als een betekenisvolle, culturele activiteit gezien voor het ontwikkelen van vaardigheden die ook buiten de context van het spel van belang zijn. Dankzij het internet heeft spel voor leren en interactie zich enorm snel ontwikkeld. Jonge professionals in het gemeentelijk domein zijn opgegroeid met games en online simulatiespelen voor sociale interactie en leren. Zij weten niet beter en kennen de taal. Vooral voor beleidsterreinen als infrastructuur, veiligheid en organisatieverandering worden games en simulaties al veelvuldig met succes toegepast. Simulatiegames kunnen worden gezien als arena’s, waarin complexe vraagstukken met een variëteit aan meningen, ervaringen en doelen zo realistisch mogelijk worden aangepakt. De spelervaringen zijn input voor leergesprekken, reflectie en besluitvorming. Voorbeelden zijn het Openbaarvervoersspel, de Social Media Game en de Burgermeestersgame. VERSCHILLENDE GEZICHTSPUNTEN Veel beleidsbeslissingen binnen gemeenten vragen om het bij elkaar brengen van verschillende gezichtspunten en meningen. Deze dienen op een zorgvuldige wijze tegen elkaar te worden afgewogen, waarbij mensen zich vrij moeten kunnen voelen om hun mening te geven en waarbij zij zich gehoord voelen. In een simulatiegame is dat mogelijk. Spel biedt de mogelijkheid tot associëren: het zich met anderen verbinden aan geschetste scenario’s en het overbrengen van effecten naar het leven buiten het spel. Maar spel biedt tevens de mogelijkheid om afstand te nemen van de opgedane ervaringen. Wat er in een spel gebeurt, blijft binnen de grenzen van een spel. Maar gesprekken over de in het spel ervaren processen bieden aanknopingspunten voor reflectie, leren en besluitvorming. Kunnen we in games en simulaties evidence-based praktijken en kennis uit het verleden gebruiken voor besluitvorming? Hoe kunnen games en simulaties bijdragen aan toekomst bestendige methoden en technieken van kennisontwikkeling en uitwisseling? Om dit type vragen gaat het bij het overwegen of simulatiegaming geschikt is voor gemeentelijk beleid. BETROKKENHEID Uit een dit jaar uitgevoerde reeks interviews met sleutelfiguren uit de wereld van gemeenten en game design blijkt dat games de betrokkenheid bij probleem 30
31 Online Touch Home